D-EHCJ ACC Columbia AS-202/18A4 Bravo NG op Lelystad Airport

Lelystad Airport, 30 juli 2023 – Al op 7 maart 1969 maakte de eerste FFA AS-202 Bravo zijn eerste vlucht. Vandaag landde op Lelystad Airport de verbeterde New Generation (NG) versie van dit model, de D-EHCJ (c/n 228). Het toestel arriveerde op een vlucht vanaf Hannover (EDDV).

Historie AS-202 Bravo

Als het Zwitserse Flug- und Fahrzeugwerke Altenrhein (FFA) in 1967 met de productie van de AS-202 Bravo start, werkt men nog samen met het Italiaanse SIAI-Marchtti. Bij SIAI-Marchetti heette dit ontwerp aanvankelijk de S-202. In de S-202 / AS-202 zijn dan ook goed de Italiaanse looks terug te vinden, zoals deze door ontwerper Stelio Frati bedacht zijn. In de Bravo is de lijn van bijvoorbeeld de F.8L Falco of de SIAI-Marchetti SF.260 te herkennen.

De AS-202 Bravo heeft wel iets weg van de Laverda F.8L Falco IV

Ook de genen van de SIAI-Marchetti SF.260D zijn terug te zien in de AS-202 Bravo

Omdat SIAI-Marchetti geen ruimte had, werd de productie helemaal door FFA ter hand genomen. Na de eerste vlucht van het prototype (HB-HEA – c/n V-2) in maart 1969 vloog op 22 december 1971 het eerste productietoestel.

Van de FFA AS-202 Bravo zijn in totaal drie prototypes gebouwd (één in Italië bij SIAI-Marchetti en twee bij FFA in Zwitserland). Daarna zijn er 170 exemplaren tussen 1971 en 1989 van de productielijn gerold. Afnemers waren vooral luchtmachten zoals Irak (48), Oman (4), Marokko (10), Uganda (8) en Indonesië (40). Zij gebruikten de Bravo als opleidingstoestel. Van de toestellen die gebouwd werden voor civiele doeleinden zijn de meeste, niet verwonderlijk, in Zwitserland zelf gaan vliegen.

Verschillende versies

De productietoestellen waren bij aan het begin voorzien van een 150 pk (110 kW) sterke Lycoming O-320 motor. Van deze versie genaamd AS-202/15 en /15-1 zijn er 34 gebouwd. Vanaf 1973 werd ook een uitvoering met een Lycoming AEIO 360 motor van 180 pk (132 kW) leverbaar. Dit model werd aangeduid als AS-202/18A, /18A2, 18A3 en /18A4.

Eenlingen

Naast de reguliere versies is in 1976 het prototype van de AS-202/18A (HB-HEY – c/n 015) voorzien van een Lycoming AEIO-540 motor van 260 pk (191 kW) (AS-202/26A) en in 1992 kreeg de HB-HFJ (c/n 243) een Rolls Royce Allison 250-B17D turbinemotor aangemeten (AS-202/32TP). Het is in beide gevallen bij deze eenlingen gebleven.

Samen met Gomolzig

In 2002 ging FFA samenwerken met Gomolzig Flugzeug- und Maschinenbau GmbH uit Duitsland. Vanaf dat moment produceerde Gomolzig reserveonderdelen op basis van originele FFA-tekeningen. Zo konden de eigenaren van het toestel blijven vliegen, ook al vond er geen nieuwe serieproductie meer plaats.
Het typecertificaat van de AS-202 Bravo wordt in 2010 overgenomen door de firma FFA Bravo AG en samen met Gomolzig worden plannen gemaakt om het model te moderniseren en zo nieuw leven in te blazen.

De jaren daarop (2011/2012) gaat Gomolzig Flugzeug- und Maschinenbau GmbH op verzoek van FFA Bravo AG zich inzetten om vijftien niet-afgebouwde exemplaren (c/n 239 t/m 254 minus 243) te voltooien tot luchtwaardige toestellen. Deze onderdelen lagen opgeslagen in Altenrhein. De casco’s worden naar GOMOLZIG in Schwelm (D) getransporteerd.
Helaas ging FFA Bravo AG in 2014 op de fles en werd de productie stopgezet. Hierop neemt Gomolzig in 2015 de casco’s en alle benodigde vergunningen over en wordt de nieuwe typecertificaathouder van de AS-202 Bravo. Maar ook Gomolzig Flugzeug- und Maschinenbau GmbH redt het niet en gaat in 2017 failliet.

