Lelystad Airport, 19 september 2018 – Ooievaars boven Lelystad Airport zijn een vertrouwd gezicht. Soms met tientallen tegelijk cirkelen ze boven het veld of landen zelfs op een rustig plekje om even “bij te tanken”. Vandaag zat er een Flamingo tussen de ooievaars!
Nee, het gaat niet over een – uit de ZOO ontsnapte – oranje-roze watervogel, het gaat om een SIAT 223 Flamingo. Of was het geen Flamingo? We zoeken het eens even uit en komen op een wat ingewikkeld verhaal. We proberen het stap voor stap uiteen te zetten.
SIAT
Na de Tweede Wereldoorlog mocht men in Duitsland geen vliegtuigen meer ontwerpen of bouwen. Toen dat embargo opgeheven werd startten diverse bedrijven met het ontwerpen van een toestel. Zo ook SIAT. SIAT is het bedrijf dat na de oorlog was overgebleven van Siebel Flugzeugbau GmbH. Dit bedrijf ging samen met Algemeine-Transport-Anlage GmbH. Voluit was de naam Siebelwerke ATG, afgekort SIAT. SIAT hoopte met hun ontwerp SIAT 222 in het begin van de jaren ’60 vliegscholen te kunnen voorzien van benodigde opleidingstoestellen. Echter tot het opstarten van productie kwam het niet.
MBB
In 1970 werd SIAT ingelijfd door Messerschmitt Bölkow Blohm (MBB). Zij slaagden er wel in om productie op te starten in Donouwörth. Het model werd omgedoopt tot MBB 223 Flamingo.
Er werden vier prototypes gebouwd. Daarvan zijn we ooit in 1994 op Schaffen Diest nog nummer 003 (D-EHQI) tegen gekomen.
Zo werden er in die tijd 15 toestellen gemaakt voor de Turkish Air League en 10 voor Swissair om hun piloten te trainen. In Turkije zijn nog een paar toestellen in musea bewaard gebleven. De meeste Swissair toestellen zijn in Duitsland terecht gekomen. De D-EHVD is er daar een van. Dit was de HB-EVD. Inmiddels vliegt dit toestel in Rusland als RA-2652G.
Hispano Aviación
In 1971 sloot MBB de Duitse productie en hevelde die over naar Spanje. Daar werd bij Hispano Aviación uit Sevilla (later onderdeel van CASA) opnieuw gestart met het bouwen van Flamingo’s.
In het meest optimistische scenario wilde men wel 250 toestellen aan de man brengen. Het zouden er uiteindelijk 50 worden. De meeste toestellen waren voor de luchtmacht van Syrië. Deze kreeg de Flamingo’s als compleet toestel aangeleverd of als kit. Deze werden dan ter plaatste geassembleerd.
Farner
Na deze productie in Duitsland en Spanje werd er nog een kleine serie in Zwitserland gebouwd. In Grenchen (Zwitserland) bij Farner werden nog eens 17 exemplaren voor de Syrische luchtmacht gefabriceerd.
Inmiddels zullen de Syrische toestellen vermoedelijk niet meer operationeel zijn. Op internet tref je soms foto’s aan van een Flamingo die door oorlogsgeweld beschadigd is.
Doek gevallen
Uiteindelijk werd de productie van de SIAT 223 Flamingo beëindigd. In totaal zijn er 96 toestellen vervaardigd. De markt voor een dergelijk toestel was begin jaren ’70 niet gunstig meer. De oliecrisis stak de kop op en de SIAT 223 heeft een dorstige 200 pk (149 kW) sterke Avco Lycoming IO-360 motor. Daarnaast is het model nou niet bepaald optimaal gestroomlijnd. Dat maakt het een duur kistje om mee te vliegen. Per uur gaat er wel een slokje AvGas doorheen.
Militaire Spaanse Flamingo’s
De eerste 9 toestellen van Hispano Aviación zijn getest door de Spaanse luchtmacht. Er werd gekeken of de Flamingo gebruikt kon worden als opleidings- of liaisontoestel. Het eindoordeel was niet positief genoeg om tot aanschaf over te gaan. Vier van die Flamingo’s werden overgeheveld naar het Spaanse burgerluchtvaartregister.
Civiele Spaanse Flamingo’s
Als EC-CGJ, EC-CGK, EC-CGL en EC-CGM zijn een aantal van deze ex-militaire kisten ingeschreven.
In elk geval is nummer 052 ook bewaard gebleven. Dit toestel vliegt in Duitsland als D-EDCL.
In 2011 kwamen we de EC-CGM tegen in het Museo Cuatro Vientos bij Madrid. Daar werd het gerestaureerd naar een statisch museum object. De EC-CGL vliegt nog steeds in Spanje en de EC-CGK is vermoedelijk gesloopt.
En dan komen we bij onze Flamingo op Lelystad terecht. De EC-XKV is een van die oude toestellen die door de Spaanse luchtmacht is uitgetest. De EC-CGJ kwam terecht bij de Aero Club de Lugo in het noordwesten van Spanje. In 2012 is het toestel gerestaureerd. Alleen is het toen verder door het leven gegaan als experimental. De registratie werd gewijzigd van EC-CGJ naar EC-XKV.
Bij het omzetten naar de experimental-status is het bouwjaar van het vliegtuig gewijzigd naar 2012, terwijl dit in feite november 1973 is. Ook is de typeaanduiding veranderd. Het wordt nu aangeduid als een Avion Terrestre met als bouwer Luis Abelleira Mayor. Formeel is het constructienummer nu 12017-2629.
Grappig genoeg is zowel het oude als het nieuwe typeplaatje op het toestel terug te vinden. Links onder de staartvleugel staat het nieuwe plaatje. Achterin de cockpit zit het oude plaatje en daar staat nog netjes EC-CGJ op.
