PH-XXI Fokker D.XXI ingeschreven in het Nederlandse luchtvaartuigenregister

De PH-XXI Fokker D.XXI staat ingeschreven in het luchtvaartuigenregister

Hoogeveen, 14 december 2020 – Bij de familie van Egmond was er reden voor het inschenken van een glaasje Mummelmann (Duitse kruidenbitter). Deze week viel namelijk het Bewijs van Inschrijving (BvI) voor hun Fokker D.XXI replica op de deurmat. Het Team luchtvaartuigregister van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft de PH-XXI officieel per 14 december 2020 ingeschreven. Dit een volgende stap op weg naar het vliegen met deze natuurgetrouwe replica van de roemruchte Nederlandse Fokker D.XXI jager.

Het felbegeerder BvI werd gevierd met een glaasje Mummelmann kruidenbitter

De volgende horde die nu voorstaat op het pad is het verkrijgen van het Bewijs van Luchtwaardigheid (BvL). En een BvL is hopelijk nabij. De PH-XXI is bijna gereed om voor het eerst de Wright Cyclone R-1820F stermotor te kunnen starten. Daarna zal onder een ‘special permit to fly’ een testvlucht uitgevoerd worden door de Britse testvlieger Dan Griffith. Met gunstige bevindingen uit dat testrapport kan het BvL aangevraagd worden. Een exact tijdpad hiervoor is nog niet te geven. Dit is uiteraard afhankelijk van de coronaproblematiek. En de algemene stelregel bij historische vliegtuigen is dat je geduld moet hebben met dergelijke trajecten.

De Wright Cyclone R-1820F komt hopelijk snel tot leven
Dan Griffith
De Britse testvlieger Dan Griffith is zeer ervaren. Hij behaalde op zijn 18e al zijn vliegbrevet en heeft bij de Royal Air Force gevlogen op de Bulldog, Jet Provost, Hawk en Harrier. Griffith is in 1992 in de Verenigde Staten op de luchtmachtbasis Edwards opgeleid tot testpiloot en heeft hij een EASA Category One Flight Test Rating.

Met zijn bedrijf Flight Test Management LLP verzorgt Griffith op commerciële basis testvluchten voor een grote klantenkring. Inmiddels heeft Dan Griffith meer dan 7.000 vlieguren op meer dan 445 vliegtuigtypes. Deze varieerden van gevechtsvliegtuigen, passagierstoestellen (waaronder de Airbus A380), bizjets, historische toestellen, helikopters, zweefvliegtuigen, luchtschepen, watervliegtuien en veel experimentele zelfbouwtoestellen. Een Fokker D.XXI staat nog niet op zijn palmares. Daar komt hopelijk snel veranderingen in!

Constructienummer 5502

Het gehanteerde constructienummer van de PH-XXI is 5502. Dit is een hommage aan de echte Fokker D.XXI met de registratie 229 die in de meidagen van 1940 bij de Koninklijke Luchtmacht vloog. Dat toestel had ook constructienummer 5502. De restanten van dit toestel zijn te vinden in het CRASH Luchtoorlog & Verzetsmuseum ’40-’45 in Aalsmeerderbrug. Deze wrakstukken hebben een essentieel en ontbrekend puzzelstukje opgeleverd bij de bouw van de PH-XXI. Jack van Egmond heeft bijna alle bouwtekeningen van de Fokker D.XXI weten te verzamelen in de loop der jaren. Een tekening van de constructie van de bevestiging van de vleugels aan de romp ontbrak echter. Die constructie kon van de echte 229 afgeleid worden. Als dank voor dit prijsgegeven “geheim” draagt de PH-XXI niet alleen de kleuren van de voormalige 229, ook het constructienummer van de oorspronkelijke 229 is voor de PH-XXI gekozen.

De restanten van de echte 229 Fokker D.XXI in Aalsmeerderbrug

Daarbij wel de kanttekening dat op de buis in de cockpit van de PH-XXI het constructienummer als 5502-1 vermeld staat. Bij ILT heeft men op aangeven van de bouwers het toestel als 5502 ingeschreven.

