Lelystad Airport, 16 december 2024 – Zo in de donkere dagen voor Kerst toch een mooi lichtpuntje boven Lelystad Airport. Het heldere licht op final van baan 23 bleek niet een fel schijnend hemellichaam te zijn, maar het landingslicht van een helikopter van de Belgische Federale Politie.
Net zoals je in Nederland niet vaak een Duitse of Belgische politieauto zult zien rijden, zo tref je in het Nederlandse luchtruim maar zelden de vliegende hermandad van een vreemde mogendheid aan. Vandaag was de uitzondering op de regel.
NOTAR
En dan was het ook nog eens een helikopter van een bijzonder type. Het betrof de G-10, een MD Helicopters (voorheen McDonnell Douglas Helicopter Co.) MD-902 NOTAR helikopter. NOTAR staat hierbij voor ‘NO TAil Rotor’. Dit model heeft geen staartrotor, maar door middel van een straalpijp wordt het toestel in de gewenste richting gestuurd. Dit systeem kom je in Europa niet vaak tegen en dan eigenlijk alleen op de helikopters van MD Helicopters.
McDonnell Douglas
De eerste tweemotorige MD-900 Explorer helikopter vloog op 18 december 1992. Het model en de techniek kwamen voort uit de Hughes 500. Hughes maakte deel uit van McDonnell Douglas en de laatste bracht de MD-520N/MD-530N op de markt, een Hughes 500E met een NOTAR staartboom. Later kwam daar nog de grotere MD-600 bij.
De MD-900 was de eerste NOTAR helikopter die MD Helicopters van scratch af aan ontwierp. Dit model heeft vijf rotorbladen.
MD-902
In 1997 kwam een verbeterde versie van de MD-900 op de markt, de MD-902. Dit model had sterkere motoren en kon beter op één motor vliegen. Het instrumentarium in de cockpit werd verbeterd en er kwam betere geluidsisolatie in de cabine. Bestaande MD-900’s konden omgebouwd worden tot de MD-902 standaard.
Een doorslaand succes is de MD-900/MD-902 niet geworden. De constructienummers lopen van 900-00001 tot en met 900-00141. Het laatste toestel is in 2014 gebouwd. In 2020 waren er nog wel plannen om de productielijn weer te openen, maar dat is volgens ons uiteindelijk niet gebeurd. De MD-900/MD-902 wordt hoofdzakelijk gebruikt voor EMS-diensten (Emergency Medical Support), handhavingsdiensten en overheidsdiensten.
Nederlandse Explorers
De Nederlandse Politie zou rond 2003 ook met de MD-902 gaan vliegen. Daarvoor werden de registraties PH-PXA tot en met PH-PXJ gereserveerd. Een aantal toestellen hebben korte tijd met Amerikaanse registratie in Nederland voor de Politie gevlogen. Uiteindelijk voldeed het toestel niet en werden er Eurocopter EC-135’s aangeschaft. Een aantal MD-902’s hebben in verband met een juridisch geschil lange tijd in de hangar van de Politie op Schiphol-Oost staan te verstoffen.
Er hebben ook korte tijd twee MD-902 Explorers in Nederland als traumahelikopter gevlogen. Dat waren tussen 2001 en 2005 de PH-SHF [900-00080] en de PH-RVD [900-00079].
Onderdelenschaarste
Om de vloot MD-900/MD-902’s wereldwijd in de lucht te houden valt nog niet mee. Aan onderdelen is niet altijd even makkelijk te komen. Daarom kopen bedrijven nu frames op om deze kaal te plukken voor onderdelen. Een goed voorbeeld daarvan is het bedrijf European Support Center op Genk Zwartberg. Zij zijn een geautoriseerd onderhoudsbedrijf voor de modellen van MD Helicopters. Recentelijk hebben zij de G-CIOS (OO-CIO) [900-00103], G-EHEM (OO-EHM) [900-00134], G-KAAT (OO-AAT) [900-00056], G-CNWL (OO-CWL) [900-00124] en G-EEHA (OO-EHA) [0900-00079] in opslag genomen om later als onderdelenbron te dienen.
G-10
Terug naar de G-10 op Lelystad. Dit toestel is in juni 1996 gebouwd en heeft de fabriek in Mesa, Arizona, als MD-900 verlaten met de registratie N91960. Het constructienummer is 900-00034. In december 1996 kwam de MD-900 als G-10 aan bij de Rijkswacht / Gendarmerie op Melsbroek bij Brussel. Het militaire radiocallsign werd OT-GIA. Het toestel werd vanaf januari 1997 operationeel ingezet.
Per 1 januari 2001 is de helikopter overgegaan naar de Dienst Luchtsteun van de Federale Politie. De heli kreeg geen civiel OO-kenmerk, maar bleef het semimilitaire serial G-10 dragen. Wel kreeg de G-10 in 2014 een nieuw (civiel) callsign, het werd vanaf dan de OO-POE. Dit callsign werd overigens niet gebruikt vandaag, het toestel riep op als de ‘Golf-One-Zero’. Tussen 2010 en 2013 is de G-10 aangepast naar de maatstaven van de MD-902. De heli is dus geboren als MD-900, maar is nu geüpgraded naar een MD-902.
10.000 uur
De Federale Politie beschikt over vijf MD-902’s: de G-10, G-11, G-12, G-16 en G-17. De G-10 heeft daarvan de meeste vlieguren in het logboek staan. In 2019 maakte deze heli al haar 10.000e (!) vlieguur. Dat staat sindsdien met grote cijfers op de staartboom van het toestel. Nu, vijf jaar later zullen er ongetwijfeld nog een paar honderd uur bijgekomen zijn.
Eerste poging
De G-10 kwam deze dag naar Lelystad Airport in verband met een theorie-examen dat de bemanning af ging leggen bij European Heli Center. Kort na 08:30 uur werd op Brussel-Melsbroek gestart. De weerscondities waren echter zo marginaal dat ter hoogte van Antwerpen werd besloten om terug te keren naar Melsbroek. Daar zat men een half uur na de start dan ook weer aan de koffie.
Tweede poging
Rond 10:30 uur was de koffie op en was het weer een beetje opgeknapt, tijd voor een nieuwe poging om naar Lelystad Airport te vliegen. Bij de tweede poging lukte dat prima. Via ‘Bravo’ werd de CTR van Lelystad binnengevlogen en na een uur vliegen werden de skids op het G1-platform van European Heli Center neergezet.
Huiswaarts
Omdat de aankomst al later was dan gepland, was er weinig tijd voor ‘small talk’, het examenlokaal wachtte. Rond 15:15 uur was alles achter de rug en vertrok de G-10 weer huiswaarts. Op de toren zat op dat moment een verkeersleider van LVNL met Belgische roots. Dat leverde warme Vlaamse ‘groetjes’ op bij het verlaten van de CTR.
