Travel Air Manufacturing Company was vliegtuigfabriek gevestigd Wichita, Kansas. Opgericht in januari 1925 door een aantal spraakmakende namen uit de luchtvaartwereld; Clyde Cessna, Walter Beech en Lloyd Stearman. In de korte jaren van hun bestaan hebben zij voor een aantal geweldige toestellen gezorgd. Vandaag bekijken we een van de meest spraakmakende daarbij.
Overname
In augustus 1929 ging het bedrijf op in Curtis-Wright. Zij namen de aandelen over van dit snelgroeiende bedrijf. Bouwde men in het eerste jaar 18 vliegtuigen, in 1928 waren dat er al 532. In 1929 was Travel Air de grootste bouwer van eendekkers en tweedekkers voor commercieel gebruik.
Air Racer
In die tijd waren air races zeer populair. Vaak domineerde militaire vliegtuigen hierbij. Dat wilde Traval Air veranderen.
Om af te rekenen met snellere militaire vliegtuigen werd in het geheim een snel racevliegtuig ontwikkeld door twee medewerkers van Travel Air; Herbert Rawdon en Walter Burnham. Dat ontwerpen deden ze buiten “kantooruren” omdat alle capaciteit in de fabriek nodig was om aan de huidige vraag te kunnen voldoen.
Het ontwerp werd eerst geheimgehouden. Men duidde het aan als Type R (er zijn bronnen die menen dat dit de R is van de ontwerper Rawdon). Pas bij de National Air Races in Cleveland (OH) in 1929 wilde men ermee voor de dag komen. Het eerste toestel (NR614K) werd daarom dan ook voor die tijd in hangaars verborgen en onder een doek gehuld. Hierdoor kreeg het de bijnaam Mystery Ship. Een naam die altijd aan het toestel is blijven kleven. De toenmalige piloot Doug Davis won de race overigens met dit toestel met twee vingers in zijn neus.
Productieoverzicht
Registratie | Racenummer | C/N | Bouwjaar | Bijzonderheden |
NR614K | 31 | R-2001 | 1929 | Crashed 1931 |
NR613K | 32 | R-2002 | 1929 | Undergoing restoration in the UK |
NR482N | 35 | R-2003 | 1929 | Shell Oil, Crashed |
NR1313 | Texaco-13 | R-2004 | 1929 | Museum of Science and Industry, Chicago |
NC11717/MM185 | R-2005 | 1929 | For Ital. Gov., scrapped | |
Replica’s | Racenummer | C/N | Bouwjaar | Bijzonderheden |
NR614K | 31 | RB0001 | 1971 | Beechcraft Heritage Museum, Tullahoma, TN |
G-TATR | 29 | LAA 362-14892 | 2012 | Richard Seeley, UK |
NR1313 | Texaco-13 | ? | ? | Air Zoo Museum, Kalamazoo, MI |
In totaal zou er maar een zeer beperkte productie van 5 toestellen plaatsvinden. De laatste was voor de Italiaanse overheid, dit toestel werd gebouwd toen Travel Air al onder Curtis-Wright was komen te vallen. Dit toestel heeft model gestaan voor latere vliegtuigen van Italiaans ontwerp.
Alle Amerikaanse toestellen waren NR… geregistreerd. De R daarbij duidt op het type toestel, een racetoestel. Tegenwoordig is die tweede letter vervallen in het Amerikaanse registratiesysteem.
De NR614K had twee sets vleugels; een paar korte voor het racen en een paar langere vleugels voor lange-afstandsvluchten. De NR614K is voorafgaand aan een race in 1931 tijdens een vlucht in de brand gevlogen. De piloot wist zich met een parachute te redden, maar de kist ging verloren.
De NR613K staat nog altijd in het Amerikaanse register ingeschreven, zei het niet als luchtwaardig. En zoals een Mystery Ship betaamd, weinigen weten exact waar het toestel uithangt! Naar verluid ergens in Engeland. De eigenaar die het toestel terug wil brengen naar luchtwaardige conditie wenst anoniem te blijven.
Beroemd
De meest beroemde van de vijf Mystery Ships was wel de NR1313, Texaco No.13. Dit toestel haalde in de beginjaren ’30 veelvuldig de kranten met snelheidsrecord tussen verschillende Amerikaanse steden. In totaal zo’n 200(!).
Dit vliegtuig is bewaard gebleven. Het is te zien in Chicago in het Museum of Science and Industry. De NR1313 is hier aan het plafond gehangen.
Replica’s
Omdat de Mystery Ship zo’n spraakmakend toestel was en omdat er maar zo weinig van gebouwd zijn, is het niet vreemd dat er diverse replica’s van dit vliegtuig gemaakt zijn. Grappig genoeg is van de overgebleven NR1313 een replica gemaakt welke te zien is het het Air Zoo museum in Kalamazoo, MI. Dit is een niet-vliegend exemplaar.
Er staat dus in twee verschillende musea in de VS een exemplaar van de NR1313. In Chicago de echte en in Kalamazoo de replica.
Een andere replica, die wel kan vliegen is die van de Amerikaan Jim Younkin. Hij bouwde een zesde toestel aan de hand van originele bouwtekeningen. Dit toestel staat in het Beechcraft Heritage Museum in Tullahoma in Tennessee. De registratie van deze kist is N614K, naar dat van de eerste Mystery Ship, het exemplaar dat in 1931 verloren is gegaan.
Dan is er tot slot nog een vliegende replica in Engeland. Deze is tussen 2008 en 2012 gebouwd door Aero Antiques in Southampton. Dit in opdracht van de verzamelaar Richard Seeley. Dit toestel met de toepasselijke registratie G-TATR (Travel Air Type R) is geregeld in de UK op evenementen vliegend te zien.
De Travel Air Type R is een mysterieus en beroemd toestel. Het is voor liefhebbers nog altijd het ultieme racevliegtuig. Jammer dat het zo zeldzaam is, maar dat maakt het alleen maar nog meer bijzonder.