Transformatie
We kunnen eigenlijk wel stellen dat we hier te maken hebben met een soort Europees transgender vliegtuig. Het heeft Duitse genen en is in Spanje als een SIAT 223 ter wereld gekomen. Nu is het getransformeerd naar een Avion Terrestre. Een uniek vliegtuig!
En bij zo’n bijzonder vliegtuig past eigenlijk geen betere ferry-pilote dan de ervaren Melanie Reep. Zij loodste – als een van de vaste ferry-piloten van Air Waterland – de EC-XKV veilig en wel vanuit Spanje naar Lelystad Airport. Een probleempje met de communicatiemiddelen van het toestel werd daarbij en passant gepareerd.
Van dag tot dag werden we door haar op de hoogte gehouden van het vorderen van de afleveringsvlucht. Zodoende konden we het toestel als eerste in Nederland op beeld vastleggen.
Nederlandse Flamingo
De EC-XKV stond al geruime tijd (meer dan 2 jaar) te koop bij Air Waterland op de site van Plane Check. In totaal heeft deze Flamingo 2.800 uur in de lucht gehangen. Sinds de mutatie naar een Avion Terrestre is het nog maar 66 uur in de lucht geweest
Het ziet er naar uit dat het toestel een nieuw baasje gevonden heeft. Het toestel zal binnen afzienbare tijd naar Duitsland doorvliegen.
Het leuke nieuws daarbij is dat de Flamingo een Nederlandse registratie zal gaan krijgen. En dat is in Nederland nog niet eerder voorgekomen! In Duitsland mogen volgens mij geen experimentals ingeschreven worden die niet in Duitsland gebouwd zijn. En dat geldt voor deze Spaanse experimental dan natuurlijk ook.
Na aankomst op Lelystad Airport werd de Flamingo snel bij Air Waterland in de hangaar gereden. De crew stond al te trappelen om het kistje onder handen te nemen zodat het snel naar zijn nieuwe eigenaar kan worden afgeleverd.
Productieoverzicht
Voor de geïnteresseerden hebben wehieronder geprobeerd een beeld te scheppen van de productie van de SIAT 223 Flamingo.
Productieoverzicht SIAT 223 Flamingo |
||||
Factory | Type | C/N | Remarks | Amount |
SIAT | SIAT 222 | 222-1 | Prototype to D-EKYT, FF 150561 | 1 |
MBB | SIAT 223 V1 | 001 | Prototype to D-ECRO, FF 010367 | 1 |
MBB | SIAT 223 V2 | 002 | Prototype to D-EHQE, HB-EVO, D-EVOP | 1 |
MBB | SIAT 223 V2 | 003 | Prototype, to D-EHQI | 1 |
MBB | SIAT 223 V2 | 004 | Prototype | 1 |
MBB | SIAT 223 A1 | 011 | to D-EJDO, HB-EVF, D-EHDD | 1 |
MBB | SIAT 223 A1 | 012 | to D-EJDU, HB-EVG , D-EBVG | 1 |
MBB | SIAT 223 A1 | 013 | to D-ENBJ, HB-EVH, D-EARK | 1 |
MBB | SIAT 223 A1 | 014 | to D-ENBK, HB-EVK, D-EEVK cr 040382 | 1 |
MBB | SIAT 223 A1 | 015 | to D-ENBL, HB-EVL, D-EMXI | 1 |
MBB | SIAT 223 A1 | 016 | to D-EHBM, HB-EVM, D-EJCS | 1 |
MBB | SIAT 223 A1 | 017 | to D-ENBN, HB-EVN, D-ECPG | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 018 | to D-ENBP, HB-EVB, D-EHDS | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 019 | to D-ENBQ, HB-EVC, cr 040381 | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 020 | to D-ENBR, HB-EVD, D-EHVD, RA-2652G | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 021 | to TC-EAA | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 022 | to TC-EAB | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 023 | to TC-EAC, disp. Aviation Park-Eskisehir | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 024 | to TC-EAD | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 025 | to TC-EAE | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 026 | to TC-EAF, disp. Istanbul Ataturk/Yesilkoy Int’l Airport | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 027 | to TC-EAG | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 028 | to TC-EAH | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 029 | to TC-EAI, disp. Ankara-Etimesgut Airport | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 030 | to TC-EAJ | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 031 | to TC-EAK | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 032 | to TC-EAL | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 033 | to TC-EAM | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 034 | to TC-EAN, disp. Izmir-Selcuk | 1 |
MBB | SIAT 223 K1 | 035 | to TC-EAO | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 051 | Spanish AF as E.21, to D-EFWC, see c/n 151 | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 052 | Spanish AF as E.21, to D-EDCL | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 053 | Spanish AF as E.21 | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 054 | Spanish AF as E.21 | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 055 | Spanish AF as E.21 | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 056 | Spanish AF as E.21, to EC-CGJ, EC-XKV, PH-XKV | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 057 | Spanish AF as E.21, to EC-CGK,wfu | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 058 | Spanish AF as E.21, to EC-CGL, Fundación Parc Aeronàutic de Cataluña | 1 |
CASA | SIAT 223 A1 | 059 | Spanish AF as E.21, to EC-CGM, Museo Cuatro Vientos (Madrid) | 1 |
CASA | SIAT 223 K1 | 060 – 073 | Syrian Air Force | 14 |
CASA | SIAT 223 K1 | 074 – 100 | Syrian Air Force, del. as kit | 27 |
Farner | SIAT 223 K1 | 101 – 117 | Syrian Air Force | 17 |
MBB | SIAT 223 M4 | 151 | to D-EFWC ex c/n 051, conv. PFM.3200 engine | – |
Total SIAT 223 Flamingo’s (excl. SIAT 222) | 96 |