Old Warden, 6 september 2015 – De ANEC II is een zeldzame eenling. Er is van dit model maar één exemplaar gebouwd in 1924. Dat was ten behoeve van een competitie. In 1924 (van 27 september tot 4 oktober) werden voor de tweede keer de ‘Lympne light aircraft trials’ gehouden op het vliegveld Lympne in het Britse Kent.
De bedoeling was om met deze competitie de luchtvaartindustrie in Engeland een impuls te geven. Na de Eerste Wereldoorlog waren er vele vliegtuigen voorhanden die afgestoten waren door de Royal Air Force. Sommige exemplaren vonden hun weg naar privé eigenaren die er als sportvliegtuig mee vlogen. Andere toestellen, bommenwerpers, werden omgebouwd tot passagierstoestellen. Denk bijvoorbeeld aan de omgebouwde De Havilland DH.9 bommenwerper waar de KLM in 1920 mee is gaan vliegen.
Gevolg van deze overvloed aan overtollige toestellen was dat de ontwikkeling op gebied van vliegtuigen stil leek te staan. De ‘Lympne light aircraft trials’ moesten dat weer vlot trekken.
Bij de eerste editie in 1923 mocht men meedoen met een eenpersoons vliegtuig voorzien van een motor met een maximale inhoud van 750 CC. In 1924 moest het een Brits toestel zijn en twee zitplaatsen hebben. De motor mocht niet meer dan 1.100 CC inhoud hebben. Ook moest het toestel voldoen aan de vooraf gepubliceerde transporteisen. Dat wil zeggen; het toestel moest opgeslagen kunnen worden in een box van drie meter breed. Dat betekende dat de vleugels eraf moesten kunnen of opklapbaar moesten zijn. Ook moest het toestel in die vorm getransporteerd kunnen worden. Dit alles moest door twee personen gedaan worden en het geheel moest uiteraard ook weer in elkaar gezet kunnen worden. Pas als aan deze eisen werd voldaan mocht het toestel meedingen naar de diverse geldprijzen die in verschillende opdrachten te winnen waren. En naar dat geld hadden de bouwers van de ANEC II wel oren!
De ANEC II was de tweepersoonsversie van de ANEC I die meedeed aan dezelfde competitie een jaar eerder, in 1923. Het toestel is ontworpen door Australiër W.S. Shackleton en werd gebouwd door de Air Navigation and Engineering Company Limited (afgekort ANEC) in Addlestone, Surrey. Werden er van de ANEC I nog drie exemplaren gebouwd, bij de ANEC II bleef het slechts bij één enkel toestel.
De ANEC II was een krap toestelletje om in te zitten. Zeker voor de tweede persoon. Deze zat voorin, met zijn hoofd in de vleugel. Zicht naar boven was door een ruitje mogelijk.
In 1924 kwam de ANEC II (toen met deelnemersnummer 7) door de transport-eisen heen van de competitie. Al had deze kist geen opklapbare vleugels, maar vleugels die simpelweg verwijderd konden worden. Toch werd de deelname geen succes omdat de motor niet goed functioneerde.
Speciaal voor deze competitie was door de British Anzani Engine Company een “inverted-V” tweecilinder motor ontwikkeld. Die motor werd op meerdere toestellen in deze wedstrijd gebruikt.
Bij de ANEC II functioneerde de motor tijdens de competitie zo slecht dat het toestel niet met twee personen van de grond kwam! Er bleek een klep in één van de twee cilinders was gebroken. Helaas werd het euvel te laat ontdekt en kon de ANEC II niet meer meedoen aan de competitie. Overigens was dat niet het enige probleem met de motor, ook de carburateur werd vervangen.
Het verhaal wil dat de piloot Jimmy James zelfs een tros (met gas gevulde?) ballonnen aan de staart bond om te helpen bij de start de staart omhoog te krijgen!
Verschillende eigenaren
In december 1924 kreeg de ANEC II de registratie G-EBJO toegewezen. Het toestel kwam in eigendom van G.L.P. Henderson. De nieuwe eigenaar liet er een Bristol Cherub III motor opzetten van 32 pk. Ook werd het onderstel aangepast zodat er meer ruimte tussen de romp en de grond ontstond. Daarna werd Norman Jones de eigenaar. Jones vloog er in 1926 en 1927 mee tijdens een aantal wedstrijden en won er in 1927 de ‘League Challenge Cup Race’ mee waarbij 116 miles werd gevlogen van Castle Bromwich naar Woodford vice versa. Daarbij werd een gemiddelde snelheid behaald van 73,5 mph.
Hierna meldde zich in 1929 weer een nieuwe eigenaar, Allen H. Wheeler. Hij werd later vertegenwoordiger van de Shuttleworth Collection op Old Warden.
Wheeler vloog ermee tot 1931 en verkocht de ANEC II voor £8 aan Jimmy Edmunds, een vriend van Richard Shuttleworth. De kist was op dat moment in verval. De motor miste en de romp moest opnieuw bekleed worden. Ook waren de instrumenten en het onderstel verwijderd.
Samen met Richard Shuttleworth restaureerde Edmunds de G-EBJO in zes maanden tijd. Het toestel vloog opnieuw op 22 juni 1933. Het eigendom ging hierna weer over naar iemand anders. F.C.H Allen en Edward Guild kregen het toestel op hun naam tot het in 1937 werd uitgeschreven. De kist kwam in opslag op Old Warden.
Restauratie
Jarenlang leek het lot van deze kist bezegeld. Tot op 8 april 1993 de G-EBJO werd geregistreerd op naan van de Shuttleworth Trustees en men startte een grondige restauratie om het toestel weer de lucht in te krijgen. De G-EBJO is gerestaureerd door Don Cashmore. Bij deze restauratie is er een 32 pk sterke ABC Scorpion MkII flat twin motor gemonteerd.
Tegenwoordig is de ANEC II nog maar een eenpersoons toestel. De positie voor de tweede persoon is vervallen. Dit om gewicht te besparen. Het ruitje in de vleugel waardoor de passagier naar boven kon kijken is nog wel aanwezig.
Het duurde uiteindelijk elf jaar voordat de piloot Dodge Bailey op 4 april 2004 tachtig jaar na de eerste vlucht weer met de ANCE II de lucht in ging.
Tegenwoordig maakt de G-EBJO nog altijd deel uit van de Shuttlewoth Collection op Old Warden. Tijdens vliegdagen en bij mooi rustig weer is het mogelijk om deze kist vliegend te zien. Een genoegen dat ons tot nu toe eenmaal (2015) heeft mogen smaken.
