Registratie: 59 RY
Type: Avion Mignet HM-1000 Balérit
Constructienummer: 115
Eigenaar: Aviodrome
Locatie: Lelystad Airport, 2 april 2017
Bijzonderheden: De Avion Mignet HM-1000 Balérit is een opmerkelijk vliegtuig. Het hoort thuis in de groep “Hemelluizen” of te wel het is een Pou du Ciel. Dit is de Franse benaming die de oorspronkelijke uitvinder van dit principe, Henri Mignet, aan dit soort toestellen gaf.
Henri Mignet wilde in de jaren ’30 een vliegtuig ontwerpen dat gemakkelijk was te besturen. Net zo gemakkelijk als de T-Ford die toen populair was en “Pou de la Route” werd genoemd, “Luis van de weg”. En zo werd de bijnaam Pou du Ciel gekozen. Het resultaat was de Mignet HM.14.
Wat is er zo bijzonder aan de hemelluis? Het vliegtuig is een dubbeldekker waarbij de bovenste vleugel voor de onderste is geplaatst. Hierdoor ontbreekt een staartvleugel. De piloot heeft geen voetenstuur, maar alleen een knuppel om omhoog, naar beneden en links, rechts te sturen. Iemand die een T-Ford kan besturen kan ook de Pou du Ciel vliegen was de mening van Henri Mignet.
De beginjaren van de toestellen van Mignet waren helaas niet erg succesvol. Er waren namelijk een aantal ongelukken, waarbij het toestel soms onverklaarbaar naar beneden dook.
Eind jaren ’30 werd in windtunnels ontdekt hoe dit kwam. Als het toestel in een steile klim zat werd de luchtstroom over de achterste vleugel groter. Daardoor kwam de achterkant van het toestel juist omhoog. Gevolg was dan weer dat de piloot zijn knuppel nog meer naar achterin trok met alleen maar vergroting van het probleem. Het toestel raakte dan onbestuurbaar.
Ondanks de hierop volgende aanpassingen aan de vleugels, waarbij de problemen verholpen werden, bleef de reputatie van het toestel slecht. Gevolg is dat de Pou du Ciel maar weinig voorkomt. De HM.14 is dan ook een vliegtuig dat je het meest in een museum tegen kunt komen.
Het Aviodrome heeft ook zo’n originele HM.14 in de collectie. De G-AEOF. Dit is weliswaar een fake-registratie, aangezien de G-AEOF in Groot-Brittannië is ingeschreven als een heel ander vliegtuig. Als kenmerk heeft dit kistje een registratie van de British Aviation Preservation Council (BAPC-22). Het maakt momenteel geen deel uit van de permanente collectie. Datzelfde geldt voor de zelfbouw HM-14 PH-POU. Dit kistje heeft bij mijn weten nooit gevlogen.
Terug naar het toestel waar het in dit artikeltje om gaat. De HM-1000 vloog voor het eerst in 1986. Henri Mignet heeft dat niet meer meegemaakt. Hij is in 1965 overleden. Zijn zoon Pierre Mignet en zijn neef Alain Mignet hebben het ontwerpen van Pou du Ciel’s voortgezet. Daarvoor richtten zij in 1984 het bedrijf Avion Mignet op. Als bijnaam kreeg dit ontwerp de naam Balérit mee, een oude Franse benaming voor torenvalk.
De HM-1000 is uitgerust met een 64 pk sterke Rotaxmotor. In de begin jaren ’90 zijn er van dit model 26 in gebruik genomen door de Franse landmacht, bij het 516° Transport Regiment om precies te zijn. Met zijn opvouwbare vleugels kon het toestel op een aanhangertje achter een terreinwagen meegenomen worden. Na het uitklappen van de vleugels was het binnen 5 minuten gereed om te vliegen. Het kon daarmee als licht verbindingsvliegtuigje dienen in het veld.
De HM-1000 is van 1984 tot 1995 in productie geweest. Naar verluid zijn er 135 exemplaren gebouwd.
Al met al werd De HM-1000 geen succes binnen de Franse landmacht. Na een paar jaar zijn de Mignets buiten gebruik gesteld. En Avions Mignet? Dat bedrijf Avion Mignet is helaas ook ter ziele gegaan. De Pou du Ciel blijft naar alle waarschijnlijkheid dan ook een zeldzaamheid. Niet vreemd daarom dat een dergelijk toestel uiteindelijk in een museum beland.
Henri Mignet is al met al van grote betekenis geweest voor de luchtvaart en die van de amateurluchtvaartbouw in het bijzonder. Mignet was namelijk tevens in 1947 de grondlegger van de Réseau du Sport de l’Air, de Franse RSA. Dit orgaan heeft baanbrekend werk gedaan op gebied van regulering van amateurvliegtuigbouw. De RSA heeft een pad gebaand onder andere voor de Britse PFA (nu LAA – Light Aircraft Association) en Ameikaanse EAA (Experimental Aircraft Association).
Mignet’s bedrijf bestaat dan wel is waar niet meer, toch kunnen amateurvliegtuigbouwers nog altijd bouwtekeningen aanschaffen van de latere types HM-293 en HM-360/380. Zo blijft de Pou du Ciel toch voortleven.
Hieronder – voor de aardigheid – nog een paar Mignet MH-14’s die inmiddels hun weg naar zo’n museum gevonden hebben.
