D-EHDO AIA Stampe SV.4A nieuw op Hilversum

Hilversum, 20 juni 2025 – Sinds woensdag 14 mei 2025 is de Nederlandse luchtvaartvloot een klassieker rijker. Op Vliegveld Hilversum arriveerde toen de D-EHDO AIA Stampe SV.4A. Dit is één van de 150 Stampe SV.4C’s (c/n 1001 tot en met 1150) die tussen 1947 en 1950 in Algerije zijn gebouwd bij het Atelier Industriel de l’Aéronautique d’Alger (AIA) in Algiers-Maison Blanche. De D-EHDO werd in 1949 gebouwd; het bouwjaar is terug te vinden op het deurtje van de piloot.

Gebouwd in Algerije

De Belgische fabrikant Stampe & Vertongen had een licentie verleend aan het Franse SNCAN (Société Nationale de Constructions Aéronautiques du Nord). In Frankrijk werd de SNCAN Stampe SV.4C geproduceerd. Omdat men daar de productiecapaciteit wilde inzetten voor andere modellen, werd de licentiebouw uitgebreid naar Algerije.

Aanvankelijk was het plan om in Algerije 300 exemplaren te bouwen, maar dat werden er uiteindelijk slechts 150. Wel bleven er veel onafgebouwde onderdelen over, die jaren later een dankbare bron bleken voor restaurateurs van Stampes. De Algerijnse Stampes stonden bekend om hun hoge kwaliteit: ze waren vakkundig en netjes gebouwd. Ook bleef het lokale essen­hout (van de ash tree) dat werd gebruikt voor de hoofdliggers beter behouden dan het hout van de in Frankrijk en België gebouwde varianten.

Aéronavale

De D-EHDO verliet de fabriek als Stampe SV.4C met een Renault 4-Pei-motor. Het toestel kwam in dienst bij de Aéronavale, de Franse marine, en kreeg als militair registratienummer 1080 – gelijk aan het constructienummer. De operationele code was 51S-9 en/of 51S-10. Het toestel werd gestationeerd op Khouribga in Marokko.

F-BCDO

In 1955 – met slechts 205 uur op de teller – werd de 1080 geheel gereviseerd. In april 1956 verhuisde het toestel van Casablanca naar Toulon. Op 25 september 1956 kreeg de tweedekker een Frans civiel kenmerk: F-BCDO. Het toestel kwam op naam van de République Française ten behoeve van de Marine Nationale. De houder werd toen de Aéro-Club de Lanvéoc-Poulmic.

Op 2 juni 1959 had deze Stampe 444 vlieguren verzameld. Daarna werd het toestel door de Aéronavale afgedankt en tot 1970 opgeslagen. Pas tussen 1971 en 1977 werden de vluchtactiviteiten bij de Bordeaux-Yvrac Aéro-Club / Jean-Jaques Dussarps hervat. Ondertussen was er op 5 november 1969 een Renault 4-PO5 motor opgezet.

SV.4A of SV.4C?

Deze 4-PO5-motor is geschikt voor aerobatics dankzij een oliepomp en hoort eigenlijk bij het SV.4A-model. Op het typeplaatje staat dan ook SV.4A vermeld. In diverse registers staat dit toestel zowel als SV.4A en als SV.4C te boek. De gewetensvraag is dus: noemen we het een SV.4C, zoals oorspronkelijk gebouwd, of een SV.4A vanwege de motor? Voer voor puristen! Wij houden aan wat nu op het vuurvaste plaatje staat: een SV.4A dus.

Het Bewijs van Luchtwaardigheid (BvL) verliep op 12 november 1978. Ondertussen wisselde de SV.4A van eigenaar: eerst naar L. Aubry in Sarrebourg en daarna naar Jean-Pierre Eimer & partner uit St. Avold. Omdat er geen nieuw Frans BvL werd uitgegeven, werd de Stampe op 23 juni 1983 uit het Franse luchtvaartuigregister geschrapt.

Naar Duitsland

Opmerkelijk: de verwijdering uit het Franse register vond plaats ná de inschrijving in het Duitse register als D-EHDO, die al op 9 maart 1983 had plaatsgevonden. Het toestel kreeg toen een ‘Permit to Fly’, vermoedelijk om een eenmalige ferryvlucht van Frankrijk naar Duitsland mogelijk te maken.

Tijdens een inspectie op 6 mei 1983 had de Stampe 1.558 vlieguren in het logboek staan. Op 1 juli 1983 werd een nieuw BvL afgegeven. De D-EHDO werd ingeschreven op naam van Ulrich Bärtels uit Bad Kreuznach en gestationeerd op Langenlonsheim. In november 1989 werd Rolf Ebnet uit Bräunlingen de nieuwe eigenaar. De Stampe kreeg Donaueschingen als thuisbasis. Bij de jaarlijkse keuring op 18 juni 1993 had het toestel 1.632 vlieguren.

