Hilversum, 12 april 2020 – Deze dagen besteden we aandacht aan een groep Nederlandse liefhebbers van een spectaculaire roofvogel, de valk. In Nederland zijn er ruim honderd valkeniers. Wij kijken speciaal naar zes bijzondere valkeniers die vanaf Vliegveld Hilversum opereren. Zij zijn gespecialiseerd in het verzorgen van een prachtige Italiaanse valkensoort, de F.8L Falco.
Allereerst iets over de geschiedenis van dit vliegtuig. Want wellicht was u op het verkeerde been gezet. We hebben het niet over een levende roofvogel, maar over een bijzonder fraai gelijnd Italiaans sportvliegtuig. En we laten in dit artikel ook alles behalve een Falco zien die op Vliegveld Hilversum is gestationeerd. Die komen hierna aan bod.
De F.8L Falco is een ontwerp van de beroemde Italiaanse vliegtuigbouwer Stelio Frati (1919 – 2010). Hij heeft dit toestel in 1955 getekend en de Falco mag als één van zijn best geslaagde ontwerpen worden gerekend. Nog tot op de dag van vandaag ziet de lijn van dit toestel er strak en sierlijk uit. Het toestel heeft echte Italiaanse looks. In latere ontwerpen van zijn hand zijn deze lijnen overigens nog steeds te herkennen.
De Falco ziet er snel uit en dat is hij ook. Met dit toestel werd deelgenomen aan luchtraces en niet zonder succes. De Falco wordt ook wel de vliegende Ferrari genoemd. Een veelgebruikte kleur voor dit kistje is dan ook felrood.
De Falco’s zijn eigenlijk in twee groepen in te delen, de toestellen die in Italië in de fabriek zijn gebouwd en de Falco’s die zijn ontstaan uit een bouwpakket. De fabriekstoestellen zijn tussen 1955 en 1968 gefabriceerd in drie verschillende fabrieken: Aviamilano, Aeromere en Laverda. Met een totale productie van één prototype en 76 fabriekstoestellen kun je wel stellen dat een fabrieksgebouwde Falco een zeldzaamheid is.
De bouwpakketten werden vanaf 1982 verzorgd door het Amerikaanse bedrijf Sequoia. Het is uniek dat een vliegtuig dat oorspronkelijk voor serieproductie ontworpen is uiteindelijk ook als bouwpakket op de markt is gekomen. Het was niet makkelijk om het productieproces zo te vereenvoudigen dat een geoefende “hobbyist” een dergelijk toestel kan vervaardigen. Maar dat is toch gelukt en inmiddels zijn er meer dan honderd exemplaren gebouwd of in aanbouw.
De productie in Italië zag er als volgt uit:
Jaartal | Fabriek | Type | Aantal | Constructienummers |
15-6-1955 | Aviamilano | Falco Prototype | 1 | 101 |
1955 – 1958 | Aviamilano | F.8L Falco I | 10 | 102 t/m 111 |
1955 – 1958 | Aviamilano | F.8L Falco II | 10 | 112 t/m 121 |
1959 – 1963 | Aeromere | F.8L Falco III | 36 | 201 t/m 236 |
1964 – 1968 | Laverda | F.8L Falco IV | 20 | 401 t/m 420 |
1982 – nu | Sequoia | F.8L Falco | 100+ | Homebuilt-kits |
De complete productielijst van de Italiaanse Falco’s is aan het eind van dit artikel toegevoegd. Alle Falco’s die daar niet in te duiden zijn, zijn in principe een zelfgebouwde Sequoia kit.
Van de originele Falco’s zijn er nog een redelijk aantal luchtwaardig. Maar inmiddels zijn er meer zelfgebouwde toestellen dan fabrieksgebouwde exemplaren. Het aantreffen van een luchtwaardige originele Falco is dan ook best iets om even bij stil te staan. Gelukkig is het ons gelukt om de afgelopen jaren een aantal van deze Falco’s op te sporen.
