Focus@: Er zit weer leven in de Grumman S2F Tracker van het Aviodrome

Registratie: 151
Type: Grumman S2F-1 (US-2N) Tracker
Constructienummer: 712
Eigenaar: Aviodrome, Lelystad
Locatie: Lelystad Airport, 19 augustus 2017
Bijzonderheden: In het Aviodrome op Lelystad Airport werd tijdens de Marine Rescue Heroes Fly-in op 19 en 20 augustus 2017 een demonstratie gegeven met een opmerkelijk toestel. Het ging hier om de 151, een oude Grumman Tracker van de Koninklijke Marine. Bijzonder genoeg is dit toestel gespoten in KLM-kleuren. De Grumman maakt deel uit van de collectie van het Aviodrome.
Het evenement Rescue Heroes is al vaker bij het Aviodrome gehouden. Dan is er aandacht voor reddingsactiviteiten op het land en in de lucht. Dit jaar, omdat de Koninklijke Marine 100 jaar bestaat is het thema van de mini-fly-in Marine Rescue Heroes geworden. Een evenement dat veel bezoekers en vooral kinderen aantrekt.

De Grumman Tracker is in 1952 in de VS ontwikkeld en was een zeer succesvol toestel. Het was het eerste vliegtuig dat zowel onderzeeboten kon opsporen als deze bestrijden. Tot dan toe werd dit gedaan in groepen vliegtuigen van twee of drie toestellen. Eén vliegtuig was dan de “hunter” om een duikboot op te sporen, de andere waren de “killers” om de duikboot aan te vallen. Op deze wijze opereerde bijvoorbeeld de voorganger van dit toestel, de Grumman Avenger.
In het kader van het Mutual Defense Aid Program (MDAP) werden de Grumman Trackers beschikbaar gesteld aan Europese bondgenoten. Zo werden de bevriende landen ondersteund bij de opbouw van hun defensiemacht na de Tweede Wereldoorlog om zo een goede bescherming te bieden tegen de Russische dreiging.

Uiteindelijk ontving Nederland in 1960 het aantal van 26 Grumman S2F-1 Trackers en later (1961) nog 17 CS2F-1’s. Deze laatste waren in licentie gebouwd bij De Havilland Canada. De Amerikaanse Trackers opereerden vanaf Marinevliegkamp Valkenburg en van de Karel Doorman, het enige Nederlandse vliegdekschip. Die toestellen werden respectievelijk uitgerust met een grote “V” of “D” in de staart. De Canadese exemplaren werden op Curaçao ondergebracht op de basis Hato. Zij hadden een “H” in de staart.
De Grumman Tracker heeft meerdere typeaanduidingen. We zullen er helderheid in proberen te scheppen. Onder piloten werd het toestel in plaats van Tracker ook wel Stoof genoemd. Dat was een verbastering van de originele type aanduiding S2F (= S-Two-F = Stoof). De Nederlandse exemplaren waren van het type S2F-1. Later zijn er 18 exemplaren gemoderniseerd en kregen ze de aanduiding S2N waarbij de N staat voor de Nederlandse specificaties. Uiterlijk verschilden de kisten niet, het was met name de apparatuur die vernieuwd en verbeterd werd.
Aan het einde van de loopbaan van de Nederlandse Trackers werden er vijf exemplaren omgebouwd tot doelsleper. Hiervoor werd onder andere de MAD-boom verwijderd. Deze was bedoeld om magnetische verschillen waar te nemen en om zo onderzeeboten onder het wateroppervlak te signaleren. Deze doelslepers werden aangeduid als US-2N. De U stond dan voor Utillity.

De Grumman Tracker die vandaag gedemonstreerd werd is de 151 en is een US-2N Tracker. Het constructienummer van het toestel is c/n 712 en bij de US Navy was het bekend als 147641. Officieel is dit toestel buiten gebruik gesteld op 7 januari 1976. Daarna is het naar de bedrijfsschool gegaan van de KLM op Schiphol Oost. Daar heeft het jaren dienstgedaan als sleutelkist voor vliegtuigtechnici in opleiding. Vervolgens is het toestel verhuisd naar het ROC in Hoofddorp om daar ook weer als instructiekist dienst te doen.
In de zomer van 2007 is de 151 op een dekschuit verplaatst naar het Aviodrome op Lelystad Airport. Sindsdien maakt het deel uit van de collectie en staat het toestel in de T2-Hangaar, de hangaar met operationele vliegtuigen.

