N153XP Sport Performance Aviation Panther LS maakt bijna zijn eerste Europese vlucht

N153XP Sport Performance Aviation Panther LS

Beromünster, 25 oktober 2019 – Vandaag was het plan dat de geïmporteerde Sport Perfomance Aviation Panther LS N153XP zijn eerste Europese vlucht zou gaan maken. De N153XP is een homebuilt-eenzitter uit 2016. Nadat er zo’n 100 uur mee gevlogen is in Florida is deze kist dit voorjaar verkocht aan een nieuwe Zwitserse eigenaar.

N153XP Sport Performance Aviation Panther LS

In juni 2019 is de Panther LS aangekomen in Zwitserland op het vliegveldje Luzern-Beromünster (LSZO). Hier is het weer gemonteerd en vandaag zou het voor het eerst gaan vliegen. Dat liep alleen helaas niet zoals gepland. Daarover later meer.

N153XP Sport Performance Aviation Panther LS

Panther LS

De Panther LS is de Light Sports Aviation (LSA) versie van een sportvliegtuigje dat door de Amerikaan Dan Weseman is ontworpen. Dit type zelfbouwvliegtuig vloog voor het eest in 2013. Sindsdien wordt deze metalen eenzitter op de markt gebracht door middel van enkel de bouwtekening of als bouwpakket met min of meer voorgefabriceerde delen.
De Panther LS kan als staartwielkist gebouwd worden, maar ook met een neuswiel. De bouwer kan zelf een keuze maken in een type motor met een vermogen tussen 80 pk (60 kW) en 160 pk (119 kW). Met de kist kunnen aerobatic manoeuvres gevlogen worden. Daarbij kan de Panther belast worden tussen +6 en -4.4 G. De vleugels kunnen ingeklapt worden zodat de Panther makkelijk te vervoeren is op een aanhanger en het heeft daardoor ook weinig hangaarruimte nodig.

In Europa is de Panther nog een zeldzaamheid. Het zou goed kunnen dat dit het eerste exemplaar van dit type aan deze kant van de Oceaan is. We zijn dit type alleen nog tegengekomen op de EAA AirVenture op Oshkosh. In Engeland, waar toch veel toestellen gebouwd worden door liefhebbers, is nog geen enkele Panther ingeschreven. Dit type heeft – zover wij weten – nog geen goedkeuring van de Light Aircraft Association, de Britse evenknie van de Amerikaanse EAA.

N153XP Sport Performance Aviation Panther LS

N153XP

De N153XP is gebouwd door de Amerikaan Brent A. Mayo uit Florida. Hij begon met deze klus in april 2015 en binnen een jaar, op 3 maart 2016, werd de N153XP ingeschreven in het Amerikaanse luchtvaartregister. Op 15 juni 2016 maakte de bouwer met de N153XP de eerste vlucht. In totaal heeft Mayo 953 uren besteed aan de bouw en dat is best snel te noemen.

N153XP Sport Performance Aviation Panther LS

Gebruikelijk in de VS is dat de bouwer ook de naamgever van het vliegtuigtype is. Zo staat deze kist in het Amerikaanse register als ‘Mayo Brent A Panther LS’ te boek. De ontwikkelaar van het bouwpakket ‘Sport Performance Aviation’ wordt daarbij in de naamgeving achterwege gelaten.

Het typeplaatje van de N153XP Sport Performance Aviation Panther LS

De N153XP heeft als constructienummer 053. Dit exemplaar is voorzien van een luchtgekoelde Chevrolet Corvair 3.0L motor van 120 pk (88kW) met een Sensenich propeller. In het dashboard zit een 7” Electronic Flight Instrument System (EFIS) van GRT Avionics. Verder zit er alleen een analoog kompas in, een kleine digitale radioset van TRIG en een transponder. Het kistje ziet er zowel aan de binnen- als buitenkant erg netjes afgewerkt uit.

Het interieur met het 7″ EFIS-beeldscherm

Testvlucht

Speciaal voor de testvlucht van vandaag was op verzoek van de eigenaar een piloot naar Luzern-Beromünster gevlogen. Vanuit Birrfeld arriveerde hij met de Van’s RV-6 HB-YLL. Die zelfbouwkist werd geparkeerd en er werd overgestapt in de Panther LS.