Een heel nest
Opmerkelijk is dat op Vliegveld Hilversum het kennelijk een prima leefgebied is voor deze Falco’s. Met de jaren is de populatie van deze vliegende roofvogels uitgebroeid tot zes! En daarvan zijn er vier originele fabriekskisten en twee zijn zelfgebouwde Sequoia F.8L Falco’s.
We gaan stuk voor stuk deze Hilversumse Falco’s en hun valkeniers langs. Daarbij zullen we per vliegtuig proberen een beschrijving te geven. Dit is te vinden in Deel 2 tot en met 7.
Roofvogelshow
Als laatste in deze serie zullen we alle Falco’s letterlijk bij elkaar zetten. Dat vormt een uniek sluitstuk van deze serie met zeer zeldzaam beeldmateriaal. Want zeg nou zelf, zes F.8L Falco’s op een rij, waar zie je dat? Simpel, bij AirOnline.nl! 🙂 Deze fraaie serie foto’s komt in Deel 8 aan bod.
Toegift
Als toegift zullen we nog kort stilstaan bij de overige F.8L Falco’s die in Nederland verbleven. Dat zijn een paar originele Falco’s en een aantal zelfgebouwde toestellen. In deel 9 behandelen we die Falco’s.
Productieovericht
C/N | Manufacturer | Series | Year | Registration | Ex | Status |
---|---|---|---|---|---|---|
101 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | Falco PROTOTYPE | 1955 | D-ECPO | I-FIUM, I-RAID | FF 15/06/55, w/o 10/06/67, cld 16/08/67 |
102 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | 1956 | I-TRIP | acc 14/04/13 awaiting repairs | |
103 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | I-AMAM | w/o 23/06/59 | ||
104 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | ZK-RNA | I-ERNA | w/o 06/02/99 | |
105 | Website | F.8L Falco I | 1956 | HB-UOH | G-KYNG, I-KYNG, HB-UOH, I-STRI | |
106 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | 1956 | I-VINC | ET-ABZ, OE-ACW, I-MOGA | |
107 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | I-BENG | w/o 25/09/66 | ||
108 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | I-IAIA | w/o 13/09/81 | ||
109 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | I-YNAR | w/o 25/03/62 | ||
110 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | I-RALA | w/o 28/05/72 | ||
111 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco I | 1956 | I-CIRE | ||
112 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | 1957 | I-CHIM | ||
113 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | I-ARIE | w/o 31/07/60 or 03/08/60 | ||
114 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | 1958 | I-EEOB | G-OCDS, G-VEGL, OO-MEN, I-VEGL, D-EEOB | |
115 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | 1957 | HB-UOK | I-DARE | w/o 24/05/03 |
116 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | I-PUCK | |||
117 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | 1958 | G-ROVI | I-ROVI | w/o 09/09/89 |
118 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | 1957 | I-TINI | ||
119 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | 1958 | I-MIKI | ||
120 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | 1957 | I-ALCO | ||
121 | Aviamilano Construzioni Aeronautiche Milano | F.8L Falco II | 1958 | I-TOBR | w/o 18/06/60 | |
201 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1959 | D-ENIB (2) | D-ENEB | wfu since 06/87, 27/02/20 as D-ENIB (2) |
202 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1958 | I-CECI | ||
203 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1959 | D-ENIB | acc 03/01/08 | |
204 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1959 | EI-BCJ | G-ATAK, D-ENYB | |
205 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1959 | D-ESHP | LX-AIW, D-ENUB | |
206 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1959 | D-ENOB | ||
207 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1960 | F-BJEJ | w/o 19/09/93 cld 09/02/95 | |
208 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1959 | G-PDGG | OO-TOS, I-BLIZ | acc 24/09/18, fate ? |
209 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1959 | G-APUO | w/o 31/01/60 | |
210 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1959 | D-EKEZ | ||
211 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | OE-AVU | D-EKIZ | cld 01/12/69 | |
212 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1960 | N212SF | D-EKUZ | |
213 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1960 | I-NUAL | w/o 09/01/83 | |
214 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | D-EKYZ | w/o 26/04/62 | ||
215 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1969 | I-GEOR | ||
