HB-FAN Pilatus PC-6 Porter is een hoogvlieger

HB-FAN (N283SW) Pilatus PC-6 Porter

Luzern, 16 mei 2018 – Gelijk maar even met de deur in huis vallen, de hier afgebeelde HB-FAN is niet de originele HB-FAN. Oorspronkelijk was de HB-FAN de eerst gebouwde PC-6 Porter, het werkpaard van de Zwitserse Pilatus-vliegtuigfabriek bij Stans. Dat toestel is in 1959 gebouwd met constructienummer 337 en vloog voor het eerst op 4 mei 1959.
De echte HB-FAN is in 1960 ingezet bij de Oostenrijks-Zwitserse Dhaulagiri Expedition richting de Himalaya. De HB-FAN was voor die gelegenheid geel-roze geschilderd met grote HIMALAYA-titels op de romp. De naam van het toestel werd Yeti – de verschrikkelijke sneeuwman.

HB-FAN (N283SW) Pilatus PC-6 Porter

5.700 meter hoog

De HB-FAN vestigde in 1960 een wereldrecord tijdens deze expeditie door de hoogstgelegen landing ooit te maken met een vast-vleugelvliegtuig. Op een vlucht van Pokhara in Nepal naar het basiskamp werd geland op een hoogte van 5.700 meter. Een record dat nog altijd staat. Dat maakt dit toestel een echte hoogvlieger.

HB-FAN (N283SW) Pilatus PC-6 Porter

Iets wat ook nog altijd staat is de HB-FAN boven op een berg in de Himalaya. Op 5 mei 1960, tijdens de 17e expeditievlucht, ging het namelijk mis. Tijdens het starten voor de retourvlucht op 5.200 meter hoogte raakte het toestel beschadigd door de straffe wind. De beide piloten bleven ongedeerd, maar de Pilatus Porter moest afgeschreven boven op de berg achterblijven. En daar ligt het wrak nog steeds…

Foto van de echte HB-FAN Pilatus PC-6 Porter na zijn ongeluk in de Himalaya (Foto Verkehrshaus)

Overigens kregen alle expeditieleden last van hoogteziekte. Doordat zij met de Pilatus PC-6 Porter zo snel waren geklommen was hun lichaam niet gelijkmatig gewend aan de ijle lucht op die grote hoogte.

2e HB-FAN

Om de legendarische prestatie van de Pilatus Porter te eren vond men het op zijn plaats om een andere Porter om te dopen tot HB-FAN. Dat is gebeurd.

HB-FAN (N283SW) Pilatus PC-6 Porter

In de VS werd een geschikt exemplaar gevonden. Het gaat daarbij om de PC-6 met een conventionele verbrandingsmotor (6-cilinder Lycoming) en niet met een turbinemotor. Verreweg de meeste Porters zijn (om)gebouwd tot Turbo Porters. Ik durf te stellen dat er van de 597 gebouwde exemplaren (505 bij Pilatus en 92 bij Fairchild-Hiller) alleen nog maar Turbo Porters actief zijn.
De versie met de Lycomingmotor is gemakkelijk te herkennen aan de veel kortere neust. Om het zwaartepunt bij het toepassen van de turbinemotor juist te houden moest een veel langere neus worden toegepast.

HB-FAN (N283SW) Pilatus PC-6 Porter heeft duidelijk een korte neus t.o.v. de Turbo Porter

De tweede HB-FAN heeft constructienummer 540 en is ook al een oudje, het is in 1962 gebouwd. Voorheen heeft dit toestel gevlogen als N283SW, C-FBGL, N17077, CF-RZZ en HB-FAL. De eerste jaren heeft deze PC-6 gevlogen met drijvers als amfibie demonstrator van de Pilatus fabriek.
In juni 2015 is deze Porter verscheept naar Zwitserland. Bij Pilatus werd het voorzien van een gelijk kleurenschema als bij de originele HB-FAN. Voor het eerst werd het in zijn nieuwe gedaante getoond tijdens de luchtvaartbeurs Aero Friedrichshafen in april 2016.

HB-FAN (N283SW) Pilatus PC-6 Porter

Verkehrshaus der Schweiz

Sinds 6 oktober 2016 hangt de nieuwe HB-FAN aan het plafond in het Verkehrshaus der Schweiz in Luzern, een prachtig transportmuseum met veel bijzondere vliegtuigen in de collectie.
Deze Pilatus Porter schijnt overigens nog in een goede conditie te zijn. Als de motor gereviseerd wordt zou het nog weer kunnen vliegen.

HB-FAN (N283SW) Pilatus PC-6 Porter

De huidige eigenaar van het toestel – Philipp Sturm – bezit nog een Pilatus Porter. Daarmee zijn plannen om in Zwitserland rondvluchten te gaan maken met landingen op een gletsjer. Ook dit toestel zou gespoten moeten worden in de kleuren van de HB-FAN. Met zoals zoveel ambitieuze projecten is hier ook de bottleneck het benodigde geld. Men wil dit in samenwerking met het Verkehrshaus der Schweiz uit gaan voeren, maar de financiering zal uit sponsering moeten komen. En dat is nog niet rond.
Het is ook nog de vraag hoe lang de HB-FAN in het museum in Luzern te bewonderen is. Zover wij begrepen hebben is het niet de bedoeling de het permanent in de collectie opgenomen blijft.

Straks alleen nog een model van de HB-FAN Pilatus PC-6 Porter in het Verkehrshaus der Schweiz?

Einde productie

De Pilatus PC-6 Porter is overigens van 1959 tot en met 2019 gebouwd. De laatste jaren stond het aantal nieuwe kisten weliswaar op een laag pitje. In 2016 rolden er nog zes van de band. In 2017 maar eentje en twee in 2018. Helaas komt in 2019, na 60 jaar, een einde aan de productie van dit bijzondere vliegtuig met zijn bijzondere capaciteiten.

Veel informatie over de Pilatus PC-6 Porter is te vinden op de site van Markus Herzig; www.PC-6.com. Ook voor dit artikel is deze site geraadpleegd.

3 gedachten over “HB-FAN Pilatus PC-6 Porter is een hoogvlieger

Geef een reactie