Bij ILT is c/n 5502 genoteerd in de boeken terwijl op het toestel feitelijk 5502-1 staat.

Verder is het bouwjaar 2020 voor deze Fokker geadministreerd. Ondanks het feit dat in de PH-XXI vele authentieke onderdelen verwerkt zijn is het toestel nieuw gebouwd. De PH-XXI heeft een maximaal startgewicht van 1.990 kilo.

D.XXI of D.21

Met het inschrijven van de PH-XXI wordt ook meteen de discussie beslecht of dit toestel nu als Fokker D.21 of Fokker D.XXI moet worden aangeduid. Na wikken en wegen en na het raadplegen van diverse bronnen heeft ILT besloten om het toestel aan te duiden als type ‘Fokker D.XXI (replica)’. Als fabrikant wordt J.J. van Egmond vermeld.

PH-XXI / 229 Fokker D.XXI Replica

De benamingen D.21 en D.XXI worden op diverse plekken in boeken en op het internet gebruikt. En zelfs Fokker gebruikte D.21 en D.XXI door elkaar. Op bouwtekeningen staat D.XXI, op commerciële brochures komt weer D.21 voor.

Op de bouwtekeningen werd “D.XXI” gehanteerd

Wij hielden het eerst op D.21. Nu ILT het toestel als D.XXI aanduidt doen wij dat vanaf nu ook. Naar ons idee is het luchtvaartregister de basis net zoals het doopregister bij de gemeente. Maar ach, even goede vrienden met hen die het toestel D.21 noemen. Zolang het maar consequent gebruikt wordt zien wij geen aanleiding voor Kamervragen of zelfs een parlementaire enquête… 😉

PH-XXI / 229 Fokker D.XXI Replica

2 gedachten over “PH-XXI Fokker D.XXI ingeschreven in het Nederlandse luchtvaartuigenregister

  1. Wat ik een kennis stuurde als antwoord op zijn vraag naar de juiste Fokker vliegtuig aanduiding:

    De juiste aanduiding van Fokker typen is voor mij nog wel eens de aanleiding geweest van twijfel en van innerlijke ergernis.
    Fokker heeft vanaf de beginjaren steeds de Romeinse cijfers toegepast. Dat gold voor de B, C, D, M, S en T vliegtuigen.
    Ik bezit een groot aantal oorspronkelijke fabriekstekeningen en die zijn voor mij leidend. Wat daarop de type-aanduiding van het vliegtuig is, is voor mij de wet.
    Nu zijn er omslagpunten geweest. De D.XIX (1934) werd gevolgd door de D.23 (1938) bijvoorbeeld. Na de F.XXII (1934) kwam de F.24 (1940, een papieren ontwerp). De F.XXXVI (1935) was met Romeinse cijfers. Let op dat het ontwerp F.24 qua nummering kwam vóór de F.XXXVI!
    C.XIV W (1938) en C.15 (1940)
    Alle T vliegtuigen zijn in Arabische en Romeinse cijfers aangeduid geweest.
    Binnen de onderdeeltekeningen van de S.IX (1937) komt een aanduiding tegen van ‘S.9’. Eigen initiatief van tekenaar, vermoed ik!
    Vooral met de D.XXI/D.21 werd nogal eens gerommeld.
    Een punt tussen de letter en de cijfers? Op de tekeningen meestal niet, met DXVII als voorbeeld.
    De V.1 (1916) is altijd Arabisch aangeduid.
    Ook in Fokkers eigen publicaties kwamen inconsequenties voor.

    Tot zover mijn eigen interpretatie.

    1. Beste Dick,

      Dank voor je uitgebreide uiteenzetting! Een mooie discussie die al jaren duurt en vast nog jaren zal voortduren! 🙂

      Groet,
      Berend Jan

Geef een reactie