
Schiphol, 16 oktober 2024 – Op woensdag 16 oktober 2024 was het dan echt de aller, allerlaatste vlucht van DDA Classic Airlines. De weken hiervoor was er enige verwarring over wat nu de laatste vlucht van de PH-PBA onder de vlag van de DDA zou zijn. Er kwamen nogal wat ‘laatste vlucht’ berichten langs op de socials: de laatste vlucht vanaf Lelystad, de laatste vlucht vanaf Eelde, Rotterdam-The Hague, Maastricht-Aachen, de laatste vlucht met betalende passagiers, de laatste chartervlucht, de laatste herdenkingsvlucht (voor Martin Schröder) en nu de laatste vlucht met actieve vrijwilligers.

In totaal waren er maar liefst vijf vluchten met vrijwilligers gepland op 2, 4, 9, 11 en 16 oktober 2024. Het programma betrof een vlucht met de PH-PBA vanaf Schiphol-Oost naar Maastricht-Aachen, met de bus naar Maastricht voor een lunch en een boottocht om vervolgens weer terug naar Schiphol te vliegen. Een programma alsof het een schoolreisje betrof en zo voelde het ook wel een beetje.


Niet alles verliep volgens schema. Op 9 oktober werd vanwege het weer naar Groningen Airport Eelde gevlogen. De boottocht over de Maas kon helaas geen doorgang vinden, omdat op zaterdag 12 oktober 2024 een boot op de stuw bij Borgharen was gebotst en daar was gezonken. De stuw kon niet meer dicht en daardoor stond het water in de Maas te laag om te kunnen varen.

Maar goed, het is geen ‘ter land, ter zee en in de lucht’, we kwamen natuurlijk voor het vliegen. We mochten namelijk meevliegen omdat de voltallige redactie van het DDA-lijfblad ‘Logboek’ op de laatste vlucht was uitgenodigd. En daar maken wij deel van uit.

Best seat in the house
Natuurlijk zijn – als je in het bezit bent van een brevet en een DC-3 typerating – de stoelen in de cockpit ‘the best seats in the house’, maar zeg nou zelf, als je in een Dakota op stoelrij ‘DC3’ zit, ben je de koning te rijk! We zaten op stoel 3C.


Eenentwintig POB
In totaal zaten er eenentwintig personen aan boord: drie piloten, twee TD’ers, een Service Attendant en vijftien overige passagiers. Met drie piloten aan boord werd de buit een beetje verdeeld. Op de heenvlucht was Fabian Schouten de commander, op de terugweg Tom van Hoorn. Op beide vluchten was Stephan van Straaten de first officer.

Cleared for takeoff
Even na 10:30 uur kwamen de Pratt & Whitney stermotoren op toeren en verhief de PH-PBA zich via baan 22 boven Schiphol. Er lag een departure via ‘Victor’ in het verschiet, via Vinkeveen de Schiphol CTR uit.


Al kort na de start was duidelijk dat men er voor op de bok zin in had! Er werd heerlijk (maar verantwoord) laag gevlogen, waarbij de ene na de andere bezienswaardigheid vanuit de cockpit werd aangestipt. Een van de eerste blikvangers was Kasteel de Haar bij Haarzuilens. Via het centrum van Utrecht werd koers gezet naar de bakermat van de Nederlandse luchtvaart, Soesterberg. Er werd een fly-by gemaakt over wat voorheen baan 09 was.



Low-pass Eindhoven
De vlucht vervolgde zich richting het zuiden, grofweg richting Den Bosch. Van daaruit werd koers gezet naar Eindhoven. Hier was het de bedoeling om de CTR te doorkruisen. Laat de toren nou net verzoeken om dit op 500 ft te doen in de lengterichting van de baan… Daar moest uiteraard gevolg aan gegeven worden, wat resulteerde in een prachtige low-pass over Eindhoven. Hierbij was duidelijk te zien dat er vanaf de brandweerkazerne en de toren-ring naar ons gezwaaid werd door een aardig koppeltje mensen. Ook in Brabant brengt een ronkende Dakota nog steeds veel teweeg, zo blijkt maar weer.

