Het kledingconcern C&A is in handen van de Nederlandse familie Brenninkmeijer. De eigenaren zijn in de loop der jaren uitgegroeid tot een van de meest succesvolle en gefortuneerde families van Nederland. Regelmatig zie je dat dergelijke families zich verplaatsen middels eigen privévliegtuigen. Meestal zijn dit luxe bizjets die speciaal voor VIP-vervoer zijn ingericht. Voorbeelden hiervan in Nederland zijn mediatycoon John de Mol en de familie Wessels van bouwconcern VolkerWessels.
Bij C&A is het net even anders. Geen glamorous toestel in dit geval. De C&A-topman Erik Brenninkmeijer houdt er een antiek vliegtuig op na. Eentje die ook niet geschikt is om je zakelijk in te (laten) vervoeren.
Erik Brenninkmeijer woont in Zwitserland (waar ook de Cofra Holding, de C&A-moedermaatschappij is gevestigd) en heeft sinds eind 2010 de HB-SPM op zijn naam staan. Dit is een uiterst zeldzame Potez 60 Sauterelle. Er vliegen er nog maar een paar van en dit is het enige model dat buiten het land van oorsprong, Frankrijk, vliegt.
Levensloop HB-SPM
Deze kist werd in op 20 december 1935 ingeschreven als F-AOET. Het kwam in dienst bij de Limousin Aero Club op Lomoges. Later (1957?) is het F-PIIN geworden en sinds 21 februari 1972 staat het in Zwitserland ingeschreven. Het constructienummer van deze kist is 3998. In het Zwitserse register staat dat het bouwjaar 1957 is. Dat lijkt ons niet te kloppen en dit is vermoedelijk het bouwjaar waarin het gerestaureerd werd en als “zelfbouwproject” de F-P-registratie F-PIIN heeft meegekregen.
De HB-SPM kwamen we op 30 augustus 2008 tegen tijdens een vliegshow in het Zwitserse Schaffhausen. Daar werd het toestel op een fraaie zonnige zomerdag voorgevlogen.
Henry Potez
De Fransman Henry Potez was de naamgever aan de vliegtuigfabriek ‘Aéroplanes Henry Potez’. In 1934 ontwikkelde Potez een sport- en opleidingsstelsel dat werd aangeduid als Potez 60. Kenmerken van het ontwerp waren waren goedkoop, solide en betrouwbaar. De Potez 60 vloog voor het eerst op 8 augustus 1934.
Het toestel moest in die tijd 28.000 Franse frank kosten. De Franse overheid wilde de opleiding van piloten stimuleren vanwege de toenemende spanningen in Europa. Men voorzag een mogelijk conflict en wilde voldoende bemanning hebben voor gevechtstoestellen. Daarom konden vliegclubs dit toestel met een subsidie van 10.000 Franse frank kopen.
Sprinkhaan
De Potez 60 is een parasoldekker. Het heeft één vleugel die boven op de romp geplaatst is. Het toestel is geheel vervaardigd uit buizen, hout en linnen. Als motor is er een luchtgekoelde Potez-Anzani 3B motor gemonteerd. Deze heeft drie cilinders en levert 60 pk (44 kW). Bij dit toestel zat de instructeur voorin en de leerling achterin.
De “poten” van de Potez 60 staan vrij ver uit elkaar. Hierdoor is het stabiel en bestand tegen ongecontroleerde manoeuvres tijdens de landing van onervaren leerling piloten. Door deze lange poten kreeg dit model de bijnaam “Sauterelle”, sprinkhaan in het Frans.
Weinig overblijvers
De verwachtingen van dit toestel waren hoog. Met kreeg een opdracht van de overheid om 250 exemplaren te bouwen. Echter bleef de teller bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog steken op 156 exemplaren. In de oorlog zijn er een aantal in beslag genomen door de Duitse bezetters en door hen ingezet als opleidingstoestel. Uiteindelijk overleefde het merendeel van de Potez 60’s de oorlog niet. Er zijn nog maar een paar exemplaren overgebleven en een vliegende Potez 60 is al helemaal uniek.
F-AZSK
De HB-SPM lieten we hierboven al zien als vliegend exemplaar. Een ander operationeel toestel troffen we in 2010 aan op La Ferté Alais in Frankrijk. Daar vloog de F-AZSK. Dit toestel vloog sinds 19 april 1937 als F-AOSK voor de Aero Club de Caen et du Calvados. Het constructienummer van dit toestel is 4190.7.
Na restauratie heeft deze Potez als kenmerk F-AZSK gekregen. Dit een registratie in de reeks voor historische Franse vliegtuigen. De F-AZSK heeft in de staart een afbeelding van Stan Laurel en Oliver Hardy staan.
Met de F-AZSK werd in 2010 tijdens de Pinkstervliegshow op La Ferté Alais voorgevlogen. Om het taxiën met dit kistje te beperken werd het eerst met een vrachtwagentje naar het begin van de baan gesleept. Daarna werd het luchtruim gekozen in het bijzijn van enige tijdgenoten.
Pluim!
De Potez 60 is al met al een zeldzaam antiek vliegtuig. Een vliegend exemplaar is een unicum. Mooi om te zien dat met een beetje Nederlandse inbreng in Zwitserland deze beauty luchtwaardig wordt gehouden. Een dikke pluim waard!
2 gedachten over “HB-SPM Potez 60 Sauterelle uit 1935, privévliegtuig van C&A”
Doe mij dan toch maar de Jumbo supermarkten Frits van Eerd heeft een nog betere smaak 😉
Hartelijk bedankt voor een audere uitstekend artikel. Proficiaat