24/06/2017 Expositie 100 jaar MLD in Nationaal Militair Museum Soesterberg

Dit jaar, op 18 augustus 2017 om precies te zijn, bestaat de Marine Luchtvaartdienst (MLD) 100 jaar. Op zich bijzonder, niet alleen omdat de marine precies 100 jaar geleden is gaan vliegen, maar ook vanwege het feit dat de MLD niet meer operationeel actief is.

Met het verdwijnen van de Lockheed P-3C Orion in maart 2005 verdween al het laatste vleugel-vliegtuig van de marine. Alleen de Lynx helikopter bleef toen over.
De helikopters die tegenwoordig op de marineschepen meevaren staan onder het commando van het DHC, het Defensie Helikopter Commando. Sinds 2008 vallen de MLD-helikopters hieronder.

In 2012 werd afscheid genomen van de Westland Lynx heli’s. Vanaf dan is de NH-90 de enige helikopter die voor marine-taken wordt ingezet (met uitzondering van een enkele keer een Cougar heli). De NH90 is sinds 2008 in gebruik. De invoering van dit type heeft wel flinke problemen en vertragingen gekend.

De vloot NH-90’s is nog wel gestationeerd op de basis De Kooy bij Den Helder. In totaal zijn er 20 exemplaren besteld.
Als de MLD niet meer actief is, waarom dan toch het eeuwfeest vieren? Welnu, de MLD is nimmer opgeheven! Defensie is wel niet meer actief met een separate marine luchtvaart dienst, maar formeel bestaat ze nog wel.
De twee grote luchtvaartmusea in Nederland, het Nationaal Militair Museum (NMM) in Soesterberg en het Aviodrome op Lelystad Airport besteden beiden in een tijdelijke tentoonstelling aandacht aan het eeuwfeest van de MLD.
De tijdelijke collectie in het Aviodrome wordt op 5 juli 2017 geopend. In Soesterberg zijn de extra marine-toestellen al te zien sinds 31 januari van dit jaar.

Speciale expositie Soesterberg

Zaterdag 24 juni 2017 werd een bezoekje gebracht aan het museum om de aangepaste collectie te bekijken. Hieronder een overzichtje van de aanwezige marine-toestellen.
Als eerste werd de Noorduyn AT-6D Harvard IIb toegevoegd. Dit toestel draagt de kleuren van de MLD, of Koninklijke Marine zoals het vroeger werd genoemd.

Deze Harvard is uiteraard ontworpen door North American, maar is in Canada bij Noorduyn in licentie gebouwd. Deze 099 is niet de echte 099. Die is namelijk al in 1968 afgeschreven. Het toestel hier in het museum heeft feitelijk nooit bij de marine gevlogen. Wel bij de Koninklijke Luchtmacht. Daar had het de registratie B-103. Het toestel is in 1962 als instructietoestel gebruikt en later in deze kleuren gespoten.
Deze Harvard heeft vroeger in het Militair Luchtvaart Museum op Soesterberg gestaan. Daarna is het, tot voor kort, in het depot van het museum terecht gekomen.

Nog een detail, de cockpitramen zijn niet helemaal origineel. De schuifkappen missen een verticaal spijltje in het midden van het glas.

Een tweede toestel dat is neergezet is de Agusta-Bell AB204B met de registratie 225. De militaire aanduiding van dit toestel is UH-1B. In totaal heeft de MLD met 8 exemplaren gevlogen. Het laatste toestel is in 1978 buiten dienst gesteld.

De 225 in het museum heeft vroeger ook in het oude museum van Soesterberg gestaan, maar stond na de verhuizing naar het NMM in depot.

Het derde toestel dat speciaal voor het eeuwfeest van de MLD is neergezet is de Westland Lynx met de registratie 283. Dit exemplaar heeft speciale kleuren die zijn aangebracht bij de uitfasering van de Lynx in september 2012. In totaal hebben 24 Lynxen gediend bij de MLD.

Permanente collectie

Dan zijn er nog meer marinevliegtuigen aanwezig in het museum, deze maken deel uit van de permanente collectie.
Een van de fraaiste daarbij is de Dornier Do.24. Deze enorme vliegboot is indertijd door Dornier gebouwd na opgave van specificaties van de Nederlandse marine. Het toestel werd dermate populair dat ook andere landen dit toestel bestelden.

De Dornier in het museum is een ex Spaanse vliegboot. De registratie X-24 is niet origineel. Wel is het een enorm zeldzaam vliegtuig. Er zijn wereldwijd maar twee andere complete Dornier Do.24’s in een museum te bewonderen en er vliegt er nog een met moderne motoren.

Aan het plafond hangen gebroederlijk twee marine-jagers gebouwd door de Britse fabriek Hawker. Het gaat om een Sea Fury en een Sea Hawk.

De Sea Fury is een propellertoestel. En wel een van de snelste propellerkisten die ooit gebouwd zijn. Omdat de Sea Fury pas aan het einde van de Tweede Wereldoorlog beschikbaar was werd het minder populair omdat het letterlijk en figuurlijk ingehaald werd door de straalvliegtuigen.

De Sea Hawk is zo’n opvolger van de Fury. De Hawker fabriek wist zich snel aan te passen van propeller kisten naar straaljagers.

Onder deze vliegtuigen staat nog een oude marine-heli. Het gaar hier om een Sikorsky UH-34J. Van dit type waren er 12 in dienst. De laatste heli van dit type werd in 1972 aan de kant gezet.

Buitencollectie

Buiten, onder het enorme afdak van het museum, zijn nog twee grote marinevliegtuigen te zien: de Lockheed P-2V7 Neptune en de Breguet SP-13A Atlantic. De Neptune is origineel een ex-MLD kist en is ook vliegend naar Soesterberg gekomen.

De Atlantic is ook vliegend naar Soesterberg gekomen, maar was toen in dienst bij de Duitse marine. Later is het in oude Nederlandse kleuren gespoten en bij de opening van het museum in de collectie opgenomen.

Depot

Niet alle beschikbare MLD-toestellen worden momenteel ten toon gesteld. Er ontbreekt bijvoorbeeld nog een Grumman Tracker (260) die in depot staat. Ook de Catalina van collectie is momenteel niet te zien. Voorheen stond deze kist buiten bij de ingang van het oude museum.

Na een opknapbeurt bevindt het zich momenteel in opslag. Hopelijk komt dit toestel eerdaags toch weer in de museumcollectie terecht.

Al met al is momenteel een leuk overzicht te zien in Soesterberg van vliegtuigen die gediend hebben bij de Marine Luchtvaartdienst. Al heeft men heden ten dage geen eigen luchtvaartuigen meer, toch is het goed dat de MLD toch haar 100-jarig bestaan met deze tastbare herinneringen kan vieren. Ook mooi om te zien dat de Nederlandse luchtvaartmusea daar gepast stil bij staan.