Bijtanken
Op Maastricht-Aachen werden een slordige 1.000 liter AvGas in de oude dame getapt. Zo was zij alvast bijgetankt voor de terugvlucht. Het hele gezelschap werd met een Belgische bus van de ‘Heidebloem’ naar de stad gebracht. We zijn er nog niet achter of dit nou een Belgische dependance is van onze Nederlandse ‘Zonnebloem’…

De weergoden waren ons goedgezind deze dag en dus konden we aan de oever van de Maas in de buitenlucht lunchen. Hierna was nog kort de tijd om de stad in te wandelen. Wij zijn naar de Basiliek van Onze Lieve Vrouwe gegaan, een Romaanse, katholieke kerk met glas-in-loodramen, voornamelijk gebouwd in de 11e en 12e eeuw. Hier hebben we een kaarsje opgestoken voor een ieder die dit kan gebruiken.

Op de foto
Met de ‘Heidebloem’ werden we weer vlotjes naar de ‘Prinses Amalia’ gebracht. We waren ruim voor het ingediende vliegplan aanwezig en dus was er nog even tijd voor wat verschillende groepsfoto’s. Eén daarvan was met de hele groep, op exact dezelfde manier voor de Dakota als bij de eerste DDA-vlucht met de PH-DDA naar Texel in 1984.

Weight & balance
Voor iedere vlucht dienen de piloten een weight & balance berekening te maken. Ligt het gewicht van het vliegtuig nog binnen de limieten? Voor de terugvlucht moest deze berekening serieus aangepast worden omdat het vrachtruim van de Dakota voorzien was van een stapel heerlijke Limburgse vlaaien! Uiteindelijk bleek alles qua gewicht binnen de perken en hoefde niemand achter te blijven…

Limburgs watersaluut
Nadat de stermotoren één voor één weer tot leven waren gekomen, taxiede de PH-PBA naar het begin van baan 21. Bij de run-up area stonden twee crashtenders van de brandweer aan weerskanten. We voelden al nattigheid… Zij trakteerden de DDA voor vertrek op een mooi watersaluut.

Omdat de DC-3 nog niet mocht oplijnen, werd even stilgestaan. Dat deerde de brandweer niet, zij bleven rustig doorspuiten! We hebben het binnenin droog gehouden, zelfs na ruim tachtig jaar is deze oude kist nog prima tegen een Hollands hoosbuitje bestand.

Omdat in tegenovergestelde richting werd gestart, vlogen we nu ook weer pal over het centrum van Maastricht. We konden constateren dat de lunchtafel al afgeruimd was.

Vanuit Limburg werd weer koers gezet naar Eindhoven. Het passeren van de CTR ging nu ‘via overhead’, haaks over de baan. Via het Brabantse land vlogen we vervolgens over Den Bosch en daarna pal over Slot Loevestein bij Woudrichem.


Amsterdam Centrum
Vanaf daar was de koers noordwaarts wederom langs Kasteel de Haar en richting de Loosdrechtse Plassen. Hier werd contact gezocht met Schiphol-Tower. Er lag een Victor-arrival via Vinkeveen in het verschiet, maar de bemanning had een ander plan. Het verzoek werd gedaan of we via Amsterdam-Zuidoost naar het centrum van de hoofdstad mochten vliegen. Dit bleek zowaar in het schema van de verkeersleiders te passen en zo werd nog even een rondje om Amsterdam-Centraal gemaakt. Wat een feest!

Rondje om de toren
Toen was het tijd om richting baan 22 van Schiphol-Oost te draaien. Terwijl de PH-PBA op final hing, kwam de vraag of er nog een rondje om de toren gevlogen kon worden. Uiteraard! In een mooie bocht draaide de oude DC-3 om de verkeerstoren van Schiphol Centrum heen. Dat moet er vanaf de grond indrukwekkend uit hebben gezien.

