Oshkosh EAA AirVenture, juli 2022 – De Junkers F 13 die we op Oshkosh tegenkwamen in juli 2022 tijdens de EAA AirVenture hadden we hier in 2015 ook al eens gezien. Toen werd deze replica, want dat is het, voor het eerst aan het grote publiek getoond. Het toestel mocht toen nog niet vliegen, maar had wel al zijn toekomstige registratie opgespeld gekregen; HB-RIM. Nu stond het toestel weer opgesteld voor het publiek, maar nu met een Amerikaanse registratie; N13JU.
Gelijkenis Junkers en Rimowa
Deze Junkers F 13 replica is gebouwd door Junkers Flugzeugwerke (voorheen Rimowa Flugzeugwerke). Dit project is gesponsord door Dieter Morszeck. Hij was de CEO van Rimowa GmbH (Richard Morszeck Warenzeichen), het familiebedrijf dat koffers produceert en dat door zijn opa Richard in 1898 was opgericht. De Rimowa koffers zijn, net als de toestellen van Hugo Junkers, gemaakt van dezelfde geribbelde aluminium legering genaamd Duralumin. Vanwege deze gelijkenis zorgde Morszeck ervoor dat de HB-RIM op 15 september 2016 vanaf Dübendorf in Zwitserland daadwerkelijk het luchtruim kon kiezen. Dieter Morszeck zat samen met de testpiloot Oliver Bachmann in de cockpit van de Junkers replica.
Junkers Ju 52
Voordat de Junkers F 13 replica gebouwd werd vlogen al de HB-HOT en HB-HOY Junkers Ju 52’s (formeel is de HB-HOY een CASA 352 A-3) met Rimowa koffer reclame. Hiermee werden vluchten in Europa uitgevoerd en de HB-HOY vloog in 2012 zelfs naar Oshkosh.
Je zou de Ju 52 kunnen zien als de Duitse driemotorige tegenhanger van de beroemde Douglas DC-3 Dakota / C-47 Skytrain. Na een vreselijk ongeluk in Zwitserland met de HB-HOT in augustus 2018 is de HB-HOY ook aan de grond komen te staan. Sinds 5 maart 2021 is het toestel zelfs uitgeschreven. Hopelijk lukt het op termijn om dit toestel weer luchtwaardig te krijgen. Er zijn plannen bij Junkers Flugzeugwerke om de drie in Zwitserland overgebleven Junkers Ju 52 (HB-HOP/-HOS/-HOY) geheel te restaureren en zo mogelijk met turbinemotoren uit te rusten als Ju 52 NG (Next Generation).
Meer Junkers, minder Rimowa
Eind 2016 heeft Dieter Morszeck met een lucratieve deal 80% van zijn aandelen in Rimowa verkocht aan het Franse conglomeraat met luxe merken, LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy). Dit leverde Morszeck een slordige € 717 miljoen op.
Hierna is hij zich nog meer gaan bezighouden met de klassieke luchtvaart. Dat heeft inmiddels ertoe geleid dat er nog twee Junkers F 13s zijn gebouwd. Dit zijn de HB-RIA (op 13-12-2019) en HB-RIO (op 01-02-2022). De productiefaciliteit is in tussentijd binnen Zwitserland verhuisd van Dübendorf naar Altenrhein.
De HB-RIM is tussen 2016 en 2021 op diverse luchtvaartevenementen geweest. Zo kwamen we het toestel in 2019 tegen tijdens EBACE op Genève en op Hahnweide.
Maar ook in ons land was de HB-RIM te zien. Op 15 augustus 2018 arriveerde de HB-RIM op Lelystad Airport. Het toestel zou in het weekend van 18 en 19 augustus meedoen aan de ‘Rescue Heroes Fly In’, die door het luchtvaartmuseum Aviodrome werd georganiseerd.
De vrijdag voorafgaand aan de Fly In werd nog een vluchtje naar Texel gemaakt. Bij vertrek op Texel ging het echter mis, het toestel maakt tijdens het proefdraaien een neusstand en raakte beschadigd. Deelname aan het weekend op Lelystad Airport zat er niet meer in. De weken hierna is het toestel op Texel van een nieuwe motor en propeller voorzien en kon uiteindelijk, later dan gepland, huiswaarts keren.
