Hoogeveen, 8 juli en 8 augustus 2023 – Eind juni 2023 is op vliegveld Hoogeveen een Britse Auster aangekomen. Niet vliegend, want het toestel moet nog gerestaureerd worden. Het gaat om de G-BLPG. Dit is een Auster J/1N Alpha met als bouwjaar 1959 en heeft c/n 3395.
Dit toestel staat sinds 7 juni 2023 op naam van de Nederlander Erik Haxe. Deze eigenaar heeft ook de PH-AOP / LB323 Taylorcraft Plus D in zijn bezit.
Auster J/1 familie
Auster ontwikkelde kort na de Tweede Wereldoorlog in 1945 uit de militaire Auster Mk.V (of AOP.V – Air Observation Post V) de civiele Auster J/1 Autocrat. Dit toestel was voorzien van een 100 pk (73 kW) sterke Blackburn Cirrus Minor 2 motor. Hiervan zijn uiteindelijk meer dan 416 exemplaren gebouwd. Het toestel kon snel op de civiele markt worden gebracht omdat het ontwerp meeliftte op het typecertificaat van de grotendeels gelijke militaire Auster Mk.V. Vandaar dat de officiële typeaanduiding Auster Mk.V Series J/1 is.
Een versie met een 130 PK (95 kW) sterke Gipsy Major 1 motor werd aangeduid als Auster J/1B Aiglet en was bedoeld als landbouwsproeier. Dit model kreeg een grotere verticale staart en het toestel was iets langer dan de J/1 Autocrat, simpelweg door een grotere motor.
Auster besloot om de J/1 Autocrat ook te gaan voorzien van de sterkere motor uit de J/1B Aiglet. Dit vooral na vraag vanuit de markt. Dit model werd aangeduid als de J/1N Alpha en dit is ook de versie van de G-BLPG.
Laatste J/1N Alpha
Uiteindelijk zijn er tussen 1956 en 1971 zestig bestaande J/1 Autocrats omgebouwd tot J/1N Alpha’s en de fabriek bouwde in totaal tussen 1956 en 1959 vijfenveertig nieuwe J/1N Alpha’s. Deze nieuw gebouwde toestellen hadden constructienummer 3351 tot en met 3395. De G-BLPG heeft c/n 3395 en is dus de allerlaatst gebouwde Auster J/1N Alpha.
Toen de Auster die nu op Hoogeveen is de fabriek in 1959 verliet was het incompleet en werd het een tijd lang opgeslagen. De Auster kwam in handen van Hants & Sussex Aviation Ltd. Pas in 1969 werd deze J/1N verkocht aan een eigenaar die ermee wilde gaan vliegen. De kist kwam op naam van Ian Hammond en Leslie Groves en zij zetten het toestel op Lee-on-Solent in elkaar. Het zou nog tot 11 november 1971 duren voordat het toestel als G-AZIH werd ingeschreven. Een eerste vlucht maakte de G-AZIH pas op 19 januari 1975, zestien jaar nadat het uit de fabriek kwam!
Vierpersoons
Het grappige is dat deze Auster J/1N Alpha als vierpersoons toestel werd ingeschreven. Alle andere voorgaande Austers waren toegelaten tot maximaal drie personen aan boord. Niet dat het verstandig is om met deze Auster met vier personen op pad te gaan. Het bankje achterin is voor één persoon al krap en qua weight & balance gaat dit ook niet lukken. Het blijft een opmerkelijk feit, te meer dat uit de officiële papieren blijkt dat het toestel bij het verlaten van de fabriek al als vierpersoons werd aangeduid.
Op 28 januari 1981 kwam de G-AZIH op naam van Leslie en Paul Groves. Het toestel werd toen ook uitgeschreven. Kennelijk was het opnieuw inschrijven met dezelfde registratie op dat moment niet mogelijk in Groot-Brittannië en zo werd op 21 mei 1982 deze Auster J/1N opnieuw ingeschreven, maar nu als G-BLPG. De eigenaren bleven ongewijzigd.
Storm
Op 16 oktober 1987 raakte de G-BLPG beschadigd op Headcorn tijdens een storm. In 1989 was de reparatie, uitgevoerd bij Crofton Aeroplae Services Ltd. op Stubbington, gereed. In die periode (1988/1989) is de Auster vermoedelijk in de gele kleur gespoten waarin het nu vliegt. De G-BLPG moet doorgaan voor een voormalige Canadese militaire Auster AOP.6. Deze Auster heeft alleen geen enkele militaire achtergrond.