Over naar ACC Columbia

De boedel, alle licenties en het personeel worden in 2018 overgenomen door ACC Columbia Jet Service GmbH. Zij brengen de activiteiten onder in de nieuwe onderneming Gomolzig Aircraft Services GmbH. In december 2021 is Gomolzig vervolgens opgegaan in ACC Columbia Jet Service.

Sinds 1995 heeft ACC Columbia zich ontwikkeld als bedrijf voor vliegtuigonderhoud voor privé- en zakenvliegtuigen met hoofdkantoor op de luchthaven van Hannover. Het bedrijf kent twee takken;  ACC Columbia – Jet Service (vestigingen op Hannover Airport en Keulen/Bonn Airport) en ACC Columbia – Support (vestigingen op Wegberg, Mitterskirchen en Schwelm).

ACC Columbia werkt sinds 2019 aan de doorstart van het eerdere plan om de AS-202 Bravo nieuw leven in te blazen door een verbeterde versie – de New Generation (NG) – op de markt te brengen. Hiervoor waren een drietal gebruikte AS-202 Bravo’s beschikbaar. Dit zijn alle toestellen van de versie AS-202/18A4. Van deze versie waren vijftien toestellen gebouwd speciaal voor het British Aerospace Flying College. De AS-202/18A4 heeft een aangepast instrumentarium om te voldoen aan de toenmalige Britse CAA eisen. Dit is overigens de enige Bravo-versie die een bijnaam heeft gekregen, de Britten noemde dit lesvliegtuig de Wren (Winterkoninkje). De toestellen kregen bij aflevering de huisstijl van British Aerospace aangemeten. Naderhand hebben deze toestellen nog dienstgedaan in Finland bij Patria Pilot Training.

New Generation

Bij de New Generation is ACC Columbia uitgegaan van drie beschikbare versies. Dit zijn de IFR, VFR Plus en VFR Basic. Hieronder een overzicht van de drie toestellen die de transformatie hebben doorlopen naar een Bravo NG.

Twee van deze drie Bravo’s troffen we in het eerder op Koblenz-Winningen (EDRK) aan. Daar stonden de D-EAZS en D-EAZU te wachten op hun conversie.

Digitaal

De meest in het oog springende verandering bij de New Generation is in de cockpit te vinden. Hier zijn twee Garmin G500 TXi beeldschermen gekomen.

Het interieur van de Bravo NG ziet er modern en netjes uit. Het toestel is formeel een driezitter. Al is er voor de passagier op het bankje achterin niet veel beenruimte beschikbaar. Overigens kunnen er geen aerobatics gevlogen worden als er drie personen aan boord zijn.

En aerobatic manoeuvres vliegen is wel iets wat prima met de Bravo NG kan. De doelgroep voor dit toestel zijn dan ook vliegscholen die UPRT (Upset Prevention and Recovery Training) geven.

Dit voorjaar stond de D-EHCJ te pronken op de beurs AERO Friedrichshafen. Op de beurs werd geprobeerd potentiële kopers voor het vliegtuig, eigenaren die hun AS-202 Bravo willen laten ombouwen of investeerders in de nieuw op te zetten productielijn te vinden.

De Nederlander Enrico Evers is momenteel betrokken bij het aan de man brengen van de verbeterde Bravo. Voor dat doel heeft hij nu de D-EHCJ naar Lelystad Airport gevlogen. Voor hem is dit een goede centrale uitgangspositie voor komende demo-vluchten binnen Europa. Vandaar dat de D-EHCJ nu gestald staat in een hangaar aan het Hotel-platform.

Met dank aan Don Hewins en Jan Mangelschots voor hun bijdrage aan dit artikel.
Bronvermelding: www.SIAI-Marchetti.nl