N68831 Boeing Stearman PT-13D bezoekt Market Garden Herdenkingsdag op Breda International Airport

Breda / Seppe, 16 september 2023 – Tijdens de Market Garden Herdenkingsdag op Breda International Airport / Seppe, georganiseerd door het Vliegend Museum Seppe, was een mooie en pas gerestaureerde groene Boeing Stearman tweedekker te zien. Het ging om de N68831, een Boeing Stearman PT-13D. Dit toestel verblijft sinds 27 mei 2023 op Texel Airport (EHTX). Daar vindt deze klassieker onderdak in de nieuw gebouwde hangaar, samen met een andere schitterende Boeing Stearman PT-13D, de N1944S. Ook dat toestel was aanwezig op Seppe en was zelfs de leider van de grote Market Garden herdenkingsformatie, die tegen het einde van de ochtend over Brabant vloog.

Voor het eerst naar een evenement

Tot op heden had de N68831 zich nog niet op een luchtvaartevenement laten zien. Er is alleen een beperkt aantal keer lokaal met het toestel vanaf Texel gevlogen. Op 16 juni 2023, tijdens het vliegen op “de langste dag”, hadden we onze neus al eens tegen het raam gedrukt van de hangaar van het toestel op Texel. Helaas toen geen mooie foto van het toestel, vandaag op Seppe lukte dat wel!

Een “verkenningsvlucht” naar Breda Seppe werd eerder deze week al op 14 september 2023 uitgevoerd. Hierdoor wist de Stearman deze zaterdag moeiteloos het Brabantse veld te vinden. Nadat de tweedekker was bijgetankt werd in de middag de thuisreis weer aanvaard.

Boeing en Stearman

De Amerikaan Lloyd Stearman begon in 1927 zijn Stearman Aircraft Corporation. In 1929 verkocht hij het bedrijf aan de United Aircraft and Transport Corporation. Dit was een luchtvaartmaatschappij en vliegtuigbouwer tegelijk. Vanaf 1934 werd deze combinatie bij wet verboden en moest de luchtvaartmaatschappij van de vliegtuigbouwer ontrafeld worden. Onder de naam United ging men passagiers vliegen en de naam Boeing werd van stal gehaald, nadat die naam eerder ook al was opgegaan in de United Aircraft and Transport Corporation. Stearman was op dat moment een aparte divisie onder Boeing en zij ontwierpen in 1934 hun Model 75. Dit werd eind jaren dertig de belangrijkste trainer voor de United States Army Air Force (USAAF), aangeduid als PT-13 Kaydet en United States Navy, aangeduid als N2S. Er zouden meer dan 10.000 exemplaren geproduceerd worden.

Bouwjaar 1944

In 1944 rolde het toestel met constructienummer 75-5657 van de productielijn in Wichita in de Amerikaanse staat Kansas. Aanvankelijk leek het erop dat het toestel een marine carrière tegemoet ging als Boeing Stearman N2S. Voor dit exemplaar was als US Navy registratie het Bureau Number 61535 gereserveerd. Uiteindelijk werd de serie (c/n 75-5390/6026) waar dit toestel toe behoorde in gebruik genomen door de UAAF. Het militaire serial werd 42-17494.

Op 8 oktober 1952 dook het toestel op in het civiele register van de Verenigde staten als NR68831. De “R” stond daarbij voor Restricted, een aanduiding die per 10 februari 1989 werd weggelaten omdat deze niet meer door de Amerikaanse autoriteiten wordt gebruikt in de registratie van een vliegtuig.

Restauratie

De N68831 verdween uit het register op 22 december 2014. Gelukkig werd de Stearman weer gerestaureerd naar luchtwaardigheid. Dit is in Hongarije uitgevoerd op Fertőszentmiklós Airfield (LHFM), ook wel bekent als Meidl Airport. Dit veld ligt dicht bij de Oostenrijkse grens. Hier werken de Oostenrijkse bedrijven Rare Bird Aviation en 3G Classic Aviation gezamenlijk aan klassieke vliegtuigen, met een specialisatie in Boeing Stearmans. Deze bedrijven hebben de afgelopen jaren inmiddels veertien Boeing Stearmans gerestaureerd, waaronder de N68831.
Op 8 mei 2021 werd de N68831 dan ook weer ingeschreven, op naam van 3G Classic Aviation. Per 20 oktober 2022 bezit deze PT-13D weer een geldig bewijs van luchtwaardigheid.

Burger kloffie

Veel Boeing Stearman varianten van Model 75, die tegenwoordig nog luchtwaardig zijn, vliegen in hun voormalige militaire outfit. Bij de N68831 is hier niet voor gekozen. Het toestel is gestoken in een fraai groen kleurenschema met witte vleugels.

Nederlandse Stearmans

In Nederland zijn momenteel vier Boeing Steaman tweedekkers actief. Naast de N68831 is dat de al eerder genoemde N1944S Boeing Stearman PT-13D. Dit toestel is eveneens uit 1944 en hoort met c/n 75-5864, net als de groene N68831, uit de serie die aanvankelijk naar de US Navy zou gaan, maar bij de USAAF in dienst is gekomen. De N1944S verblijft in de zomer op Texel en overwintert in de hangaar van het Vliegend Museum op Breda / Seppe.

Dan verblijft op Breda / Seppe nog de N74650 Boeing Stearman N2S-3. Op het vliegveld van Oostwold hoort de enige Boeing Stearman met een PH-registratie thuis, dat is de PH-TOX Boeing Stearman N2S-3 van Tom van der Meulen.