PH-GEN Piper J3C-65 Cub, de tailwheel trainer van de Vroege Vogels

Lelystad Airport, 8 augustus 2020 – De PH-GEN Piper J3C-65 Cub van de Stichting Vroege Vogels op Lelystad Airport is een echte warbird. Dit toestel is in 1945 gebouwd ten behoeve van de United States Army Air Forces (USAAF). Er werd in 1944 een grote order geplaatst (nr. AC36506) waarbij in totaal 1.680 Piper L-4J Grasshoppers vanaf oktober 1944 gebouwd werden. Een aantal toestellen van deze deal werden pas na de Tweede Wereldoorlog voltooid en werden gelijk aangeduid met de civiele type-benaming van dit model; Piper J3C-65 Cub.

L-4J Grasshopper

De L-4J was een versie waarbij Piper een verstelbare Roby R002 propeller wilde toepassen. Echter voldeed deze niet waardoor verreweg de meeste exemplaren werden uitgerust met de vaste Sensenich propeller die voorheen ook werd toegepast.

Militaire loopbaan

Deze Piper L-4J Grasshopper heeft constructienummer 12893 en is gebouw in de Piper-fabriek in Lock Haven (Pennsylvania). De Grasshopper vloog met het Amerikaanse militaire serial 44-80597. Dit kistje werd op 9 februari 1945 afgeleverd aan de US Army Ground Forces, het hoofdkantoor van de Artillery Air Section van de Ninth US Army in Luik (België). Op 11 februari 1945 meldt de ksit zich in Maastricht bij het 50th Mobile Reclamation and Repair Squadron. Wellicht voor een reparatie. Kort daarop alweer is de kist weer inzetbaar en wordt ingedeeld bij het vanaf 13 februari 1945 onderdeel van het 228th Field Artillery Battalion. De L-4J raakt op 25 februari 1945 beschadigd in Spa (België). Uiteindelijk komt het toestel op 15 juni 1945 terecht bij het 27th Mobile Reclamation and Repair Squadron in het Duitse Jena om daarna terug te keren bij de 9th Air Force van de USAAF in Europa. Een erg lange en actieve militaire rol heeft dit vliegtuig dus niet gehad.  Over de militaire rol van dit toestel hebben we geen informatie. De ‘12893’ is in elk geval te jong om aan de luchtlandingen in Normandië te hebben deelgenomen, die waren al in juni 1944.

Na zijn militaire loopbaan is de de Cub in Europa achtergebleven. Repatriëring van de kleine Amerikaanse toestellen naar de VS was na de Tweede Wereldoorlog veelal kostbaarder en ingewikkelder dan ze hier te verkopen aan particulieren, vliegscholen e.d. Op deze manier zijn meerdere oude militaire L-4 Grasshoppers in Europa blijven vliegen.

Framenummer

Zoals wel vaker voorkomt bij Piper Cubs is het framenummer van dit toestel niet meer hetzelfde als het constructienummer. Al bij de fabriek werden vaker kisten met afwijkende nummers geproduceerd dan overeenkomende nummer. Soms wordt er daarna bij groot onderhoud, herstel van schades of tijdens restauratie een ander frame gebruikt dan het originele. De frames zijn onderling goed uitwisselbaar. Bij deze ‘12893’ is nu het frame met nummer ‘12723’ in gebruik.

HB-, D-, OO- en PH-

Op 20 juni 1951 brak het civiele tijdperk aan voor dit toestel en werd de Zwitserse registratie HB-OWN toegekend. Het toestel zou vanaf nu aangesproken worden als Piper J3C-65 Cub. Met deze regi zou het kistje tot 21 augustus 1957 blijven vliegen. Daarna volgde van 25 oktober 1957 tot en met 5 oktober 1966 een Duits avontuur als D-EGUH. Vervolgens verscheen de Cub in België als OO-SKY. Dat was op 22 mei 1967. Uiteindelijk werd die registratie doorgehaald op 29 april 1986 om vervolgens later dat jaar, op 10 september 1986, als PH-GEN in Nederland ingeschreven te worden.

De registratie PH-GEN was afgeleid van de eerste Nederlandse eigenaar; General Aviation Service op Hoogeveen. Het type werd aangeduid als een J3C-90, wat er op duidde dat er een sterkere Continental C90-8F (90 pk – 67 kW) motor was gemonteerd.

De PH-GEN kwam in 1990 terecht op Seppe bij het daar opgerichte Vliegend Museum Seppe. Helaas betekende een inschrijving in het Nederlandse register nog niet dat het kistje ook vloog. Op 16 oktober 1992 werd de PH-GEN dan ook weer uitgeschreven zonder een meter als PH-GEN gevlogen te hebben.

Tweede BvL

Toch werd de moed niet opgegeven en werd voor de GEN op 15 oktober 1996 opnieuw een Bewijs van Luchtwaardigheid (BvL) verstrekt. Op 15 mei 1997 werd het type gewijzigd naar J3C-65. Je zou denken dat dan de originele Continental A65 motor van 65 pk (48 kW) weer terug was gemonteerd op de neus. Dat is niet het geval, in het register staat nog altijd dat het toestel met de sterkere Continental C90-8F vliegt.

Met de Cub werd door het Vliegend Museum Seppe meegedaan aan formatievluchten tijdens evenementen. Zo zagen we de GEN landen op het tijdelijk als vliegveld ingerichte weiland bij Werkhoven op Koninginnedag, 30 april 2012. Eenmaal geland bleek dat deze Cub ook nog eens bestuurd werd door een cub (jonge beer)!

Naar Vroege Vogels

Op 14 maart 2013 nam het Vliegend Museum Seppe afscheid van de PH-GEN en kwam het toestel op naam van de Stichting Vroege Vogels op Lelystad Airport te staan. Sindsdien wordt er regelmatig met de PH-GEN bij de Vroege Vogels gevlogen. Met deze Cub houden de vrijwilligers van dit vliegend museum hun vaardigheden met het vliegen van staartwielkisten op peil. Ook wordt de Cub gebruikt om nieuwe vliegers bij de Stichting uit te checken op staartwielkisten. Een echte klassieke tailwheel trainer dus!

Evaluatie van een instructievlucht met de PH-GEN Piper J3C-65 Cub

De informatie over de PH-GEN in het Nederlands register komt van de onvolprezen site van Herman Dekker (www.hdekker.info). Verder dank aan de vrijwilligers van de Stichting Vroege Vogels voor hun informatie en de website van Joseph F. Baugher met info over de militaire geschiedenis van dit vliegtuig.