26 december 2023 – Aan het eind van 2023 maakte ICON Aircraft bekend dat zij het FAA typecertificaat hebben ontvangen voor hun amfibische vliegtuig, de ICON A5-B. Sinds 2017 wordt de ICON A5 als S-LSA (fabrieksgebouwde Light Sport Aircraft) geleverd. Er zijn tot nu toe 210 exemplaren van gebouwd. Daar komt nu de ICON A5-B bij als het FAA gecertificeerde broertje van de S-LSA A5.
Moeizame start
De start van ICON Aircraft verliep moeizaam. Het eerste proof of concept van de A5 vloog al op 9 juli 2008. Het eerste productietoestel ging op 7 juli 2014 voor het eerst de lucht in.
Chinese investeringen zorgden voor de nodige opschudding. Deze werden in 2019 verboden vanwege een handelsboycot van de Verenigde Staten met China. Ook leidde de Chinese inmenging tot rechtszaken, waarbij gesteld werd dat de Chinezen er alleen op uit waren om het bedrijf om zeep te helpen en de technische kennis over te hevelen naar China. De productie kwam hierdoor flink achter te lopen op de planning. Inmiddels lijkt de fabriek in wat rustiger vaarwater gekomen. ICON heeft een hoofkantoor in Vacaville in California. De productie vindt in Mexico plaats in Tijuana.
Vliegtechnisch is het de ICON A5 aan het begin ook niet voor de wind gegaan. Er hebben zich diverse ongevallen voorgedaan met dit toestel, een paar helaas met dodelijke afloop. Op de website Aviation-Safety.net zijn tussen 2017 en 2023 vijftien voorvallen met een ICON A5 te vinden.
Zoek de verschillen
Technische verschillen de A5 en A5-B niet veel van elkaar. De gecertificeerde uitvoering heeft dezelfde capaciteiten van de S-LSA, maar heeft het voordeel van een typecertificering in de primaire categorie door de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA. Hierdoor zal de goedkeuring en certificering door overige luchtvaartautoriteiten vlotter verlopen. De S-LSA classificatie wordt niet overal erkend en dat maakt verkoop en vliegen buiten de Verenigde Staten lastig. ICON hoopt hiermee de verkoop buiten de Verenigde Staten te stimuleren.
De tweezits gecertificeerde ICON A5-B is uitgerust met een Rotax 912iSc2 Sport motor en deze levert een topsnelheid van 95 knopen, een bereik van 427 nautische mijl met een reserve van 45 minuten en een nuttige lading van 195 kg. De cockpit is uitgerust met de Garmin aera 796 of optioneel met een Garmin G3X Touch flight display.
De LSA-versie is eigenlijk nét iets te zwaar voor zijn klasse. Daarop heeft ICON een ontheffing ontvangen. De klasse waar de ICON A5-B in valt kent een hoger startgewicht. Dat probleem is hiermee opgelost en is er geen uitzonderingspositie van toepassing.
De vleugels kunnen voor transport en opslag opgevouwen worden. Dat is makkelijk bij het stallen in een kleine hangaar of bij het meenemen naar huis op een aanhanger. Ook kun je een opgevouwen A5 bijvoorbeeld makkelijk meenemen in je boot. Tenminste, als je boot daar groot genoeg voor is…
Voor extra veiligheid is de ICON A5 uitgerust met een ballistische reddingparachute. De autopilot heeft een level-knop die het toestel recht laat vliegen als de piloot dat even niet meer lukt.
Ander brevet
Op de gecertificeerde ICON A5 te mogen vliegen heeft de piloot een Private Pilot License nodig met de aantekening voor watervliegtuigen. Voor de S-LSA versie was een eenvoudiger sportpilootcertificaat met aantekening watervliegtuigen voldoende.
Duurder
Om een FAA typecertificaat in de wacht te slepen moet allereerst de productiefaciliteit aan de FAA normering voldoen. De type-gecertificeerde A5-B wordt geproduceerd volgens een vastgelegd productieproces met uitgebreide documentatie, conform de FAA voorschriften. Voorheen vond productie plaats onder de industriestandaard ASTM. De FAA certificering kent overeenkomsten maar heeft meer controle-stappen.
Om de productie in te richten en om aan te tonen aan de richtlijnen te voldoen zijn extra kosten noodzakelijk. Ook om het certificaat in de toekomst te behouden zijn extra kosten gemoeid. De ICON A5-B is dan ook duurder dan zijn S-LSA A5 zusje. Voor de A5-B moet $439.000,00 worden neergeteld. De S-LSA versie kost $ 394.000,00.
Kleine lettertjes
Als je zelf een ICON A5 wilt gaan kopen, lees dan goed de kleine lettertjes in het koopcontract! In april 2016 stonden er in de toenmalige ICON A5 koopovereenkomst een aantal controversiële onderdelen die je gewoonlijk niet in koopovereenkomsten voor vliegtuigen ziet. Zo moet de koper een contractueel verplichte training volgen. In de overeenkomst stond dat de koper niet mag gaan procederen tegen ICON en dat eigenaren een positieve houding ten opzicht van ICON moeten aanhouden. Het casco moet iedere 2.000 uur of tien jaar (wat het eerst komt) gereviseerd worden en de levensduur van het vliegtuig werd vastgesteld op 6.000 vlieguren of 30 jaar (wat het eerst komt).
Het meest opmerkelijke was wel dat elk vliegtuig zou worden uitgerust met een camera en recorder om het gedrag van de piloot te volgen. Die camera zou dan eigendom van ICON blijven, maar zou wel op kosten van de koper onderhouden moeten worden. Dit om de vliegveiligheid positief te beïnvloeden. En al deze afspraken dienen ook overgedragen te worden naar toekomstige eigenaren als de ICON A5 verkocht wordt.
Op het contract uit april 2016 kwam veel kritiek. Daarop werd in mei 2016 een herziene versie gedeeld met de toevoeging dat het allemaal niet zo scherp bedoeld was. Een aantal controversiële punten zijn toen verdwenen, zoals de videocamera en voicerecorder. De kosten van de casco-revisie werden beperkt en de levensduur van 30 jaar werd losgelaten. Wel mag een koper nog steeds niet klagen over ICON en moet men een door ICON aangemerkte vliegtraining volgen. Ook moeten de verplichtingen uit het contract doorgegeven worden naar nieuwe eigenaren bij verkoop van het toestel.
ICON begon in 2017 met het leveren van de A5 aan klanten. Het bedrijf meldt dat het nu meer dan 210 A5’s heeft verscheept naar klanten in 13 landen. Het model wordt geproduceerd in ICON’s fabriek in Tijuana, Mexico.
Naar Europa
Hopelijk komen er door de FAA certificering nu meer ICON A5’s naar Europa. Er zijn er nu nog maar een paar. ICON geeft aan toestellen geleverd te hebben in Polen, Oekraïne, Montenegro en Griekenland.
Ondanks de certificering is de kans klein dat we een ICON A5 op het water in Nederland zien dobberen. Het vliegen met watervliegtuigen is de afgelopen jaren helemaal opgedroogd. Helaas…
