Lelystad Airport, 9 mei 2022 – Het aantal “sleutelkisten” ten behoeve van de leerlingen van het MBO College Airport (onderdeel van ROC Amsterdam) is op Lelystad Airport uitgebreid met een voormalig Frans geregistreerd vliegtuig. Op een trailer werd vanuit de hoofdvestiging in Hoofddorp de F-BOLN SIAI-Marchetti S.205-20/R aangevoerd.
Deze – niet meer luchtwaardige – “bellezza Italiana” was al in 2019 door Air Waterland aangekocht ten behoeve van de MBO opleiding in Hoofddorp. In augustus 2019 werd de F-BOLN opgehaald op het Franse vliegveld van Pontoise (LFPT), ten noordwesten van Parijs en naar de locatie in Hoofddorp gebracht.
Extra lesmateriaal
Nadat het toestel in de zomer van 2019 in Hoofddorp was aangekomen is er niets mee gedaan. Nu het aantal leerlingen voor praktijklessen op de locatie bij Air Waterland toe gaat nemen is er behoefte aan extra lesmateriaal. Er staan op Lelystad Airport bij Air Waterland al een tweetal Cessna tweezitters en twee SOCATA Rallye’s om aan te sleutelen. Daar is nu deze SIAI-Marchetti bijgekomen.
Deze S.205 stamt uit 1967 en is op 28 april 1967 in Frankrijk als F-BOLN ingeschreven. De historie is niet erg spectaculair, het toestel heeft altijd deze registratie gehad. Het constructienummer van het toestel is 363. Daarmee is het één van de 304 gebouwde SIAI-Marchetti S.205 toestellen.
Tegenwoordig bestaat de fabriek van SIAI-Marchetti niet meer. In 1983 ging SIAI-Marchetti op in de helikopterbouwer Agusta. Zij hevelden de tak voor vleugelvliegtuigen in 1997 over naar Aermacchi, nu Leonardo.
Het meest bekend is SIAI-Marchetti geworden door hun SF.260. Dit volbloed Italiaanse ontwerp is als militair trainingstoestel nog altijd leverbaar en wordt tegenwoordig gebouwd door Leonardo.
Verschillende varianten
De S.205 is een ontwerp van Alexander Brena, destijds hoofdontwerper bij SIAI-Marchetti. Dit model vloog voor het eerst in 1965. De productie heeft van 1966 tot en met 1980 gelopen. De klanten konden kiezen uit een drietal motoren en een vast of intrekbaar onderstel. Dit laatste werd aangeduid met een F (firm/vast) of een R (rectractable/intrekbaar). De motoraanduiding is af te lezen na de typeaanduiding S.205. We kennen hierdoor de volgende modellen:
- S.205-18/F en S.205-18/R met een Lycoming O-360 motor (180 pk / 132 kW)
- S.205-20/F en S.205-20/R met een Lycoming O-360-A1motor (200 pk / 147 kW)
- S.205-22/F en S.205-22/R met een Franklin 6A-350C1 motor (220 pk / 161 kW)
De S.205 is een vierpersoons vliegtuig met een toegangsdeur aan de rechterkant van het toestel. Uit dit model is vervolgens de S.208 ontwikkeld, hetzelfde toestel, maar dan met een 260 pk (191 kW) sterke Lycoming motor. Dat model was geschikt voor vijf personen. Naderhand zijn er ook een aantal S.205’s omgebouwd tot S.208 versies.
De Italiaanse luchtmacht heeft nog een serie van 45 exemplaren besteld die als de S.208M worden aangeduid. Deze zijn gebaseerd op de S.208, maar dan met ook links een toegangsdeur en een haak om zweefvliegtuigen omhoog te kunnen slepen.
Nederlandse S.205’s
In Nederland hebben in het verleden ooit vier SIAI-Marchetti’s S.205/S.208 toestellen gevlogen. Dit waren de PH-AIL, PH-MGI, PH-RYK en PH-WIL. De PH-AIL was een S.205 die naderhand omgebouwd is tot S.208. De PH-MGI had een Italiaanse eigenaar en was daardoor niet of nauwelijks in Nederland aanwezig. De PH-RYK stond jarenlang op Hilversum gestationeerd.
Geel-rood
Nog even terug naar de F-BOLN. Dit toestel was indertijd afgeleverd in een wit kleurenschema met blauwe strepen.
Later is dit gewijzigd in wit met geel en rood. We hebben wel een idee waarom dit is. Op Pontoise, waar het toestel verbleef, is namelijk ook de Aéro-Club Hispano-Suiza gehuisvest. Dit is een grote aeroclub met een dertigtal clubkisten. De huisstijl van de toestellen is geel-rood, een directe link met de Spaanse roots van Hispano-Suiza. In 1945 werd de vliegclub opgericht en opereerde los van het Franse deel van Hispano-Suiza, dat later overgenomen is door SNECMA, tegenwoordig onderdeel van de Safran Group.
Zover we kunnen nagaan maakte de F-BOLN geen deel uit van de vloot ven de Aéro-Club Hispano-Suiza. Als laatste eigenaar hebben we Emmanuel Beranger kunnen vinden. Op 29 augustus 2019 werd de F-BOLN doorgehaald in het Franse luchtvaartregister.
Escadrille SPA 162
In de staart van de F-BOLN zit een embleem van l’Escadrille SPA 162 van de Franse luchtmacht. Deze eenheid, met een tijger als beeltenis, werd op 1 mei 1918 opgericht en vloog als eerste met de S.P.A.D. S.VII en S.XII. Deze vliegtuigen waren voorzien van een Hispano-Suiza 8A en 8BE motor. Net als de geel/rode kleuren is ook dit een verwijzing naar de Hispano-Suiza historie.
Inhuizen
Eenmaal aangekomen op Lelystad Airport werd de romp van de F-BOLN met een kraan naar binnen geholpen. De vleugels en overige onderdelen waren in een aparte vrachtauto vervoerd.
De cabine van het toestel is momenteel leeg. Al zijn wel de gordijntje blijven hangen. Een mooie accessoire die in het tijdsbeeld van dit toestel past.
De komende tijd zullen de leerlingen onder het toeziend oog van de docenten de vleugels weer monteren en vooral ook het onderstel. Dan kan de F-BOLN weer op eigen benen staan.
Pininfarina
Op de radio’s na is het instrumentarium is nog aardig in tact en ook de motor zit nog op de neus. Op het dashboard vonden we een plaatje met daarop “interior designed by Pininfarina”. Dit Italiaanse ontwerpbureau is legendarisch vanwege haar ontwerpen voor onder andere Ferrari, Maserati, Lancia, Alfa Romeo en… dus ook voor SIAI-Marchetti.
Met dank aan Bob Rongé en Henk Wadman voor hun bijdrage aan dit artikel.