Registratie: N204BL
Type: Berkut 360
Constructienummer: WJO 003
Eigenaar: William Jerome O’Neil
Locatie: AirVenture, Oshkosh (WI), USA, 2017
Bijzonderheden: Deze keer de Berkut 360 in beeld. Een bond beschilderd exemplaar, de N204BL met als bijnaam “Ultra Raptor”.
Dit toestel is in 2012 gebouwd door de Amerikaan Bill O’Neil, die ook de eigenaar is. Het gekozen kleurenschema is afgekeken van een F-16 Aggressor.
Deze eigenaar heeft hiervoor nog een Pitts S-1 gebouwd en een Glasair IIS-RG. Deze laatste is bij een noodlanding teloorgegaan. Daarvoor in de plaats is deze N204BL gekomen, weliswaar een heel ander toestel, maar wel met dezelfde registratie.
De Berkut is vernoemd naar een adelaar die voorkomt in Kazachstan en Iran. Het is een zelfbouwkit ontwikkeld door Dave Ronneberg. Dit type vloog voor het eerst in juni 1991. Erg gelukkig is de totstandkoming van de productie van kits net. Het eigenaarschap van dit model is diverse malen van eigenaar gewisseld, onder andere door juridische conflicten en daaruit voortvloeiende faillissementen.
Wie op het eerste gezicht naar de Berkut kijkt zal zeggen dat het een Rutan Long-Ez is. Op zich logisch, maar er zijn verschillen. De Berkut is min of meer een doorontwikkeling van het canard-vliegtuig dat ooit door Burt Rutan is ontworpen.
De belangrijkste verschillen zijn dat bij de Berkut de hoofdwielen intrekbaar zijn, dat de canopy in twee aparte delen is gesplitst die afzonderlijk geopend kunnen worden en een ruimere cockpit.
Doorgaans is het toestel uitgevoerd met een volledig instrumentarium en bedieningsorganen voor de voorste vlieger. Vanaf de achterste positie is alleen een gashendel en sidestick om te sturen beschikbaar. Instrumenten en een voetenstuur ontbreken hierbij.
Op dit moment zijn er naar schatting 75 kits verkocht van de Berkut. Daarvan vliegen er een 20-tal. Helaas heeft dit toestel niet een erg goede reputatie voor wat betreft veiligheid. Er zijn zo al 6 crashes bekend met dit toestel. Deze varieerden allen van bouw- of vliegers-fouten.
Terug naar de N204BL. Deze Berkut was in 2017 te zien tijdens de EAA AirVenture op Oshkosh. Daar oogstte het toestel veel bekijks. Het viel zelfs dermate op dat de EAA er in hun februarinummer 2018 van SportAviation er een artikel aan heeft geweid. Daarbij werd de voorpagina van dit maandblad uitgerust met een fraaie air-to-air foto van dit toestel.
Wat is er buiten het model nog meer bijzonder aan dit toestel? Welnu, het zit vol met elektronische aanpassingen. Voor dat doel is het uitgerust met een tweetal computers voor in de neus genaamd “Nomad” en “The Other”, bijnamen die uit “Start Trek” komen.
Als eerste doel werd gesteld om de canopies elektrisch open en dicht te laten gaan. Dit om het proces gelijkmatig te laten verlopen en niet, zoals met een gasveer het geval was, dat de kap ongecontroleerd dicht zou klappen.
Andere zaken die elektrisch aangestuurd worden is het rook-systeem voor vliegshows, en de speciale verlichtingseffecten als het toestel op de grond staat. Ook de checklist wordt als audiobestand elektronisch afgewerkt.
Mocht de piloot vergeten zijn wielen uit te doen, dan waarschuwt de computer daarvoor. Als de wielen dan nog niet uitgaan, dan regelt de computer dat. Tenminste, als de piloot dit niet overruled, want die blijft uiteindelijk de baas. De computer is namelijk voor de fun en niet essentieel voor het vliegen.
Als laatste technisch hoogstandje is nog het neuswiel vermeldenswaardig. Net als bij de Rutan Vari-Ez en Long-Ez dient het neuswiel ingeklapt te worden als er geen passagiers in zitten. Zo blijft het zwaartepunt op de goede plek en wordt voorkomen dat het toestel achterover klapt.
Bij de Berkut kan het neuswiel ingeklapt worden totdat de neus zo’n 20 cm boven de grond hangt. De positie hiervoor wordt bepaald door… laser! Een grappig en tot nu toe feilloos hoogstandje.
Al deze aanpassingen maken de N204BL een speciaal zelfbouwvliegtuig. One of a kind!