Eindhoven, 23 juni 2022 – Voor de tweede keer binnen een week maakte de North American Sabreliner 40A van de Zweedse luchtmacht in juni 2022 een vlucht naar Vliegbasis Eindhoven (EHEH). De Zweedse luchtmacht kocht begin jaren tachtig twee van deze exemplaren op de civiele markt voor het uitvoeren van testvluchten. Inmiddels is één toestel afgedankt (86002) en wordt gebruikt als lesmateriaal bij de universiteit van Linköping in Zweden. Met het andere toestel (86-001) wordt nog, zij het spaarzaam, gevlogen.
Testvliegtuig
De enige overgebleven Sabreliner wordt gevlogen door ‘Försvarets Materielverk’ (FMV) – de Zweedse dienst voor defensiematerieel – en daarbinnen door het onderdeel ‘Försökcentralen’ (FC) – het Onderzoekscentrum. De bizjet wordt ingezet als vliegend laboratorium.
Zo is de 86-001 ingezet om GPS navigatiesystemen uit te testen. Er zijn proeven gedaan met radartechniek om doelen voor raketten op te sporen (Carabas systeem), maar ook meteorologisch onderzoek is met dit toestel uitgevoerd. Doorgaans zijn er twee piloten aan boord, één boordwerktuigkundige en één of twee personen die de testapparatuur bedienen.
De Zweden hanteren een eigen typeaanduiding voor hun militaire vliegtuigen. De US Air Force noemde zijn Sabrleliners T-39 en CT-39. De Zweden noemen het een Tp86. De letters “Tp” staan daarbij voor transport.
Er zijn bijna geen militaire Sabreliners meer in dienst. In Europa is de 86-001 de enig overgebleven. Zover we kunnen nagaan vliegt alleen de luchtmacht van Ecuador nog met twee exemplaren. En vliegende civiele Sabreliners zijn er in Europa ook niet meer. De laatste die nog ingeschreven staat is de I-RELT (c/n 282-133). Maar die kist heeft geen motoren meer en is dus niet meer luchtwaardig.
Sabre en Sabreliner
In de Verenigde Staten vliegen nog wel een aantal civiele Sabreliners. En verder zijn er nog een aantal te vinden in midden- en Zuid-Amerika.
De 86-001 van de Zweden werd in 1965 gebouwd door North American en heeft c/n 282-49. Dit was de oorspronkelijke fabriek die dit model ontwierp als model NA-265. De typebenaming van dit betreffende model werd Sabreliner 40A. De naam Sabreliner was afgeleid van de North American F-86 Sabre jet fighters. De Sabreliner had namelijk dezelfde vleugel als de F-86.
Gear up landing
De eerste registratie die het toestel kreeg was N6556C, later in 1965 gevolgd door N757R. De dag van 15 december 1965 was niet zo’n beste voord dit toestel. Toen maakte de N757R een buiklanding op Palm Beach International Airport in Florida. Tijdens de instructievlucht met Japanse bemanning aan boord was men bij de nadering voor een touch and go vergeten de wielen uit te klappen. De Sabreliner kwam op zijn buik terecht. Gelukkig werd het toestel naderhand gerepareerd.
Smiley
In mei 1980 werd het de Sabreliner omgeregistreerd naar N905KB op naam van Rockwell International. Dit is het bedrijf waar North American in 1973 in is opgegaan.
Lang bleef dit kenmerk niet, in augustus 1980 werd de N905KB alweer uitgeschreven. Het toestel ging daarna naar de Zweedse luchtmacht. En daar vliegt het toestel nog vrolijk rond. Zo vrolijk zelfs dat achter op de romp een smiley is te vinden. That makes your day! 🙂
Heen en terug
De Sabreliner arriveerde vanuit Zweden via een route over de Noordzee. Na de landing werd het toestel korte tijd geparkeerd aan de zuidzijde van de vliegbasis. Na een uurtje vertrok het toestel weer. Voor de aanwezige fotografen reed de kist netjes de meest gunstige route over het platform. Er werd zelfs even stapvoets getaxied zodat iedereen een mooie foto kon maken.
Daarna reed de Zweed de baan op bij de intersectie en ging het gas erop. De oude Pratt & Whitney J60 turbojets zorgden voor een ouderwets geluid.
Even later klom het 57 jaar oude toestel uit boven de Brabantse bomenrij en verdween aan de horizon op weg naar huis. Benieuwd hoe lang het duurt eer we weer een Sabreliner in Nederland zullen zien… De antwoorden “over lange tijd” of “nooit meer” zijn daarbij aannemelijker dan “heel binnenkort weer”. Time will tell.