Hotel Edelweiss

Vanaf 4 januari 1994 mocht Jakob Sprenger zich eigenaar noemen van de Stampe. Hij was tevens eigenaar van Hotel Edelweiss in Berwang, een bergdorp in het district Reutte in de Oostenrijkse deelstaat Tirol. Dit hotel was jarenlang een trekpleister voor liefhebbers van modelvliegtuigen, met diverse mogelijkheden om daar te vliegen. In 2022 is Hotel Edelweiss overgenomen door de uit het Nederlandse Weert afkomstige familie Van der Zanden. De passie voor het modelvliegen is door de nieuwe eigenaren niet voortgezet.

Naast fanatieke modelvliegers waren Jakob en zijn zoon Hartwig Sprenger ook liefhebbers van échte vliegtuigen. Tussen 1994 en 1996 restaureerden ze hun D-EHDO volledig. De restauratie vergde zo’n 4.000 manuren, en bij de keuring oordeelde de inspecteur dat het toestel “beter dan nieuw” was!

Homebuilt

Vader en zoon Sprenger bouwden de afgelopen jaren ook een homebuilt: de OE-ASH Sprenger One Design DR 107 S met c/n 465. Beide toestellen waren gestationeerd op Flugplatz Reutte-Höfen (LOIR). Hier staat overigens ook de Nederlands geregistreerde PH-FSV Alpi Aviation Pioneer 300 van H.G. Roeten / Flugsportverein Reutte.

Wegens omstandigheden verkocht

Eind 2024 kwam de D-EHDO te koop te staan. Vanwege gezondheidsproblemen moest er afscheid van van de tweedekker genomen worden. In de advertentie stond dat het toestel op dat moment 460 vlieguren in de boeken had staan. Dat zijn dan vermoedelijk de uren na de restauratie in 1996 want in 1983 had het toestel al 1.632 uur gevlogen De Renault 4-PO5-motor (145 pk / 108 kW), geschikt voor inverted flights, had eind vorig jaar 290 draaiuren. De vraagprijs voor het toestel bedroeg € 75.000,00.

Ook werd een extra – in een kist verpakte – Renault 4-PO3-motor met 283 draaiuren aangeboden voor € 25.000,00, evenals een nulurenpropeller voor € 1.500,00. Alle aanwezige reserveonderdelen (brandstofpompen, oliepompen, behuizingen, cilinderkoppen, magneten, aandrijfwielen, luchtcompressor en meer), originele motordocumentatie en gereedschappen werden eveneens verkocht.

Naar Nederland

De D-EHDO is vervolgens gekocht door de Nederlander Victor Telkamp. Op 14 mei 2025 was het zover: het toestel arriveerde op zijn nieuwe thuisbasis Hilversum. Telkamp had daar al een homebuilt staan: zijn PH-SUM Vans RV-4, met een voor Vliegveld Hilversum zeer toepasselijke registratie. Die heeft hij inmiddels naar België verkocht.

We zagen de D-EHDO op een zonnige vrijdagavond op Hilversum, waar er tot laat lokaal mee werd gevlogen. Mooi om te zien dat er nog steeds gepassioneerde luchtvaartliefhebbers in Nederland zijn die zich inzetten voor het behoud van klassieke vliegtuigen!

Andere Stampes in Nederland

Momenteel is er nog één andere luchtwaardige Stampe in Nederland: de PH-OPA. Deze Stampe-Vertongen SV.4B met c/n 1202 staat op Teuge.

Bij Stichting Vroege Vogels op Lelystad bevindt zich de N102JW Jack Wallace Stampe SV.4C. De historie van dit toestel is onbekend en het toestel vliegt momenteel niet. Het is ooit in de Verenigde Staten als experimental geregistreerd. Vandaar de typeaanduiding ‘Jack Wallace’ – de bouwer die destijds het toestel inschreef. In Nederland is het eigenlijk niet mogelijk om met een dergelijke buitenlands geregistreerde experimental te vliegen, wat jammer is, want deze Stampe is in goede conditie.

De (G-AXCZ / ZS-VFW) SNCAN Stampe SV.4C met c/n 186 is al meer dan tien jaar aanwezig op Midden-Zeeland. Er wordt al jaren gewerkt aan de restauratie naar luchtwaardige toestand, maar het zal nog wel even duren voor het zover is.

De D-EPUF SNCAN Stampe SV.4C bevindt zich op Hoogeveen. Dit is de ex F-GKEB met c/n 619. Ook dit toestel is momenteel niet luchtwaardig. Naar verluidt zou dit op termijn de PH-PUF moeten worden.

In het verleden vloog vanaf Teuge nog de PH-ZLS Stampe-Vertongen SV.4B (c/n 1185). Dit toestel raakte op 3 december 1986 beschadigd op Twente en werd afgeschreven. Later werd het herbouwd en vliegt het nu als OO-SVB in België.

Met dank aan Peter-Michael Gerhardt voor zijn bijdrage aan dit artikel.