Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue

Classic Formation

Mollis, 4 september 2021 – Bij het zien van de Classic Formation tijdens de Airshow op Mollis in Zwitserland moesten we gelijk denken aan het schilderij “Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue” van Barnett Newman. Hoe dat komt? We leggen het uit!

Classic Formation
Barnett Newman
Even een stukje kunstgeschiedenis; Barnett Newman (1905-1970) wordt gezien als één van de toonaangevende kunstenaars van de colorfield painting, een stroming binnen het Amerikaanse abstract-expressionisme. Eigenlijk is “Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue” een serie van vier schilderijen (nummer I, II, II en IV) die tussen 1966 en 1970 geschilderd zijn. De naam was afgeleid van “Who’s Afraid of Virginia Woolf?”, het toneelstuk uit 1962 van Edward Albee. En dat was op zijn beurt weer geïnspireerd op het Disney tekenfilm-liedje “Who’s Afraid of the Big Bad Wolf” uit 1933. De doeken kenmerken zich door een groot rood kleurvlak, aangevuld met geel en blauw.

Het schilderij “Who’s afraid of Red Yellow and Blue III” door Barnett Newman (Wikipedia)

Het doek “Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III” hangt in Nederland in het Stedelijk Museum in Amsterdam en is in 1986 door een vandaal met een Stanleymes bewerkt. De restauratie kostte $400.000,00 en het bleek naderhand dat de restaurateur het grootste gedeelte simpelweg met een verfroller had overgeschilderd. Er volgde een jarenlange rechtszaak vanwege de vermeende reputatieschade die de restaurateur dacht opgelopen te hebben. Een groot onderzoek werd opgezet en uiteindelijk bleek het doek inderdaad met een verfroller overgeschilderd. Aan het eind van de rit was de gemeente Amsterdam, met de rechtszaak erbij, zo’n $1 miljoen kwijt aan de hele beschadiging… In 1997 wilde dezelfde vandaal het doek nogmaals toetakelen! Hij kon het schilderij echter niet vinden in het museum want het stond in opslag. Toen zette hij zijn Stanleymes maar in een ander doek van Barnett Newman; Cathedra.

Terug naar de vliegtuigen, de Classic Formation is een formatie van een viertal klassieke vliegtuigen uit Zwitserland. De toestellen zijn van de Zwitser Hugo Mathys en staan gebaseerd op het vliegveld bij Grenchen. De eigenaar stelt de medevliegers van het formatieteam in staat om te oefenen op zijn toestellen en om hun type-ratings op orde te houden.

Classic Formation; vier Beech twins en een Dakota
Mathys Medical
De eigenaar van de toestellen uit de Classic Formation, Hugo Mathys, stond tot 2020 aan het hoofd van het Zwitserse familiebedrijf Mathys Medical. Inmiddels is het stokje overgedragen aan de derde generatie in de familie. Deze onderneming uit 1946 is gespecialiseerd in medische technologie. Zij brengen kunstgewrichten op de markt voor knieën, heupen en schouders. Ook maakt dit bedrijf kunstmatige botten die in het menselijk lichaam gebruikt kunnen worden.

De vier historische vliegtuigen uit de formatie zijn een Douglas DC-3 Dakota (N431HM ex HB-ISC) en een drietal Beech Model 18’s. Deze drie gepolijste toestellen zijn uitgevoerd in een identieke uitvoering, gepolijst met één kleur accent. Met als enige verschil, de kleur. Dit zijn… red, yellow & blue! Kwartje gevallen? Hieronder drie vrijwel identieke foto’s van de drie toestellen.

N21FS Beech Expeditor 3NM
N184KP Beech Expeditor 3TM
N223CN Beech Expeditor 3NM

Ex RCAF

De drie Beechcrafts van de Classic Formation hebben allen een geschiedenis die start bij de Royal Canadian Air Force (RCAF). Dit ontwerp was in 1936 door Beechcraft als klein passagierstoestel ontwikkeld en werd Model 18 genoemd. De Amerikaanse strijdkrachten namen het toestel in gebruik als C-45 en de Canadezen noemden het de Expeditor 3NM / 3TM / T. De 3NM was bedoeld voor navigatietrainingen, oefenen in bommenrichten en fotovluchten. De TM werd ingezet als VIP-transportvliegtuig en de T was de vracht-uitvoering van de Expeditor. De Canadezen hadden er maar liefst 394 in dienst. Civiel wordt de Beech vaak aangeduid als D18S.

Classic Formation

In Nederland vliegt ook zo’n voormalige RCAF Expeditor. Dat is de PH-KHV van de KLuHV op Gilze Tijen. Dit is een Expeditor 3NM uit 1952 die voorheen als 2375 bij de RCAF vloog (c/n A-904 / CA-254).

De Nederlandse Beech Expeditor 3NM PH-KHV / G-29 (Breda/Seppe, 17 juni 2017)
Red
N21FS Beech Expeditor 3NM

De N21FS is de rode Beech en is oorspronkelijk een Expeditor 3NM met constructienummer A-0738. Bij de Classic Formation heeft het rode toestel de roepnaam “Classic 2”. Het bouwjaar is 1952 en het toestel werd gebouwd voor de RCAF. Daar kreeg het als militaire serial 1538 opgespeld. In 1965 werd het toestel afgestoten en werd de civiele registratie C-FSKJ toegekend. Het toestel werd daarbij ook voorzien vaan een nieuw serienummer; CA-138.

