Saint-André-de-l’Eure, 8 juni 2019 – Van 7 tot en met 9 juni 2019 waren de liaison-vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog bijeengekomen op het vliegveld van Saint-André-de-l’Eure. Dit ligt niet ver van Evreux in Normandië. De bijeenkomst stond in het teken van de herdenking dat het 75 jaar geleden (6 juni 1944) D-Day was. De dag waarop de geallieerde troepen het Europese vaste land binnentraden om ons te bevrijden van de Duitse onderdrukkers. Dit evenement gaat de boeken in als ‘L-Birds back to Normandy’.
Het meest voorkomende type bij dit evenement was de Piper L-4 Grasshopper, civiel beter bekend als de Piper J3C-65 Cub. Maar er waren ook nog een aantal andere L-Birds te zien zoals de Aeronca L-3 en de Stinson L-5.
Bijzonder
De meest bijzondere ‘L-Bird’ in Normandië was ongetwijfeld de EC-AAP / ex 5-55531 uit 1945. Dit is een extreem zeldzame Piper L-14 Army Cruiser. De eerste vlucht van dit model werd gemaakt op 28 februari 1945. Dit is een type vliegtuig dat ontwikkeld is als air-ambulance.
De Piper L-14 had flaps die 40 graden neergelaten kunnen worden. Daarmee kan het toestel tegen zijn stall-speed aan vliegen, dat is 20 knopen. Deze lage vliegsnelheid wordt hiernaast mogelijk gemaakt door de slats, de beweegbare kleppen aan de vleugel-voorranden. Op dit model paste Piper dit voor het eerst toe. De L-14 kan dan ook betiteld worden als een echt STOL-vliegtuig (STOL = Short Take Off & Landing).
Van dit model zijn ooit vijf testexemplaren voor de USAAF gemaakt, aangeduid als YL-14. Deze testserie was afgeleid van een tweetal Piper J5C Cub Cruisers die als prototype hebben gediend. De uiteindelijke productieversie werd echter gebouwd als apart toestel, niet als aangepaste Piper J5C.
Na deze eerste vijf testtoestellen werden er 850 L-14’s besteld door de United States Army Air Forces (USAAF). Alleen, vanwege het einde van de Tweede Wereldoorlog is men na negen productietoestellen gestopt. Er was geen behoefte meer aan de eerder genoemde aantallen vliegtuigen. De productie is dus blijven steken bij twee prototypes, vijf testtoestellen en negen productietoestellen.
Productieoverzicht Piper YL-14 / L-14 Army Cruiser |
|||
| Registratie | Type | Constructienummer | Opmerking |
| NX41552 | Piper J5CO | 5-1387 | prototype uit J5CO-frame aangeduid als J5D |
| NX33529 | Piper J5C | 5-3000 | prototype uit J5C-frame aangeduid als L-4X |
| ? | Piper YL-14 | 5-3001 | Filipijnen, 22 juli 1945 |
| ? | Piper YL-14 | 5-3002 | Japan, 3 mei 1948 |
| P1-C159 | Piper YL-14 | 5-3003 | Filipijnen, niet officieel ingeschreven |
| NC66526 | Piper YL-14 | 5-3004 | niet officieel geregistreerd |
| N14YL | Piper YL-14 | 5-3005 | ex NC69225 |
| CU-P19 | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3006 | ex NC41399, onbekend na 1946 |
| EC-AAP | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3007 | ex CU-N18, CU-P18, NC41594 |
| YV-? | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3008 | ex NC41598, onbekend na 1946 |
| XB-COP | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3009 | ex NC41352, onbekend na 1946 |
| XB-CAQ | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3010 | ex NC41593, onbekend na 1946 |
| CX-AFX | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3011 | ex NC41595, door brand verwoest in Uruguay |
| LV-NCM | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3012 | ex NC41596, niet officieel ingeschreven in Argentinië |
| ? | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3013 | geen gegevens |
| LV-NCY | Piper L-14 Army Cruiser | 5-3014 | ex NC41597, niet officieel ingeschreven in Argentinië |
Survivors
In de Verenigde Staten is nog één YL-14 (N14YL) bewaard gebleven. De EC-AAP op Saint-André-de-l’Eure is de enig overgebleven productieversie van de L-14 Army Cruiser.