216 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1960 | N304SF | EI-BBT, G-APXD | |
217 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | I-MARB | w/o 27 or 29/02/64 | ||
218 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | I-GETT | w/o 22/11/76 | ||
219 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1961 | I-MILI | ||
220 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | D-EKOZ | w/o 28/08/65 | ||
221 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | I-BAFJ | w/o 16/08/71 | ||
222 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | I-GANA | w/o 29/03/81 | ||
223 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | I-COBA | w/o 02/07/61 | ||
224 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1961 | G-FALC | G-AROT | |
225 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1961 | I-EMME | ||
226 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | D-ELUW | |||
227 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | D-EHHE | HB-UOI, D-EHHE | ||
228 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | HB-UOB | dbf 17/01/74 | ||
229 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | I-GIAS | w/o 07/06/81 | ||
230 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1962 | HB-UOG | G-AZAY, D-EFAK | |
231 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | D-ENSI | w/o 28/01/68 | ||
232 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | D-EKMK | |||
233 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | F-PBEC | F-BNAS, LX-AIY, I-LEPG, (D-EBQE, ntu) | ||
234 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | 1962 | D-EDPU | (D-ENSO, ntu) | |
235 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | D-ELTL | D-ECPE | cld 27/02/12 as WFU Coburg, res D-ELTL 24/01/20 | |
236 | Aeromere S.p.a. Trento | F.8L Falco III | I-BEEP | w/o 13/05/63 | ||
401 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1964 | HB-UOC | I-FRAL | w/o 08/08/82 |
402 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1964 | HB-UOD | D-ELXE | |
403 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1964 | D-ERJW | G-ORJW, D-ELDV, D-ELDY | acc 05/04/20 awaiting repairs |
404 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | OH-FAA | D-EOEA, G-ASYM, D-ECFA, | w/o 06/06/80 | |
405 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | D-EKHU | |||
406 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | D-EHDA | |||
407 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1965 | I-ELZA | ||
408 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1965 | I-SALE | ||
409 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1965 | I-SAMA | I-LACH | w/o 13/09/02 |
410 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1966 | I-ANER | HB-UOE, OY-DKH | w/o 25/07/11 |
411 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | I-BALY | w/o 02/06/69 | ||
412 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | G-AVUJ | dbf 06/09/79 | ||
413 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | ? | no details known | ||
414 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1968 | F-HRSN | I-EDGY, OY-BKC | |
415 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | D-EMMQ | |||
416 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1968 | EI-BMF | G-AWSU | w/o 10/04/10 |
417 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1968 | D-ERTH | D-EHNI, D-EFEV | |
418 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | D-EBBR | |||
419 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1967 | I-MAMY | ||
420 | Laverda S.p.a. | F.8L Falco IV | 1968 | D-EMMR |
Deze lijst is tot stand gekomen met medewerking van Hendrik van de Veen, Vincent Kager, Peter Gerhardt en Henk Wadman.
De hele serie
De overige delen van deze serie over de Hilversum valkeniers gemist? Klik dan hier:
- De valkeniers van Hilversum – Deel 1: de proloog; de productie van de F.8L Falco
- De valkeniers van Hilversum – Deel 2: D-ERJW Laverda F.8L Falco IV
- De valkeniers van Hilversum – Deel 3: D-ESHP Aeromere F.8L Falco III
- De valkeniers van Hilversum – Deel 4: PH-HGL Sequioa F.8L Falco
- De valkeniers van Hilversum – Deel 5: PH-FCO Sequioa F.8L Falco
- De valkeniers van Hilversum – Deel 6: D-EMMR Laverda F.8L Falco IV
- De valkeniers van Hilversum – Deel 7: D-EKEZ Aeromere F.8L Falco III
- De valkeniers van Hilversum – Deel 8: de roofvogelshow met zes F.8L Falco’s
- De valkeniers van Hilversum – Deel 9: de toegift; de overige F.8L Falco’s in Nederland