Oshkosh, 7 augustus 2022 – Met de Sonex Sonex, die in het EAA Aviation Museum op Oshkosh staat, is het allemaal begonnen voor Sonex Aircraft. Op 28 februari 1998 maakte deze N12SX (c/n 001) zijn eerste vlucht. De N12SX draagt de toepasselijke naam “Spirit of Oshkosh“. De typeaanduiding is wat ongelukkig naar ons idee, omdat merk en type beide ‘Sonex’ is. Deze metalen tweezitter is een ontwerp van John Monnet, die bekend is van de Monnet Sonerai homebuilt racevliegtuigjes. Voor de Sonex Sonex heeft een ander ontwerp model gestaan, de Monnet Moni uit 1981.
Vele varianten
Vanuit deze ervaring werd Sonex Aircraft opgericht. Dit bedrijf produceert in Oshkosh voor zelfbouwers inmiddels diverse modellen, afgeleid van de eerste Sonex Sonex. We noemen de Onex en de Waiex. Meest in het oog springende model in de folder is wel de Sonex Subsonex JSX-1. deze versie is voorzien van een kleine straalmotor.
De eerste jaren vloog de N12SX in “bare metal”, zonder kleur. Later is het toestel in de gele Sonex-huisstijl gespoten. Er werden tal van tests ten behoeve van modificaties op dit toestel uitgevoerd. Meest in het oog springende waren de twee drijvers die er in 2004 onder gezet werden, zodat het kistje vanaf het water kon opereren. Die uitvoering is geen succes geworden en de N12SX heeft weer zijn vertrouwde wielen teruggekregen.
Keuzes
Voor wie een Sonex Sonex wil bouwen valt er aardig wat te kiezen. Je kunt het toestel als bouwpakket kopen, maar ook alleen de set tekeningen is beschikbaar. In dat geval moet alles van scratch af aan zelf gemaakt worden. Dan kan er nog gekozen worden voor een neuswiel of een staartwiel. En ook op gebied van motoren valt wat te kiezen. Sonex prefereert een Volkswagen motor of een Jaburi motor.
Sinds april 2016 is de Sonex Sonex-B leverbaar. Dit is een verbeterde versie met als voornaamste kenmerk een ruimere cockpit. Hierdoor kunnen langere piloten makkelijker in het kistje plaatsnemen. Ook is het B-model geschikt voor andere motoren, zoals de Rotax 912.
In Nederland
In Nederland zijn momenteel twee Sonex Sonex exemplaren ingeschreven; de PH-AWX (met een staartwiel) en de PH-MIL (met een neuswiel). Beide kistjes opereren vanaf Lelystad Airport.
5 gedachten over “N12SX, de eerste Sonex”
Ik heb in het jaar 2012 als een van de eerste Onex als bouwpakket van Sonex afgenomen. Wat een ramp: er klopte niet veel van hun bouwplannen; sommige kregen 16 updates. Nog erger was het gesteld met de AeroVee motor die je zelf in mekaar moest zetten. Bijv. hoe moet je een driehoekige flange verbinden met een vierkantige flange? Navraag bij Sonex kreeg je enkel antwoord als “jullie kunnen niet bouwen”. En zo zijn er talloze voorbeelden. Zeer slecht bouwpakket; alleen maar ergernis. De Sonex Sonex die langer bestond was een stuk beter, maar mijn Onex was een ramp. Monnet’s zoon was toen de bedrijfsleider; die is met een personeelslid van Sonex in een Sonex om het leven gekomen. Daarna werd het een stuk beter, maar mijn Onex is gedeeltelijk verbrand in een (aangestoken) brand in mijn huis. Ik heb nooit meer verder gewerkt aan de Onex. Anderzijds als je een Sonex tweezits gebouwd hebt, vliegen ze wel goed; ik daarmee verschillende keren gevlogen..
Absoluut onzin! Ik heb de PH-ONX gebouwd in 2 jaar tijd. Ook de motor zelf gebouwd. Vliegt erg goed, niets op aan te merken. Aangezien ik destijds een Lancair en een Europa in bezit had heb ik de Onex aan een Belg verkocht. Conclusie: als je niet zo handig bent nooit aan beginnen. En niet je frustraties op de leverancier afvuren.
Beste Jan Bruinier, jouw reactie is niet juist. Je kon niet geloven dat de pin waarmee de opklapbare vleugels werden vast gezet, te veel speling hadden. Je bent zelf komen kijken en moest vaststellen dat dat inderdaad “onaanvaardbaar” was. Ik heb je toen ook nog een paar andere zaken getoond.
Mijn beschrijving van een driehoek flange die op een vierkante flens moet passen, heeft met de inbouw van de motor te maken, niet met de bouw van de motor zelf, die ik overigens aan jou uitbesteed heb.
Dat is allemaal oud nieuws, want vanwege een aanslag op ons huis en auto en zelfs ons leven is de Onex beschadigd; niet door de brand maar door het bluswater waar een of andere chemische stof in zit. Dat was in april 2017 en heb daarna de Onex nooit meer aangeraakt.
Er vliegen ook nog twee single seaters van Sonex met Nederlands kenteken: de PH-ONX en de PH-VDK
Hallo Dirk,
Dank voor de reactie! Jouw PH-VDK is uiteraard bekend! De PH-ONX is in januari 2021 uitgeschreven en vliegt helaas niet meer.
Groet,
Berend Jan Floor