Old Warden, 2 september 2018 – De Brit George William Shield was eind jaren zestig de directeur van de Mexborough Grammar School in Yorkshire. Het leek hem een leuk idee om samen met zijn leerlingen een vliegtuig te bouwen. Dat werd de hier afgebeelde G-AWPN Shield Xyla.
Xyla
Het woord Xyla betekend in het Grieks ‘hout’, een prima benaming voor dit grotendeels houten vliegtuig. Xyla komt van xylon en dat vinden we bijvoorbeeld ook terug in xylofoon, een instrument met een “houten toon”.
Het werd een opmerkelijk project waarbij het vertrouwen in de leerlingen groot genoeg was om hen aan een echt luchtvaartuig te laten bouwen. Het leverde een uniek vliegtuig op! Waarbij het woord uniek terecht gebuikt kan worden; enig in zijn soort. Er is er namelijk maar één van gebouwd.
Het toestel doet in zijn ontwerp een beetje denken aan de Druine Turbulent uit de jaren vijftig. Het is een open laagdekker met een vast onderstel en een staartwielconfiguratie.
GPU-motor
Als motor is een Continental PC60 motor gebruikt van 92 pk (68 kW). Deze motor is oorspronkelijk bedoeld voor een GPU (Ground Power Unit). Voorzien van een nokkenas van een Continental O-200 vliegt het machientje hier probleemloos mee. Oorspronkelijk met een tweebladige propeller, die na enige tijd vervangen werd door een propeller met drie bladen. Tegenwoordig zit er weer een oorspronkelijk propeller met twee bladen voorop de neus.
Deze Sopwith staat nu in het RAF-museum in Hendon. De motor is vervangen voor een meer authentieke 80hp Gnome rotatiemotor.
Zwart en wit
De registratie G-AWPN werd op 13 september 1968 uitgegeven met c/n 2, maar het zou nog tot 30 oktober 1971 alvorens het toestel vanaf Hemswell het luchtruim zou kiezen. Toen was het toestel geheel zwart met een rode streep.
Eind jaren zeventig was het toestel wit. Daarnaast werd toen de open cockpit afgedekt met een cockpitkap.
De bouwer / eigenaar heeft met zijn Xyla tot 13 oktober 1978 gevlogen, toen werd het kistje verkocht. Op 18 februari 1974 raakte de G-AWPN licht beschadigd toen het tijdens de start op Doncaster tegen een paard (!) botste. In 1980 raakte de G-AWPN serieuzer beschadigd tijdens de landing op Finmere (Buckinghamshire). In beschadigde toestand wisselde het toestel van eigenaar en kwam in opslag op de zolder van een verfwinkel.
Restauratie
In 1977 diende zich een nieuwe eigenaar aan. Deze wist de Xyla wel te restaureren, al kostte dat zo’n 1.500 uur werk. Tijdens deze restauratie heeft het toestel zijn huidige gele kleurenschema gekregen. De G-AWPN werd weer vliegend gezien in juli 1999 tijdens de PFA Rally op Cranfield. De cockpit kap was na de restauratie weer verdwenen. In totaal is de G-AWPN inmiddels in handen van de negende eigenaar in historie.
Gedurende de ruim vijftig jaar dat het toestel bestaat heeft het al meer dan 878 vlieguren gemaakt. Wij kwamen de G-AWPN tegen tijdens een vliegfestijn op Old Warden in september 2018. Op dit vliegveld zijn tijdens evenementen altijd pareltjes in de lucht te vinden. De Shield Xyla was er daar ontegenzeggelijk één van!
Met dank aan Ron Smith en Johan Visschedijk voor hun bijdrage aan dit artikel.
Bronvermelding: 1000aircraftphotos.com en Yorkshire Air News.