De testvlieger arriveerde met zijn HB-YLL Van’s RV-6 vanuit Birrfeld

Na het starten van de motor taxiede de kist naar de kop van de grasbaan 34. De gebruikelijk run-up vond plaats om de motor te checken en vervolgens lijnde de kist op.
De vlieger gas vol gas en de Panther LS zette zich in beweging, eerst nog wat weifelend en een beetje hobbelend door de oneffenheid van de baan. Maar dat weifelen bleef aanhouden, de kist kwam niet echt op snelheid. De motor klonk daarentegen goed. Halverwege de 510 meter lange (of korte…) baan trok de piloot het gas dicht en liet het kistje uitrollen.

N153XP Sport Performance Aviation Panther LS bij de eerste startpoging

Voor een tweede poging werd wederom naar de kop van de baan getaxied. Nu zou het lukken! Weer ging het gas erop en de kist begon te rollen. Weer wat gehobbel vanwege de conditie van de baan, maar er leek iets meer snelheid in te zitten.

Ook bij de tweede run water en graspollen…

Halverwege de baan besloot het staartwieltje voorzichtig omhoog te komen. Maar de hoofdwielen ploegden nog altijd moeizaam door het natte gras.

Het staartwieltje komt voorzichtig los van de grond

Op driekwart van de baan was de kist nog niet airborne. Het gas ging weer dicht en het staartwieltje plofte weer in het gras. Alleen nu was de baan niet meer zo lang. En de snelheid was nog best hoog. De testvlieger besloot daarop stevig te remmen. De graspollen op de baan werden hierdoor een beetje herschikt. Door het remmen dook de neus naar beneden. Beheerst wist de vlieger maximale remkracht te geven op de natte en gladde grasbaan zonder de controle over de kist te verliezen. Deze actie had evengoed in een neusstand van de kist kunnen eindigen met een beschadigde motor en prop tot gevolg. Knap werk, de machinist wist de kist nèt voor het einde van de baan heelhuids tot stilstand te brengen.

Vol in de remmen, de staart komt weer omhoog, maar de kist blijft onder controle en komt op tijd tot stilstand
N153XP Sport Performance Aviation Panther LS draait aan het eind van het veld van de baan

Poetsen

Daarop restte de vlieger niets dan de Panther te parkeren en met zijn Van’s RV-6 huiswaarts te keren. De eigenaar van de N153XP kon de tuinslag uitrollen om zijn kist, met name aan de onderkant van de vleugels, schoon te spuiten. Er zat aardig wat drek aan de onderzijde van de kist.

Onder de vleugels is goed de modder van de twee runs te zien
Zonder te hebben gevlogen keert de N153XP terug naar de hangaar
De eigenaar van de N153XP informeert naar de bevindingen van de testvlieger
Na een verfrissende douche ziet de Panther er weer schoon uit
Even later vertrekt de testpiloot met zijn eigen toestel onverrichter zaken huiswaarts

Verhuizen?

De conclusie van de eigenaar was dat de wielen onder zijn kist te klein zijn om goed uit de voeten te kunnen op deze korte grasbaan. Het natte gras werkt remmend en de kleine wieltjes graven zich eerder in dan dat ze het toestel soepel laten rollen.

Met de kleine wieltjes kan de kist op dit veld niet goed uit de voeten

Ook de Sensenich propeller is voor dit veld niet optimaal. De propeller is bedoeld om het kistje comfortabel te laten kruisen. Snel accelereren op de grasbaan van Luzern-Beromünster gaat in elk geval minder.

Ook dit type propeller presteert in deze omstandigheden niet optimaal

Twee opties, de kist aanpassen of met het toestel verkassen naar een veld met een verharde baan die lang genoeg is om voldoende snelheid op te bouwen. We denken dat het verhuizen gaat worden…

N153XP Sport Performance Aviation Panther LS gaat wellicht weer verhuizen…

AANVULLING 17 november 2019: Inmiddels hebben we van de testvlieger Dan vernomen dat de Panther naar Birrfeld (LSZF) is verhuisd. Daar heeft men een verharde baan. De N153XP heeft vanaf Birrfeld inmiddels succesvol zijn eerste vlucht gemaakt.

Een gedachte over “N153XP Sport Performance Aviation Panther LS maakt bijna zijn eerste Europese vlucht

  1. Hi Jan
    Good report regarding N153XP. I’m the “test pilot” and can happily report that the Panther has been relocated to Birrfeld LSZF and flying successfully out of this more suited concrete runway.
    Any chance you could send me a no watermark/hi-res picture of HB-YLL departing Beromünster, a very nice shot.

    Best
    Dan

Geef een reactie