Brasschaat, 16 september 2018 – Het weekend van 15 en 16 september stond op vliegveld Brasschaat in België in het teken van het Flying Festival 2018. De vliegende brigade van AirOnline.nl (Hans, Luc en ik) had het plan opgevat om deze Fly-In per vliegtuig te bezoeken en zo geschiedde.
Vanaf Vliegveld Hilversum werd met de Cessna 172P PH-SKE koers gezet richting Brasschaat. Een relatief kort vluchtje want Brasschaat ligt maar net over de grens en nog voor Antwerpen. Via baan 16 werd de landing ingezet en, als bij een grote luchthaven, moest op de ground frequency overgeschakeld worden tijdens het taxiën. Er stonden al aardig wat kistjes geparkeerd maar wij pasten er nog prima bij.
Na de landing kregen we zelfs nog een viertal consumptiebonnen en het landingsgeld werd kwijtgescholden! Ook konden we vrij over het veld tussen de toestellen lopen. Daarvoor werden we gefaciliteerd met fluorvestjes. Wat een gastvrijheid, wat een service. Dat kom je alleen in België tegen! Dikke pluim voor de organiserende Motorvliegclub Brasschaat!
Druk!
Wat direct na aankomst opviel was dat het enorm druk was met bezoekers. Het was stampesvol! Het publieksgedeelte was gezellig gevuld met dagjesmensen die zichtbaar genoten van het warme najaarsweer.
Eigenlijk best wel bijzonder want er was niet echt een vliegshow gepland. Goed, de Red Devils zouden met hun SIAI-Marchetti’s voorvliegen en af en toe vlogen de T-6 Texan en de P-51D Mustang, maar veel meer spektakel was er in de lucht niet te verwachten.
Stampes
Bij het vastleggen van alle bezoekende toestellen viel het op dat er een flinke stamp Stampes op het veld stonden. De Stampe is bij uitstek een Belgisch vliegtuig omdat het door de Belgen Jean Stampe en Maurice Vertongen in 1933 ontwikkeld is. Het ontwerp is overigens van George Ivanov, de chief engineer van Stampe en Vertongen.
Het succes van de Stampe SV-4 kwam eigenlijk pas na de Tweede Wereldoorlog. Toen werden er 65 exemplaren gebouwd als opleidingstoestel voor de Belgische luchtmacht. Ook werden er honderden in licentie gebouwd door de Franse Société Nationale de Constructions Aéronautiques du Nord (SNCAN) en de Algerijnse Atelier Industriel de l’Aéronautique d’Alger. In totaal meer dan 1.000 exemplaren.
De oude Belgische luchtmacht Stampes zijn SV-4B’s. De Franse exemplaren worden aangeduid als SV-4C. Uiterlijk zijn er niet veel verschillen. Wel zijn er versies met en zonder gesloten cockpitkap. Een enkeling is zelfs als eenzitter uitgevoerd, de voorste zitplaats is dan afgedekt (OO-GWD).
In totaal waren er 15 Stampe dubbeldekkers naar Brasschaat gekomen. Een respectabel aantal! Daar zaten natuurlijk een aantal ex-Belgische militaire kisten bij. Die zijn makkelijk te herkennen aan hun oranje uiterlijk of aan het dragen van een pinguin, het symbool voor de Belgische lestoestellen, de vogel die nog moet leren vliegen.
Oudste Stampe OO-GWC
We lichten er even een paar toestellen uit. Onder de bezoekende kisten was de eerste Franse SV-4A (c/n 1) Dit is tevens de oudste nog vliegende Stampe ter wereld.
Lycoming motor
Twee Stampes (OO-SVT en F-PCOR) waren uitgerust met een modernere Lycoming motor. De motorbeplating is hierdoor afwijkend van de rest en daardoor makkelijk te onderscheiden.
De typeaanduiding van deze Stampes is ook een beetje afwijkend. De OO-SVT wordt als een SV-4E aangeduid en de F-PCOR als SV-4L.
Eerlijk gezegd vinden wij het optisch een stukje minder mooi dan het origineel. Maar het zal met de moderne motor wel een stukje efficiënter vliegen en het onderhoud zal wat gunstiger zijn dan bij de De Havilland Gipsy Major I of X, de Cirrus Major (beiden SV-4B) en Renault 4-Pei motoren (SV-4C)
Geen Belgische luchtmacht
De OO-GWA ziet eruit als een ex-Belgische luchtmacht Stampe. Toch is dit toestel door het Franse SNCAN in licentie gebouwd en dus een SV-4C. Als ex militaire registratie draagt het V-66 en dat klopt ook niet, de Belgische Stampes waren V-1 tot en met V-65 geregistreerd. Een wannabe dus! 😉
Oude Nederlandse Stampe
De OO-SVB heeft nog een tijd in Nederland gevlogen. Het heeft als PH-ZLS in Nederland gevlogen. Weliswaar kort, het toestel kwam in maart 1986 en kreeg in december 1986 een ongeval op Twente. Daarna is het in 1987 weer naar België verhuisd en in de tussentijd opgeknapt.
De OO-SVB had voor en tijdens zijn Nederlandse avontuur ook oude Belgische luchtmacht-kleuren. Nu heeft het een blauw-zilver uiterlijk.
Overzicht
Vijftien Stampes SV-4 bij elkaar. Dat is toch best wel bijzonder. Ik denk dat alleen de Stampe Fly-In op Antwerpen meer toestellen van dit type bijeen weet te brengen. Hieronder het lijstje met de bezoekende Stampes die we hebben gezien op zondag 16 september;
Stampes op Brasschaat tijdens Flying Festival 2018 |
||||
Registratie | Type | C/N | Bouwjaar | Opmerking |
D-EBUT | SNCAN Stampe SV-4C | 304 | 1946 | |
D-EBVV | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1200 | 1951 | ex V-58 |
F-PCOR | SNCAN Stampe SV-4L | 330 | 1946 | Lycoming motor |
OO-AFJ | SNCAN Stampe SV-4C | 197 | 1946 | |
OO-EIR | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1144 | 1948 | ex V-4 |
OO-GWA | SNCAN Stampe SV-4C | 478 | 1948 | Fake reg. V-66 |
OO-GWB | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1171 | 1951 | ex V-29 |
OO-GWC | SNCAN Stampe SV.4A | 1 | 1945 | Oldest flying Stampe |
OO-GWD | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1160 | 1949 | ex V-18 |
OO-MON | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1172 | 1951 | (ex V-30) |
OO-PAM | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1190 | 1953 | ex V-48 |
OO-SVB | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1185 | 1952 | ex V-43 & PH-ZLS |
OO-SVG | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1163 | 1951 | ex V-21 |
OO-SVT | SNCAN Stampe SV.4E | 9 | 1945 | Lycoming motor |
OO-WIL | Stampe et Vertongen Stampe SV.4B | 1184 | 1952 | ex V-42 |