De bijzondere paddenstoel-hangaars op Grimbergen

De twee ronde hangaars vanuit de lucht

Grimbergen, 16 september 2018 – Wie wel eens op het vliegveldje van Grimbergen (EBGB) bij Brussel is geweest kan ze niet ontgaan zijn, de twee ronde hangaars op dit veld. Daar waar we doorgaans bij AirOnline.nl de vliegtuigen op een voetstuk zetten doen we dat deze keer eens anders. We kijken nu eens naar deze twee bijzondere vliegtuig-onderkomens.

Hangaars op Grimbergen

Geen architect

In 1947 zijn deze twee hangaars gebouwd door de Belg Alfred Hardy. Hij was geen architect of bouwkundige maar had zich zelf de technieken van het werken met gewapend beton eigen gemaakt. Des te meer bijzonder dat hij toch deze overheidsopdracht in de wacht wist te slepen. De opdracht heeft Hardy te danken aan de Gentse gewoon hoogleraar Gustave Magnel. Hij had vertrouwen in de constructie en liet de berekeningen hieromtrent controleren, met een positief advies voor de bouw ten gevolg.

Vanuit de lucht is goed te zien dat het middendeel als koepel omhoog staat

Als hoofd van een metaalbewerkingsbedrijf heeft hij zelf alleen een bijdrage geleverd aan de deuren en de constructie van de centrale koepels. Het betonwerk werd door een Brusselse betonfabriek verzorgd.

Afmetingen

Het beste laten de hangaars zich omschrijven als een koepel met daaromheen een grote betonnen schaal. De constructie is zodanig dat de enorme overkapping in balans gehouden wordt door de constructie van de koepel.

Door de metalen balken in de koepel wordt het betondak in evenwicht gehouden

In totaal heeft de hangaar een diameter van 50 meter. De binnenste koepel heeft een diameter van 22 meter en deze rust op vier betonnen pijlers. De overkapping daaromheen is 14 meter breed en wordt nergens anders ondersteund. Ook is de overkapping erg dun. Het gewapende beton is maar 10 centimeter dik. In totaal is er zo een oppervlakte van 2.000 m2 beschikbaar.

Overkapping van 14 meter zonder ondersteuning

Geen vertrouwen

Sceptici hadden niet veel vertrouwen in deze grote paddenstoel-constructie, die maar met weinig materiaal werd geconstrueerd. De tijd heeft hun ongelijk bewezen, de hangaars staan er nog altijd prima bij.

Veel licht

Er is ook opvallend veel licht in de hangaars. Dat komt in de eerste plaats door de lichtkoepels in het midden, maar ook door de bovenkant van de schuifdeuren. Deze zijn van lichtdoorlatend kunststof. Daardoor komt er licht van alle kanten en overal in de hangaars.

Veel licht, onder andere door de lichtkoepel

Onder de lichtkoepel in het midden had Hardy een reparatie-/onderhoudsplek voorzien. In de huidige vorm wordt het centrale deel ook gewoon gebruikt om vliegtuigen te stallen.

Het middenterrein van de hangaar, let ook op de vier bescheiden pilaren waar de hele hangaar op rust!

De grote aluminium schuifdeuren hangen in rails tussen de grond en de betonnen overkapping. Voor evacuatiedoeleinden kunnen de deuren zelfs allemaal naar één kant geschoven worden, waardoor de helft van de omtrek vrij is om vliegtuigen snel naar buiten te krijgen.

De schuifdeuren kunnen naar alle kanten opengeschoven worden

Lager

Aanvankelijk wilde men de hangaar nog zo’n 3 meter hoger bouwen. De verwachting was dat er ook DC-3 of DC-4 toestellen in zouden moeten komen te staan. Toen dat niet het geval bleek te zijn werd de constructie verlaagd naar de huidige hoogte.

Voor een “gewone” Piper Cherokee is meer dan voldoende hoogte overgebleven

Succes

De hangaars in Grimbergen zijn de grootste gebouwen die met dit principe gebouwd zijn. In de jaren ’50 bouwde Hardy in Europa ook nog woningen, landbouwschuren en benzinestations maar die waren allen kleiner dan de hangaars.

In 1964 werd het ontwerp van deze hangaars opgenomen in de overzichtstentoonstelling ‘Twentieth Century Engineering‘ in het Museum of Modern Art te New York. Een internationale erkenning.

Wereldwijde erkenning voor deze hangaars

Lang heeft Hardy niet van deze erkenning kunnen genieten. In 1965 overleed hij op 65-jarige leeftijd aan de gevolgen van een auto-ongeluk.

Behoud

Er zijn plannen om de hangaars te restaureren. Daarbij zouden de doorzichtige kunststofdelen van de deuren vervangen moeten worden door glas. Zo was het ook oorspronkelijk uitgevoerd. In de zomer van 2018 was dit echter nog niet gerealiseerd.

Zelfs middenin is er voldoende licht aanwezig

Monument

De cirkelvormige hangaars van Grimbergen staan sinds september 2007 officieel op de Belgische monumentenlijst. Een terechte erkenning! Ben je in de buurt van Grimbergen? Neem dan even de tijd om deze unieke hangaars te bewonderen. Deze kunstwerken zijn de moeite van het bekijken meer dan waard!

 

Een gedachte over “De bijzondere paddenstoel-hangaars op Grimbergen

Laat een reactie achter bij op FacebookReactie annuleren