De EC-AAP is tevens het oudst ingeschreven vliegtuig in het Spaanse register. Sinds 1946 is het toestel civiel. Via omzwervingen in de VS (als NC41594) en Cuba (als CU-P18 en CU-N18) verblijft het sinds 1947 in Spanje. Tussen 1995 en 2003 is het geheel gerestaureerd en vliegt het weer als nieuw.
De L-14 kenmerkt zich door de enorme ‘plantenkas’ achter de vleugel. Deze glazen kap kan omhoog klappen waardoor er een stretcher met een gewonde militair meegenomen kan worden.
De EC-AAP heeft een Lycoming O-290-1 motor van 130 pk (95 kW). Het serienummer is 5-3007. De L-14 was uitgerust met een elektrisch systeem. Daardoor had het navigatielichten en een verlicht instrumentarium. Het kon daarmee ook ’s nachts vliegen. Ook was een elektrische startmotor ingebouwd.
De EC-AAP is in eigendom van D. Jose Luis Olias en vliegt in Spanje binnen de Fundación Infante de Orleans (FIO). Deze foundation is in 1984 opgericht om historische vliegtuigen in Spanje luchtwaardig houden. Momenteel heeft de FIO maar liefst 42 historische vliegtuigen waarvan een groot deel luchtwaardig is.
Levensloop EC-AAP Piper L-14 Army Cruiser |
||
| Datum | Registratie | Eigenaar |
| 18 december 1946 | 45-55531 | Afgeleverd aan USAAF |
| 3 januari 1946 | NC41594 | Terug naar Piper Aircraft Corporation |
| 12 april 1946 | CU-P18 | Onbekende eigenaar in Cuba |
| ? | CU-P19 | Onbekende eigenaar in Cuba |
| 10 maart 1947 | EC-AAP | Marques del Merto en D. Jose Lopez Carrizosa, Spanje |
| 1957 | EC-AAP | Opgeslagen in hangaar op Leon |
| 1995 | EC-AAP | Over de weg naar Burgos voor restauratie |
| mei 2003 | EC-AAP | Eerste vlucht na restauratie, eigendom D. Jose Luis Olias |
| 7 mei 2019 | EC-AAP | Aanwezig bij ‘L-Birds over Normandy’ |
De Spaanse deelname aan ‘L-Birds back to Normandy’ bestond naast de Piper L-14 ook nog uit een tweetal Piper L-4H Grasshoppers. Samen met de EC-AAP waren ook de EC-AJY en EC-GQE naar Frankrijk gevlogen.
Revalidatie
Een van de vliegers van de Spaanse afvaardiging zat in een rolstoel. Deze is van José Luis de Augusto, één van de overlevenden van de crash tijdens een testvlucht van een Airbus A400M Atlas op 9 mei 2015 in La Rinconada (Spanje). Bij dit ongeluk kwamen vier van de zes bemanningsleden van de Airbus Defence and Space test crew om het leven. De twee andere inzittenden, waaronder José Luis de Augusto, raakten zwaar gewond.
José Luis de Augusto heeft aan het ongeval een dwarslaesie aan overgehouden. Nu, vier jaar later, is de piloot zo ver gerevalideerd dat hij weer in staat is om te vliegen. En hij is zelfs weer vlieginstructeur. Met een aangepast besturingsorgaan kan hij zijn passie binnen de luchtvaart blijven voortzetten. Met zijn aanwezigheid maakte hij daarmee een mooi statement omtrent kansen en mogelijkheden na zware tegenslagen in het leven.
