17 september 1944 – 2019 herdenking 75 jaar Market Garden

‘277525’ Waco CG-4 Hadrian frame replica

Groesbeek, 17 september 2019 – Op 17 september 1944 startte op Nederlands grondgebied de grote geallieerde aanval op de Duitse bezetter genaamd ‘Operatie Market Garden’. Dit jaar is het 75 jaar geleden dat deze – helaas mislukte – actie plaatsvond.
In totaal zouden 35.000 luchtlandingstroepen tussen 17 en 25 september 1994 in de regio afgezet worden. Bij Groesbeek was één van de landingsterreinen gesitueerd waar troepen van de US 82nd Airborne Divisie ‘All American’ landden. De manschappen en hun materieel werden vervoerd door Douglas C-47 Skytrains (Dakota’s) en door Waco CG-4 Hadrian zweefvliegtuigen. Deze laatste werden voortgetrokken door de C-47’s.

Overblijfsel van een Waco CG-4A Hadrian in het Vrijheidsmuseum in Groesbeek

Generaal James Gavin

Onder de manschappen in Groesbeek landde op zondag 17 september 1944 ook de Brigade Generaal James Gavin. Hij wilde tijdens de strijd met zijn manschappen meevechten. Gavin was de commandant van de US 82nd Airborne Divisie tijdens Operatie Market Garden. Zijn opdracht was de Maasbrug in Grave te bezetten tezamen met minstens een van de vier bruggen over het Maas-Waalkanaal en de brug over de Waal in Nijmegen. Deze generaal was geen kleizerig type! Bij de landing in Groesbeek beschadigde hij namelijk twee tussenwervelschijven. De dokter zei dat er niets aan de hand was, dus hij liep ermee door. Pas vijf jaar later werd de schade vastgesteld.

‘277525’ Waco CG-4 Hadrian frame replica
‘277525’ Waco CG-4 Hadrian frame replica

DZ-N

Het grondgebied ‘Klein Amerika’ bij Groesbeek werd aangeduid als dropzone ‘NAN’ ofwel ‘DZ-N’. Op dit terrein streken vele Waco zweefvliegtuigen neer. Een spannende gebeurtenis omdat de zweefvliegtuigen, nadat ze waren losgekoppeld van hun C-47 sleepvliegtuig, maar één landingspoging konden ondernemen en die moest meteen goed gaan. Iets te ver landen en men zou op Duits grondgebied neerkomen, achter de Duitse linies. Iets was helaas wel met enkele toestellen is gebeurd.

‘277525’ Waco CG-4 Hadrian frame replica

Dit landingsterrein is nog altijd goed te herkennen in het landschap. De gemeente Berg en Dal wil graag dit gebied als cultureel erfgoed laten bestempelen.

PH-PBA Market Garden veteraan

Een van die C-47’s die in de septemberdagen van 1944 bij ‘Operatie Market Garden’ actief was is de 42-100971 (c/n 19434). Deze Douglas C-47 heeft gevlogen vanaf de tijdelijke vliegvelden die in deze regio ingericht waren. Later is deze kist door Prins Bernhardt overgenomen en was het in gebruik als PH-PBA als het eerste Nederlandse regeringsvliegtuig. Tegenwoordig vliegt het onder de hoede van DDA Classic Airlines vanaf Lelystad Airport.

PH-PBA Douglas C-47 Skytrain (DC-3C Dakota) van DDA Classic Airlines is een Market Garden veteraan

Waco CG-4A Hadrian

Op het landingsterrein bij Groesbeek is vandaag precies vijf jaar geleden, op 17 september 2014, een replica van een Waco CG-4A Hadrian zweefvliegtuig onthuld. Dit toestel is als een buizenframe opgetrokken op ware grootte. Het toestel heeft het Amerikaanse kenmerk en draagt een serial ‘277525’.

‘277525’ Waco CG-4 Hadrian frame replica met de registratie ‘277525’

Naast de Waco-replica staat een elektronische informatiezuil. Hierop zijn indrukwekkende beelden te zien van de Waco’s die in het veld landen, gefilmd vanaf de positie waar men op dat moment staat. De skyline van toen is nog altijd aanwezig.

De informatiezuil op ‘Klein Amerika’ met interessante beelden

Hadrianus

Van de Waco CG-4A zijn bijna 14.000 exemplaren gebouwd. Het toestel bood plaats aan dertien bepakte manschappen of alleen materieel zoals een Jeep of een houwitser. De zwever is ontwikkeld door de Waco Aircraft Company en is daarnaast ook nog gebouwd bij Cessna, Ford, Gibson Appliance en Ward Furniture. De zweefkisten waren in principe voor eenmalig gebruik, al zijn er wel een aantal geborgen van de landingsplaatsen in Normandië en rondom Market Garden.

‘277525’ Waco CG-4 Hadrian frame replica

De naam Hadrian is afgeleid van de Romeinse keizer Hadrianus. Hij was Romeins keizer van 117 n.Chr. tot 138 n.Chr. en staat bekend om het bouwen van de Muur van Hadrianus, die de noordelijke grens van Britannia aangaf. In Rome herbouwde hij het Pantheon en construeerde de Tempel van Venus en Roma.
Een aantal CG-4A toestellen zijn in musea terechtgekomen. Één daarvan kwamen we tegen in de AirZoo in Kalamazoo (Michigan).

Ook in het vrijheidsmuseum in Groesbeek is de originele cockpitsectie van een Waco CG-4A bewaard gebleven. Dit toestel heeft geen beplating en bestaat alleen uit het buizenframe met een paar instrumenten en handels.

Klein-Amerika wijn

De replica van de Waco in Groesbeek staat aan de rand van een wijngaard. De wijn van deze grond smaakt voortreffelijk kunnen we melden. Een flesje is te verkrijgen bij Beijer – Klein-Amerika (www.klein-amerika.nl). Het is een prima manier om te proosten op de vrijheid waarin we tegenwoordig kunnen leven. Een vrijheid die zwaarbevochten is rond ‘Operatie Market Garden’, nu 75 jaar geleden.

‘277525’ Waco CG-4 Hadrian staat tussen de druiven

Geef een reactie