Focus@: de RLU-1 Breezy, een luchtig verhaal

N3AZ RLU-1 Breezy (AirVenture2011, Oshkosh)
N3AZ RLU-1 Breezy (AirVenture2011, Oshkosh)

Een luchtig onderwerp, letterlijk en figuurlijk. Dat kan gezegd worden van de RLU-1 Breezy. De Breezy is een vreemd uitziend vliegtuig. Op het eerste gezicht zou je denken dat men het een en ander vergeten is bij het samenstellen van dit toestel. De romp bestaat namelijk uit een compleet open buizen-frame. Het toestel heeft een zogenaamde push-motor en daardoor is er vanaf de bok een vrij en ombelemmerd uitzicht.
De Breezy kan maximaal twee passagiers vervoeren op de tweede zitting achter de piloot. Het instumentenpaneeltje is weggewerkt bij de voeten van de vlieger.

N3AZ RLU-1 Breezy met plek voor 3 personen
N3AZ RLU-1 Breezy met plek voor 3 personen

De Breezy is in 1964 ontstaan. Drie vrienden, Charley Roloff, Carl Unger, and Bob Liposky, bouwden gezamenlijk dit toestel door beetje bij beetje en zonder tekening het buizenframe in elkaar te lassen. Van een oude Piper PA12 Cruiser werden de vleugels afgehaald en zo koos het toestel in 1964 voor het eerst het luchtruim. Anders dan men zou vermoeden hoort dit toestel niet in de categorie ultralights, maar valt het gewoon onder de sportvliegtuigen.

N842J Bensen B-8M als inspiratie voor de Breezy
N842J Bensen B-8M als inspiratie voor de Breezy

De bouwers waren geïnspireerd door de Bensen girokopeter die Roloff in 1963 gebouwd had. Ook hierbij zit de piloot geheel open en onbeschermd in het toestel. Daarnaast hebben de vroegere Curtis pushers als voorbeeld voor de Breezy gediend.

NX44VY Curtiss D Pusher (replica) eveneens een inspiratie voor de Breezy
NX44VY Curtiss D Pusher (replica) eveneens een inspiratie voor de Breezy

De bouwers zijn in 1965 met dit toestel naar de Experimental Aircraft Association (EAA) Fly-In in Rockford, Illinois, gevlogen en onderweg kregen zij bij de tussenlanding als opmerking van de lokale airportmanager: “A little breezy, ain’t it?” En zo is de naam Breezy aan dit toestel blijven kleven, waarbij de aanduiding RLU-1 staat voor de initialen van de ontwerpers Roloff, Liposky en Unger.

N3AZ RLU-1 Breezy
N3AZ RLU-1 Breezy

Het toestel kreeg overal veel aandacht en iedereen wilde er graag mee de lucht in. Er kwamen dan ook aanvragen voor de bouwtekeningen binnen om dit toestel zelf samen te kunnen stellen. Maar zoals eerder gezegd, men had het toestel zonder tekening gebouwd. En aanvankelijk was men ook niet van plan om dit toestel aan de man te brengen. Daarom is men achterste voren gaan werken en heeft men aan de hand van het prototype geprobeerd om tekeningen te produceren. Dit is gelukt en inmiddels zijn meer dan 1.000 sets tekeningen verkocht. Hoeveel toestellen er daadwerkelijk voltooid zijn is niet te achterhalen. De verkoop van de tekening werd gedaan door Carl Unger, die dan ook de drijvend kracht achter het succes van de Breezy genoemd mag worden.
Bij het bouwen wordt vaak de creativiteit van de bouwer ingepast. Zo kunnen er diverse soorten vleugels voor het toestel gebruikt worden, van de PA12 tot Piper Cubs en Super Cubs, maar ook van een Cessna 172 bijvoorbeeld.

