Lelystad Airport, 1 april 2023 – In de pas geopende hal van de straaljagerexpositie van het luchtvaartmuseum Aviodrome vond zaterdagmiddag 1 april 2023 voor de elfde maal de uitreiking van de “Fiets” van Messel Award plaats. De zaal was gevuld met meer dan honderd personen die de historische luchtvaart een warm hart toe dragen. Onder hen een aantal voorgaande winnaars van de “Fiets” van Messel Award.
Tandem
Dit keer niet één maar twee awards. De afgelopen tijd heeft er vanwege de coronapandemie geen uitreiking plaatsgevonden. Daarom was er ruimte voor een dubbele dosis awards, niet een gewone “Fiets”, maar een tandem!
“Fiets” van Messel
De naamgever van de “Fiets” van Messel Award is Gerson van Messel (1902 – 2000). Deze luchtvaartpionier begon zijn carrière bij het militaire Korps Wielrijders. In 1924 begon hij met vliegen op de Fokker D.VII van de Luchtvaartafdeling der Koninklijke Landmacht (LVA). Zijn voorgeschiedenis op twee wielen gaf hem de bijnaam “Fiets”. Na zijn dienstperiode ging van Messel vliegen bij de KLM en bij de KNILM (Koninklijke Nederlandsch-Indische Luchtvaart Maatschappij). Gedurende de Tweede Wereldoorlog vloog hij voor de Amerikaanse strijdkrachten in Australië. Na de oorlog keerde Van Messel terug bij de KLM en vloog daar tot aan 1956, als laatste als gezagvoerder op de Lockheed Constellation. Na zijn actieve carrière als piloot is Fiets van Messel zich tot aan zijn overlijden blijven inzetten voor de (historische) luchtvaart.
Op de foto links: Reserve eerste luitenant-vlieger G. (Gerson) “Fiets” van Messel in 1923 (Foto: Technische Dienst Luchtvaartafdeling / Nederlands Instituut voor Militaire Historie).
Nationale Federatie Historische Luchtvaart
Ter herinnering aan deze luchtvaartpionier wordt sinds 2001 door de Nationale Federatie Historische Luchtvaart tweejaarlijks de Fiets van Messel Award uitgereikt. De Nationale Federatie Historische Luchtvaart is een samenwerking van organisaties die zich bezighouden met het restaureren, onderhouden en luchtwaardig houden van vliegend erfgoed in Nederland.
In de beginjaren werd de award jaarlijks uitgereikt, tegenwoordig om het jaar. Tijdens de coronaperiode heeft de uitreiking stilgelegen. Dat wordt nu goedgemaakt met het uitreiken van maar liefst twee awards dit jaar. De award is tot nu toe uitgereikt aan:
- 2018 Tom Karst van der Meulen
- 2016 Team Technische dienst Fokker Four
- 2014 Mark Uleman
- 2012 Klaas van der Ham
- 2010 Hans Nordsiek
- 2008 Arjan Dros
- 2006 Jan Schenk
- 2003 Harry van der Meer
- 2002 Prudent Staal
- 2001 Jaap van Mesdag
Openingswoord
De feestelijke middag werd geopend door een openingswoord van twee bestuursleden van de organiserende Nationale Federatie Historische Luchtvaart, secretaris Mariëtte Gersie en voorzitter Christiaan Soeteman. Na dit welkom was het woord aan de gastheer, luchtvaartmuseum Aviodrome, vertegenwoordigd door General Manager Coen Hoozemans. Hij benadrukte in zijn betoog om vooral de verhalen van weleer over de historische luchtvaart levend te houden voor elkaar.