N21FS Beech Expeditor 3NM
N21FS Beech Expeditor 3NM

In 1992 werd de Beech in de Verenigde Staten geregistreerd als N21FS. Uiteindelijk kwam de kist terecht bij OPM Aviation Services in het Deense Aarhus. Dat was in 2006. Sinds 2008/2009 is Hugo Mathys eigenaar van de N21FS en verblijft het toestel in Zwitserland. De rode Beech was het eerste toestel dat met de gepolijste Dakota HB-ISC ging vliegen. Het eerst kwamen we deze formatie tegen tijdens de vliegshow boven Kestenholz in Zwitserland.

HB-ISC Douglas DC-3C Dakota met de N21FS Beech Expeditor 3NM (Kestenholz, 23 augustus 2009)
HB-ISC Douglas DC-3C Dakota met de N21FS Beech Expeditor 3NM (Kestenholz, 23 augustus 2009)
Yellow
N184KP Beech Expeditor 3TM

De N184KP is de gele Beech. In de formatie is dit “Classic 4”. Deze twin is in 1952 gebouwd als een Beech Expeditor 3TM, het constructienummer is A-0730. Dit toestel is acht exemplaren ”verser” dan de rode N21FS.

N184KP Beech Expeditor 3TM

Tot 1968 heeft het toestel dienst gedaan bij de RCAF als 1530. Vervolgens werd de kist civiel geregistreerd als N1147. Ook werd er een nieuw constructienummer toegekend, CA-130. Een constructienummer dat opmerkelijk genoeg lager ligt dan de N21FS die CA-138 werd, maar eerder werd gebouwd. Via diverse eigenaren belandde het toestel in 1991 in opslag. Gelukkig brak er op 26 april 2001 een nieuw hoofdstuk aan voor de Beech. Het toestel werd toen als N184KP ingeschreven. Uiteindelijk zou de kist in 2017, als laatste van de drie, naar Zwitserland komen en sindsdien maakt het toestel deel uit van de Classic Formation.

N184KP Beech Expeditor 3TM
Blue
N223CN Beech Expeditor 3NM

De blauw gekleurde Beech 18 is de N223CM. Roepnaam van dit toestel is “Classic 3”. Net als de andere twee toestellen is ook deze Expeditor gebouwd in 1952. Het is een Expeditor 3NM. Van dit toestel is het oorspronkelijke constructienummer A-873. Dit werd later omgezet naar CA-223. Bij de RCAF vloog dit exemplaar als 2344.

N223CN Beech Expeditor 3NM

Van de geschiedenis na de RCAF is weinig bekend. Pas in 1985 duikt het toestel op als C-FSJH. Vervolgens wordt het per 1997 N223CM. Vanaf 2010 is dit toestel in Zwitserland. Het is dus de tweede Expeditor die in de Classic Formation terecht kwam.

N223CN Beech Expeditor 3NM

Na de komst van de N223CM vloog de formatie met drie toestellen, één Dakota en twee Beechcrafts. Tijdens AIR14 op Payerne troffen we de Classic Formation in deze samenstelling.

Even goed kijken, de Classic Formation met drie toestellen (Payerne, augustus 2014)
Classic Formation (Payerne, augustus 2014)

Classic 1

Dan kunnen we natuurlijk ook het grootste toestel uit de collectie niet onvermeld laten, de Douglas DC-3 Dakota. Dit is een voormalige Douglas C-47A Skytrain uit 1943 die bij de United States Army Air Force (USAAF) gevlogen heeft als 42-24133. Vervolgens heeft deze Dakota vele eigenaren en registraties gehad, van oud naar nieuw noemen we N65266, N6K, N88Y, G-BMCR, N88Y, HB-ISC en nu N431HM. De letters in de huidige registratie zijn uiteraard een verwijzing naar de eigenaar, Hugo Mathys.

Tot 2010 vloog de DC-3 als HB-ISC (Kestenholz, 23 augustus 2009)

De Dakota was al als HB-ISC eigendom van Mathys. In november 2010 werd de HB-ISC overgeschreven naar het Amerikaanse register als N431HM.

Dezelfde kist, nu als N431HM

Overigens heeft Hugo Mathys nog een Douglas C47 Skytrain. Ook de N150D Douglas C47 Skytarain is van hem. Deze kist uit 1941 vliegt in de kleuren van de USAAF als D-Day veteraan. Deze C-47 verblijft in de Verenigde Staten. In 2019 was het toestel enige tijd in Europa bij de herdenking van 75 jaar D-day.

De tweede Dakota van Hugo Mathys is deze N150D / 315087 / 9X-P Douglas C-47 Skytrain (Caen, 7 juni 2019)

2 gedachten over “Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue

  1. Ter correctie…het grote rode vlak is aangevuld met blauw en geel, niet met rood..😃

    Overigens geniet ik iedere keer weer van uw leuke stukjes!!

    1. Hallo Ans,

      Dank voor het compliment en ook dank voor de correctie! Ik heb het inmiddels gewijzigd.

      Groet,
      Berend Jan Floor

Geef een reactie