N3AZ RLU-1 Breezy (AirVenture2011 Oshkosh)
N3AZ RLU-1 Breezy (AirVenture2011 Oshkosh)

De afwerking van de Breezy kan flink verschillen. Zo is op Oshkosh tijdens de AirVenture regelmatig een Breezy te zien met fake-raketten en een brievenbus voor air-mail. Als variant zijn er ook Breezy’s met drijvers gemonteerd voor landingen op het water.

N3AZ RLU-1 Breezy uitgerust met brievenbus en raketten; altijd handig!
N3AZ RLU-1 Breezy uitgerust met brievenbus en raketten; altijd handig!

Het prototype van de Breezy staat na 25 actieve jaren sinds 1990 in het EAA museum in Oshkosh. Deze aller eerste Breezy is door Carl Unger geschonken. Het prototype staat ten toon gesteld met een pop op de plek van de piloot. Deze heeft een rood vestje aan, iets wat Carl Unger ook altijd droeg bij het uitvoeren van de vele rondvluchten die hij met dit toestel deed.
Het is dit jaar 50 jaar geleden dat de Breezy voor het eerst vloog. Vandaar dan ook dat tijdens de AirVenture2014, deze zomer, speciaal aandacht aan dit type geschonken zal worden.

N59Y RLU-1 Breezy prototype in het EAA museum, Oshkosh
N59Y RLU-1 Breezy prototype in het EAA museum, Oshkosh

De initiator van het succes, Carl Unger, kan dit niet meer meemaken. Hij is in 2013 helaas overleden.
Gelukkig blijft de Breezy beschikbaar voor bouwers omdat Carl’s zoon Rob de zaken hieromtrent overneemt. Zo heeft hij een Facebook pagina geopend genaamd Breezy 50th Celebration.
Voor meer info over het toestel verwijs ik graag naar de website van de Breezy: www.breezyaircraft.com.
Zelf heb ik al heel lang een herinnering aan de Breezy. Nog voordat ik me vanaf 1980 serieus met luchtvaart ging bezighouden vloog eind jaren ’70 op vliegveld Hilversum regelmatig de HB-YAP. Deze Zwitserse Breezy maakte bij goed weer regelmatig een vluchtje. Ik heb het toestel dan ook vaak boven mijn ouderlijk huis, vlakbij Vliegveld Hilversum, zien vliegen. De Zwitserse vlag in de staart was kenmerkend zichtbaar alsmede de fel gele vleugels. De Breezy is een onmiskenbare verschijning in de lucht.

4 gedachten over “Focus@: de RLU-1 Breezy, een luchtig verhaal

  1. Zijn HB-YAP en N59Y hetzelfde toestel? Beide staan te boek als prototype, maar het Zwitserse register geeft c/n 001 voor HB-YAP (deregistered 1996) en FAA geeft c/n 5537 voor N59Y (registered 1991).

    1. Hallo Joop,

      Ik hou het erop dat de N59Y het prototype is. Dat toestel uit 1964 is ook veel ouder dan de HB-YAP. Die is pas in 1975 gebouwd (volgens het Zwitserse register). Het is niet ongebruikelijk dat een amateurbouwer zelf een c/n aan zijn toestel geeft. Bijvoorbeeld c/n 001 als dit het eerste, door dit persoon gebouwde toestel is. De HB-YAP was dus niet het prototype, wel het eerste vliegtuig gebouwd door de toenmalige eigenaar. Dat de N59Y in 1991 (opnieuw) ingeschreven werd kan bijvoorbeeld een tweede keer zijn dat er een BvL voor is afgegeven. De eerste vlucht van de N59Y staat in de boeken als 7 augustus 1964.

      Groet,
      Berend Jan

      1. Bedankt voor je snelle reactie.
        Ja, dat idee heb ik ook.
        Maar het aparte is dat Air Britain in hun publicaties HB-YAP ook hebben opgenomen als 5537.
        En dat zorgt voor verwarring…

Laat een reactie achter bij Bart Hoekstra op FacebookReactie annuleren