Jury
Na de hiervoor genoemde sprekers was het podium voor de jury van de “Fiets” van Messel Award. De jury bestaat uit:
- Martin Schröder: Oprichter en oud-directeur Martinair
- Ben Droste: Oud-bevelhebber KLu
- Commodore Saskia Siemensma: Directeur projecten en innovatie staf CLSK
- Angelien Eijsink: Voormalig lid Tweede Kamer
- Joris Melkert: Luchtvaartexpert TU Delft
Raymond Oostergo
Commodore Saskia Siemensma nam plaats achter het spreekgestoelte en was kort en krachtig in haar boodschap. Zij deelde het nieuwsgierige publiek mee dat Raymond Oostergo, Collection, Facilities and Aircraft Operations manager van Aviodrome, dit jaar de “Fiets” van Messel Award toebedeeld kreeg.
Raymond werd naar voren geroepen en mocht vervolgens geduldig de opsomming aanhoren waarom deze onderscheiding hem ten deel valt. De Commodore gaf aan gewoonlijk een toespraak uit het hoofd te doen, maar de indrukwekkende lijst met luchtvaartprojecten, waar Raymond Oostergo de afgelopen dertig jaar zijn stempel op heeft weten te drukken, is te lang om uit het hooft te leren. Al dertig jaar is hij verbonden aan de Aviodome / Aviodrome organisatie. Binnen deze organisatie is hij van vrijwilliger gegroeid naar de toonaangevende functie die hij nu bekleed.
Leentje Linders
Als tastbare herinnering aan de Award ontving Raymond Oostergo een unieke ets gemaakt door de kunstenares Leentje Linders. Zij weet in haar werken sinds jaar en dag op een geheel eigen stijl de luchtvaart als thema in haar werken op te nemen. In het werk voor Raymond zijn een aantal herkenbare projecten te zien zoals de Lockheed Constellation, de Douglas DC-2 en het stationsgebouw van het museum.
Hoe vlieg je een DC-2
Na de uitreiking nam luchtvaartexpert Joris Melkert het woord. Hij trakteerde het publiek op zijn verhaal over de PH-APZ Lambach HL.II replica, waar hij begin jaren negentig aan mee heeft gebouwd. Dit historische toestel is nu in handen van de Stichting Vroege Vogels op Lelystad Airport en gaat eerdaags weer vliegen.
Ook vertelde Joris Melkert over zijn vroegere ontmoetingen met “Fiets” van Messel. In één van die gesprekken liet Van Messel zien hoe je een DC-2 bestuurt tijdens de start. Dat ging destijds met handen en voeten, een techniek van de luchtvaartpionier die Melkert vandaag nog feilloos wist te reproduceren.
Arno van der Holst
Hierna kwam de verrassing van de middag, Melkerts verhaal nam een onverwachte wending toen hij aankondigde dat er nog iemand met de “Fiets” van Messel Award naar huis mocht gaan vandaag. Arno van der Holst werd naar voren geroepen en hij ontving als tweede de “Fiets” van Messel Award. Ook hij kreeg een gepersonaliseerde ets, gemaakt door Leentje Linders.
Van der Holst heeft tot op heden veel betekend voor de historische luchtvaart in ons land. Zo is hij 24 jaar betrokken geweest bij het museum Aviodome / Aviodrome, waarvan 12,5 jaar als directeur. De afgelopen vijf jaar stond hij aan het roer in het Nederlands Transport Museum in Nieuw Vennep. Dit museum sloot tijdelijk haar duren in maart van dit jaar om plannen voor de verhuizing naar een andere locatie in het land voor te bereiden. Net als Raymond is ook Arno een bevlogen en gepassioneerde liefhebber van de historische luchtvaart.
Felicitaties
Na de officiële plichtplegingen was het tijd voor het informele deel van de middag. Er was gelegenheid voor het maken van een aantal groepsfoto’s. Daarna was het tijd voor een hapje en een drankje en kon iedereen nakaarten over en met de kersverse winnaars van de “Fiets” van Messel Award.
2 gedachten over “Uitreiking elfde “Fiets” van Messel Award werd een tandem”
Heel terecht en zeker verdient: twee bevlogen mensen die zich op een bijzondere manier inzetten voor de historische luchtvaart.
René Vermeulen
TD F4
Dank voor je mooie verhaal, Berend Jan! Een “Tandem” van Messel Award voor twee méér dan terechte winnaars. Ere wie ere toekomt.