Laatste DDA landing
Even later raakten de hoofdwielen het asfalt van baan 22, daarmee kwam de allerlaatste DDA-vlucht ten einde. Met niet één, niet twee, maar meer dan tien follow-me auto’s werd de PH-PBA naar hangar 32 op Schiphol-Oost gedirigeerd. En bij het opdraaien van het platform stonden aan weerszijden twee crashtenders van de brandweer klaar om een eervol watersaluut aan de DDA en haar Dakota te geven.


Historisch
Er waren bij de landing diverse DDA’ers aanwezig. Het cabinepersoneel in uniform vormde een erehaag tijdens het uitstappen van de laatste passagiers.


Voor een aantal kwamen onder de vleugels van ‘Prinses Amalia’ de tranen naar boven. Deze werden gelijk geabsorbeerd door medelevende DDA-schouders. Een ieder die aanwezig was, besefte: hier eindigt een deel Nederlandse luchtvaarthistorie, de kleinste volwaardige Nederlandse luchtvaartmaatschappij, gerund door vrijwilligers en met één – maar uniek en antiek – vliegtuig stopt.

Hoe nu verder?
De komende tijd gaan de TD’ers van de DDA niet stilzitten. Er staat een C-check op het programma voor de PH-PBA. Deze wordt nog op Schiphol-Oost uitgevoerd. Zo is het toestel in blakende conditie klaar voor de winter.

Inmiddels is bekend geworden dat de PH-PBA onder de hoede gaat komen van het luchtvaartmuseum Aviodrome op Lelystad Airport, een goede keuze. Daar is plek voor het toestel én de vrijwilligers. Zij kunnen hier, met de medewerkers en vrijwilligers van Aviodrome, aan de Dakota blijven werken. Vliegen onder een AOC (Air Operator Certificate) zal bij het Aviodrome niet gebeuren. Het streven is om er laagfrequent met donateurs en sponsoren mee te gaan vliegen.

In elk geval komt de PH-PBA op een zichtbare locatie te staan zodat het publiek ervan kan blijven genieten. En de PH-PBA komt in een warm nest. De DC-3 PH-DDZ ‘Doornroosje’ en de DC-4 PH-DDY/ZS-IPR (tegenwoordig als PH-TAR gespoten), voorheen van de Dutch Dakota Association, maken al langer deel uit van de collectie van het Aviodrome.
Jammer maar helaas
Helaas is het steeds minder makkelijk om met historische vliegtuigen in Nederland te vliegen. Al eerder verdwenen de Catalina, de Fouga Magister en de Nederlandse Hunters van het toneel. Ook het bestuur van DDA Classic Airlines zag door een hoeveelheid factoren vanaf eind 2023 geen heil meer in verder vliegen. Of al die genoemde factoren (geen hangar- en kantoorruimte meer op Schiphol, minder slots op Schiphol in 2025, algehele kostenstijgingen, toekomstige beperking beschikbaarheid van AvGas, milieubeperkingen op andere luchthavens, vergrijzing vrijwilligers, uitblijven dragende sponsoren) even hard de deur in het slot voor de DDA hebben gegooid is niet te zeggen. Feit is dat de ‘DDA-handdoek’ in de ring ligt, jammer maar helaas. Gelukkig ziet het Aviodrome die ‘DDA-handdoek’ liggen als een handschoen die opgepakt kan worden. Aan de passie en inzet daarbij zal het niet ontbreken. Da’s toch positief om mee af te sluiten!

2 gedachten over “De allerlaatste vlucht van DDA Classic Airlines”
Heel mooi verslag van een prachtig toestel!
Genoten van dit mooie stuk. Jammer dat de Nederlandse overheid te weinig ruimte biedt aan historische luchtvaart. Een waardig afscheid was dit dan weer wel, prachtig!