Naast de Royal Army ging ook de strijdkrachten van België, Canada, Zuid-Afrika en Jordanië ermee vliegen. Van de Auster AOP.6 heeft de Royal Canadian Air Force er zesendertig in gebruik gehad en deze kwamen in 1948 in dienst. De Canadese toestellen werden ingezet voor verkenningsvluchten, fotovluchten, verbindingstaken, het droppen van goederen en het vervoer van gewonden. De gele kleur werd gekozen zodat het toestel in geval van nood goed zichtbaar zou zijn op witte ijsvlaktes en tussen groene bomen, iets waarvan Canada nog wel wat vierkante kilometers heeft. Vanaf 1954 werd de Auster AOP.6 in Canada uitgefaseerd en in 1958 was het laatste toestel vervangen door de modernere Cessna L.19 Bird Dog.
Naast de zesendertig AOP.6 toestellen ontvingen de Canadezen ook zes Auster T.7’s. Dit was de traningsvariant van de AOP.6 met een dubbele besturing.
De Canadese militaire serials van de Auster AOP.6’en liepen destijds van 16651 tot en met 16686. De Autser T.7’s kregen de daarop volgende serials 16687 tot en met 16692 mee. De G-BLPG, die zoals gezegd geen militaire achtergrond heeft, is voorzien van het eerste opvolgende serial 16693. Dit is dus een militair kenmerk dat nimmer echt heeft bestaan op een Auster.
Beschadigd
Na de storm van oktober 1987 raakte op 7 mei 1990 de G-BLPG opnieuw beschadigd. Deze keer nu bij een landing op Newton Farm, Glenisla, bij het Schotse Blairwowrie. Gelukkig werd de Auster weer gerepareerd en op 29 november 1991 kreeg het toestel een Franse eigenaar. Headcorn in Engeland bleef echter wel het veld waar de G-BLPG stond gestationeerd.
Op 23 juli 1995 verliep het Bewijs van Luchtwaardigheid (BvL) van de G-BLPG. De Auster kwam in opslag op Pent Farm, Postling in Kent. Een nieuw BvL werd op 27 maart 1997 uitgereikt.
Deze Auster is door de jaren heen onder andere gebruikt voor lesvluchten en voor het slepen van zweefvliegtuigen. De sleepinrichting zit nog op het toestel.
Op het vliegveld Hoogeveen wordt de G-BLPG onder de hoede van Egmond Vintage Wings weer luchtwaardig gemaakt. Aan de 145 pk (106 kw) sterke De Havilland Gipsy Major 10 motor hoeft niet veel gedaan te worden. Deze heeft na een overhaul elf jaar geleden slechts 115 uur gedraaid.
De vleugels worden geschuurd en opnieuw gespoten. Verder worden er diverse werkzaamheden aan het toestel gedaan. Zo is er een long range belly tank voor het toestel aanwezig. Deze wordt onder de romp gemonteerd zodat de range van het toestel aanmerkelijk vergroot wordt.
Step me!
Op de neus van de G-BLPG is nog een kleine en leuke vorm van noseart te vinden. Het gaat hier om een tekening van Captain A.R.P. Reilly-Ffoull, de hoofdrolspeler in een Britse strip, ‘Just Jake’. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verscheen deze strip in de Daily Mirror. Geestesvader van Captain A.R.P. Reilly-Ffoull was de Brit Bernard Graddon (1938 – 1952).
De link met de luchtvaart zit in één van de vaste uitspraken van Captain A.R.P. Reilly-Ffoull; “Step me!”. Dit was de bijnaam van Squadron Leader Basil Gerald “Stap me” Stapleton, een Battle of Britain gevechtspiloot, omdat het zijn favoriete strip was.
PH-CAF
Als de Auster weer zijn Britse BvL heeft (dat zal vermoedelijk eind 2023 of begin 2024 zijn) zal de kist overgeschreven worden naar Nederland. De registratie PH-CAF (Canadian Air Force) is al gereserveerd. Ook is al toestemming verkregen van de Canadese autoriteiten om met het toestel in deze militaire uitvoering te mogen blijven vliegen. Het wordt mooi in Nederland met de klassieke Taylocraft/Austers op Hoogeveen!
Lees ook:
- PH-AOP Taylorcraft Plus D op weg naar een Nederlands BvL
- PH-AOP Taylorcraft Plus D operationeel op Hoogeveen
Met dank aan Erik Haxe, Henk van den Brink, Juha Ritaranta, Ron Roberts via collection Barry Friend en Henk Wadman voor hun bijdrage aan dit artikel.
Bronvermelding: G-INFO, Auster – the Company and the Aircraft, Auster – Production Histories.