Junkers A50 Junior
Naast de F 13 is Junkers Flugzeugwerke ook gestart met het realiseren van een ander Junkers project, een replica van de Junkers A50 Junior. Dit is een open tandemseater met hetzelfde geribbelde uiterlijk als de F 13. Het eerste toestel is de D-MDJU en dit toestel is in Duitsland inmiddels in april 2022 als ultralight goedgekeurd door de Duitse keuringsinstantie Deutscher Ultraleichtflugverband e.V.(DULV).
Dit toestel beschikt over een betrouwbare Rotax 912iS motor en een zeer moderne digitale Garmin G3X cockpit. Dat maakt het een bijzondere combinatie van klassiek en modern.
Waco
Naast Junkers houdt Dieter Morszeck zich met nóg een vliegtuigfabriek bezig, de Waco Aircraft Corporation. Hij werd hier eind 2018 eigenaar van toen zijn Amerikaanse bedrijf de Dimor Group Inc. de productierechten overnam. De Dimor Group is onderdeel van Dimor Aero uit Keulen, het bedrijf dat Morszeck in 2017 oprichtte na de verkoop van zijn Rimowa belangen.
De productie van Waco vindt plaats op Battle Creek en in de folder staan momenteel drie vliegtuigen, De driezits YMF-5D met staartwiel, de YMF-5F op drijvers en de Great Lakes 2T-1A-2.
Om de showroom in de Verenigde Staten compleet te maken is de HB-RIM op 14 juli 2021 uitgeschreven om op 31 maart 2022 als N13JU in de Verenigde Staten te worden ingeschreven. Het toestel staat op naam van een trustee genaamd T-Unlimited LLC. Omdat er geen FAA-typecertificaat voor dit vliegtuig bestaat is de N13JU ingeschreven als experimental.
Vanwege de gemeenschappelijke belangen van Junkers en WACO was het niet verwonderlijk dat de F 13 een stand tijdens de EAA AirVenture deelde met de Waco YMF-5’s en de Great Lakes 2T-1A-2.
Toekomst
Voor liefhebbers van de klassieke luchtvaart (en daar scharen wij ons ook onder) is het geschenk een te noemen dat er mensen als Dieter Morszeck zijn dit het voortbestaan van dergelijke vliegtuigen zekerstellen. Plannen voor de toekomst zijn er genoeg, zo wil Dieter Morszeck zoals eerder gemeld de Ju 52 nieuw leven inblazen door de ontwikkeling van de Ju 52NG (Next Generation), een versie met turbinemotoren. Ook wil men een Junkers A60 bouwen. Een toestel dat wel lijkt op de A50 Junior maar waar de twee inzittenden niet achter, maar naast elkaar zitten.
Lees ook:
De afgelopen tijd hebben we al vaker aandacht besteed aan de Junkers F 13 en Rimowa. In de onderstaande artikelen is meer achtergrondinformatie terug te lezen:
- Junkers F 13 replica aangekomen bij Aviodrome voor evenement Rescue Heroes
- Junkers F 13 HB-RIM raakt beschadigd tijdens uitstapje vanaf Lelystad naar Texel
- 26/07/2016 Inpakken en wegwezen, dat is het devies met m’n nieuwe valies!
- 20/07/2015 Nieuwe Junkers F 13 gebouwd door kofferfabrikant Rimowa
Productieoverzicht
Op dit moment zijn er vier vliegtuigen door Junkers Flugzeugwerke AG gebouwd. Hieronder een overzicht.
| Registratie | Type | C/N | Bowjaar | Opmerking |
|---|---|---|---|---|
| D-MDJU | Junkers A50 Junior UL replica | ? | 2022 | |
| N13JU | Junkers F 13 replica | 13-001 | 2016 | ex HB-RIM |
| HB-RIA | Junkers F 13 replica | 13-002 | 2019 | |
| HB-RIO | Junkers F 13 replica | 13-003 | 2022 |