De afgelopen tijd is er door vrijwilligers van het museum hard gewerkt aan de Tracker. Vele zaterdagen is er door hen gespendeerd in de T2-Hangaar van het museum. Men heeft op dit moment de rechtermotor werkend en de hydraulische systemen om de vleugels te vouwen en het bommenluik te bedienen.

Om te laten zien hoe ingewikkeld de hydrauliek is van dit toestel heeft men een groot bord gemaakt met daarop alle verbindingen. Zo kun je schematisch zien hoe de complexe werkelijkheid er uitziet bij dit toestel.

Er wordt nog gewerkt aan een goede linkermotor. Ook staat het opnieuw spuiten van de kist op het verlanglijstje. De huidige KLM-kleuren zijn er slecht aan toe.

Helaas zijn bij een project als dit eigenlijk altijd tijd en geld een beperkende factor. Het is overigens niet de bedoeling dat het toestel weer luchtwaardig gemaakt wordt.
Vandaag stond de 151 er mooi bij in het zonnetje voor de T2-Hangaar. De vrijwilligers hadden de rechtermotor gestart en onder het toeziend oog van het publiek werden de vleugels uitgevouwen en weer opgevouwen.
Dit werd vroeger gedaan zodat het toestel op een vliegdekschip niet te veel ruimte in nam. Het kon met gevouwen vleugels bijvoorbeeld in een lift op het vliegdekschip Karel Doorman naar een lager dek gebracht worden.
Wat opvalt als de vleugels omhoog staan is de flinke spanwijdte van de Tracker. Het zijn toch best lange stukken vleugel die gevouwen worden. De totale spanwijdte van de Tracker is net iets meer dan 22 meter. Ook is opmerkelijk dat de vleugels “scheef” vouwen. De rechtervleugel komt voor de linker te liggen. Zo raken ze elkaar niet. Ook gaat de ene vleugel na de andere omhoog.
Na deze exercitie werden de vleugels weer uitgeklapt en werd de motor stilgezet. Erg leuk om te zien!

Leuk detail is nog de vliegtuig-trekker bij het toestel. Dit is een originele vliegtuig-trekker van de marine. Dit exemplaar heeft nog op het dek van de Karel Doorman dienstgedaan. Het is een Esslingen DZ-10 en een museumstuk op zich. Deze trekker heeft een erg korte draaicirkel en kan – bij wijze van spreken – keren op een postzegel. Handig op een vliegdekschip waar ruimte beperkt is. Bij het Aviodrome wordt het niet alleen gebruikt om vliegtuigen te verplaatsen, maar er kan in de winter ook een sneeuwschuiver op geplaatst worden!

Vervolgens was er even gelegenheid om de kist van binnen te fotograferen. De Tracker biedt plaats aan vier bemanningsleden. De cockpit en het instrumentarium zien er opvallend compleet uit. Maar ja, dat moet ook wel als je een motor kunt starten en de hydraulische systemen kunt bedienen.

Erg functioneel is dat de middenconsole van de cockpit opgeklapt kan worden als de kist stil staat. Dit vergemakkelijkt het in- en uitstappen voor de piloten. Als men eenmaal zit, kan de console opengeklapt worden.

Laten we hopen dat ook snel een draaiende linkermotor beschikbaar is voor het toestel. En dat er eerdaags een pot verf beschikbaar komt om deze kist van historische waarde in ere te herstellen. Al met al vormt de Tracker een leuke en interessante uitbreiding van hetgeen men in het Aviodrome kan laten van de (Nederlandse) luchtvaart.
Met dank aan de medewerkers van het Aviodrome voor de geboden foto-opties.