Onthulling monument voor de bemanning van de BK716 Short Stirling

Het onthulde monument in volle glorie

Almere, 12 oktober 2021 – Vandaag werd in ‘het Bos der Onverzettelijken’ in Almere een werkelijk prachtig monument onthuld ter nagedachtenis aan de crash van de Britse Short Stirling III bommenwerper BK716 met de rompcode HA-J. Bij de crash van dit toestel boven het Markermeer verloren in de nacht van 29 op 30 maart 1943 zeven bemanningsleden hun leven.

Op het doek voor de onthulling een foto van de achtergrond van locatie
Er waren veel genodigde aanwezig voor de onthulling

Rise

Het monument met de naam ‘Rise’ is gemaakt door de – in Almere wonende – Britse kunstenares Laura O’Neill. Hierbij is gebruik gemaakt van één van de vier Bristol Hercules VI motoren van de BK716 die uit het Markermeer is opgevist. Op de Hercules motor is een beeld van een zittende Britse soldaat in een Royal Air Force uniform geplaatst.

De kunstenares Laura O’Neill voor het door haar gemaakte monument ‘Rise’
De Bristol Hercules IV motor komt van de geborgen BK716 af

Het beeld staat op een grote vierkante plaat met daarop de namen van de omgekomen bemanningsleden. De plek van het beeld is onder de Anne Frank boom in ‘het Bos der Onverzettelijken’.

De namen van de bemanningsleden staan op de voet van het monument

Deze boom stamt af van de kastanjeboom die in de tuin in Amsterdam stond bij het huis van Anne Frank. De boom wordt in haar dagboek regelmatig aangehaald. De oorspronkelijk boom was ziek en bestaat niet meer, dit is een ent van de bewuste kastanjeboom die in Almere voort leeft.

Prinses Margriet arriveert met burgemeester Franc Weerwind
Vooraf wordt Prinses Margriet geïnformeerd over het project door wethouder Hilde van Garderen

De officiële onthulling werd vandaag gedaan door Prinses Margriet. Voor de plechtigheid waren uit Engeland en Canada 21 familieleden van de omgekomen bemanningsleden door de gemeente Almere uitgenodigd.

Klaar voor de druk op de knop…
…en vervolgens valt het doek en wordt het monument zichtbaar

Toespraken

De hele ceremonie werd waardig omlijst door de klanken van het orkest van de Koninklijke Luchtmacht. Zij speelden diverse nummers tussen de programmaonderdelen.

Tijdens de herdenkingsceremonie werd verder het woord gevoerd door Franc Weerwind – Burgemeester van Almere, Leen Verbeek – Commissaris van de Koning in Flevoland, Chris Kuijpers – Directeur Generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Hilde van Garderen – Wethouder in Almere. De laatste heeft vanuit de gemeente het bergingsproject gecoördineerd.

Geen fly-by

Na de onthulling vond een kranslegging plaatst voorafgegaan door twee respectvolle minuten stilte. Het moment van stilte werd ingeluid door de ‘Last Post’.

De ‘Last Post’ wordt gespeeld
Een van de kransen die werd gelegd, hier de Canadese krans
Poppies bij het monument

Na het voordragen van een gedicht door Stella van Velzen, een leerling van de montessorischool uit Almere, was het de bedoeling dat de PH-XXV North American B25 Mitchell van de Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht een fly-by zou maken. Technische problemen hielden deze bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog helaas aan de grond.

De aanwezigen tijdens de kransleggingen

Hierna was het officiële gedeelte van de ceremonie ten einde en kon iedereen het bijzonder fraaie monument van dichtbij bekijken.

Iedereen kon het monument van dichtbij bekijken

Laatste missie

De BK716 was in de nacht van 29 op 30 maart 1943 op terugweg van een bombardement boven Berlijn. Eerder in de avond van de 29e was het toestel opgestegen vanaf zijn basis Downham Market bij Norfolk. Er werd gevlogen in een missie met 162 Lancasters, 103 Halifaxes en 64 Stirlings.

‘Rise’

De BK716 werd gevlogen door zeven bemanningsleden, vijf Britten en twee Canadezen. Het waren allen jonge mannen tussen de twintig en dertig jaar oud;

  • Piloot F/O John Frederick Harris – 29 jaar – RAF
  • Boordwerktuigkundige Sgt Ronald Kennedy – 22 jaar – RAF
  • Waarnemer F/O Harry Gregory Farrington – 24 jaar – RCAF
  • Radiotelegrafist en bommenrichter Sgt Charles Armstrong Bell – 29 jaar – RAF
  • Boordschutter F/O John Michael Campbell – 30 jaar – RAF
  • Boordschutter F/Sgt John Francis James McCaw – 20 jaar – RCAF
  • Boordschutter Sgt Leonard Richard James Shrubsall – 30 jaar – RAF

Op de terugweg werden toestellen van deze missie onderschept door Duitse jachtvliegtuigen die vanaf Volkel en Deelen vlogen. De Duitse bezetter claimde die nacht negen neergehaalde toestellen. De BK716 was er daar helaas één van. Van het toestel werd indertijd niets meer vernomen en de bemanning werd als vermist beschouwd.

‘Rise’

Berging

In het najaar van 2020 zijn de wrakstukken van de BK716 uit het Markermeer geborgen. Daar ging wel het een en ander aan vooraf. Het toestel was 3,5 km west ter hoogte van het gemaal ‘De Blocq van Kuffeler’ getraceerd. De eerste brokstukken zijn evenwel al op 22 december 2008 naar boven gekomen. Dat was tijdens een reddingsactie door de reddingboot uit Marken. De bemanning daarvan haalde als eerste een stuk van een propeller van het toestel naar boven. Toen was men in de veronderstelling dat dit van de BK710 met rompcode OJ-A was. Die Short Stirling III was in de nacht van 25 op 26 mei 1943 verongelukt.

‘Rise’

In 2018 kwam vanuit de overheid geld beschikbaar voor het bergen van vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog. Onder het Nationaal Programma Berging Vliegtuigwrakken werd door de gemeente Almere in 2019 besloten één miljoen Euro uit te trekken om de BK710 te gaan bergen. Bij de berging werd door de gemeente samengewerkt met de ministeries van Defensie, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, aannemer Leemans Speciaalwerken en de provincie Flevoland.

‘Rise’

BK710 was BK716

Door de tot dan toe opgeviste spullen goed te analyseren kwamen de bergers er in juni 2019 achter dat het gelokaliseerde wrak niet de BK710 maar de BK716 was.
De feitelijke berging startte op 31 augustus 2020. In de dagen daarna werden vele brokstukken van de BK716 boven water gehaald. Ook zijn er stoffelijke resten van de bemanning gevonden. Deze zijn ter identificatie naar Bergings- en Identificatiedienst Koninklijke Landmacht (BIDKL) gegaan.

Lest we forget

Een gedachte over “Onthulling monument voor de bemanning van de BK716 Short Stirling

  1. Mooi verslag en respectvol project over een gedenkwaardige periode.
    In de polder staan overigens tientallen herdenkingspalen op plekken waar geallieerde en een paar duitse vliegtuigen zijn neergestort, met naam en toenaam.

Geef een reactie